طی چند ماه گذشته، موضوع احتمال تقلب در انتخابات ریاست جمهوری 2016 آمریکا، نگرانیهایی را در بین مردم و مقامات این کشور برانگیخته است.دونالد ترامپ بارها این موضوع را تکرار و اخیرا نیز اذعان کرده است که در صورت پیروزی رقیبش، نمیتواند به نتیجه انتخابات اطمینان کند.
· نخستین مسئله، عدم صلاحیت کلینتون برای شرکت در انتخابات است. از نظر ترامپ اقدام هیلاری کلینتون در استفاده از ایمیل شخصی در زمان تصدی وزارت امور خارجه این کشور، امنیت ملی آمریکا را در معرض خطر قرار داد و ساختار حاکم بر آمریکا نمیبایست به وی اجازه شرکت در انتخابات میداد؛ بنابراین حضور کلینتون در رقابتها مصداق تقلب در انتخابات است. موضوع دیگر درباره کلینتون، وابستگی مالی او به لابیهای بزرگ و حتی کشورهای خارجی است. به گفته ترامپ کمککنندگان بینالمللی کلینتون بر همه اقدامات او کنترل دارند و با پیروزی او، آمریکا استقلال خود را از دست میدهد. نکته مهمتر این است که هیلاری کلینتون نامزدی حزب دمکرات را از راه تقلب علیه برنی سندرز به دست آورد.
· ترامپ مصداق دیگری را نیز مطرح میکند و آن اینکه رسانههای آمریکایی فاسد و غیرصادق هستند و با تبلیغات علیه ترامپ، اذهان عمومی را مسموم میکنند. او رسانهها را دشمن میخواند و معتقد است آنها در حمایت از ستاد انتخاباتی کلینتون فعالیت میکنند: 96 درصد از به اصطلاح «خبرنگاران و گزارشگران» در ازای دریافت پول، خود و هر چیزی را که دارند در اختیار هیلاری کلینتون دغلباز قرار دادهاند.«ما برای اینکه آمریکا را به شکوه گذشتهاش بازگردانیم باید «حقیقت» را (اصحاب رسانه) بشنویم. این افراد، ذهن رأیدهندگان را «مسموم» میکنند. همه مردم نمیدانند چه اتفاقی در حال رخ دادن است و زمانی واقعیت را میفهمند که دیر شده است، زیرا این افراد ذهن رأیدهندگان را مسموم میکنند.
· دونالد ترامپ همچنین با اشاره به نتایج تحقیقات موسسه پیو درباره انتخابات گذشته، احتمال میدهد مهاجران غیر قانونی و نیز مردگان با شرکت در انتخابات و دادن رأی به رقیب، موجبات شکست او را فراهم آورند. نتایج تحقیقات موسسه پیو حاکی از آن است که حدود 24 میلیون نفر، یعنی یک نفر از هر 8 نفری که برای شرکت در انتخابات 2012 آمریکا ثبتنام کردند، واجد شرایط رأیدهی نبودند. از این تعداد یک میلیون و 800 هزار متوفی بودند. همچنین بنا به گزارش سال2014 واشنگتن پست، بیش از 14 درصد اتباع غیرآمریکایی در انتخابات 2008 شرکت کردند و رأی دادند. بر همین اساس نامزد جمهوریخواهان این احتمال را مطرح کرد که شاید رأی اتباع بیگانه باعث پیروزی اوباما در انتخابات مقدماتی سال 2008 در ایالت کارولینای شمالی شد. دستکاری و تقلب در نظر سنجیها و ثبت نام برخی افراد در چند ایالت از دیگر مواردی است که ترامپ را درباره مهندسی نتیجه انتخابات نگران کرده است.
جمهوریخواهان چه موضعی درباره احتمال تقلب در انتخابات دارند؟
مقامات حزب جمهوریخواه از آغاز رقابت های انتخاباتی 2016 تاکنون با چالش های مختلفی در رابطه با ترامپ مواجه شدهاند. فساد اخلاقی، رویکرد نژادپرستانه، موضعگیریهای بیسابقه ترامپ درباره تجارت آزاد و دفاع از متحدان از جمله این چالشها بوده است. اما این بار فرق میکند؛ ترامپ، مشروعیت دمکراسی آمریکا را زیر سوال برده است. سیاسیون کهنهکار حزب جمهوریخواه همه از سخنان ترامپ برائت جستهاند، هر چند که تعدادی هم با او همراهی کردهاند.
· بر خلاف ترامپ، مایک پنس، معاون وی در مصاحبه مطبوعاتی از پذیرش نتایج انتخابات خبر داد.
· مک کین، رقیب باراک اوباما در سال 2008، در واکنش به سخنان ترامپ در خصوص تقلب در انتخابات، اعلام کرد: « من هم نتیجه انتخابات 2008 را دوست نداشتم، اما تسلیم شدن در برابر آن یک وظیفه بود. پذیرش این موضوع لطف به رقیب نیست، بلکه احترام به نظر مردم آمریکا است.»
· لیندسی گراهام، سناتور جمهوریخواه از ایالت کارولینای جنوبی تاکید کرد اگر ترامپ پیروز نشود، به این علت نیست که سیستم متقلب است، بلکه به این علت است که وی شکست خورده است.
· پل رایان، رئیس مجلس نمایندگان که رقیب ترامپ در مبارزات درون حزبی نیز بود، به طور تلویحی از ادعاهای ترامپ درباره تقلب در انتخابات انتقاد کرد. او در بیانیهای اعلام کرد دموکراسی آمریکا به اعتماد به نتایج انتخابات متکی است و او اطمینان دارد ایالتها این انتخابات را با صداقت برگزار میکنند.
· جان کیسیک، فرماندار اوهایو هم سخنان ترامپ را مضر دانست و گفت فکر نمیکنم تقلب و تخلف گستردهای در انتخابات اتفاق بیفتد. این حرف مثل این است که بگویید ما هرگز روی ماه فرود نیامدیم. این حرف تا این حد احمقانه است.
· کریس آشبی، وکیل انتخاباتی جمهوریخواه، حملات ترامپ به روند برگزاری انتخابات را بیسابقه خواند و گفت ترامپ با ترغیب حامیانش برای نظارت بر انتخابات - خارج از قوانین انتخاباتی- سبب بروز «بی ثباتی» در انتخابات میشود که این موضوع بسیار خطرناک است.
· کلین کانوی، رئیس تیم انتخاباتی ترامپ و رودی جولیانی، شهردار سابق نیویورک و مشاور ترامپ از جمله حامیان ترامپ هستند. جولیانی صحت انتخابات را به اندازه انتقال آرام قدرت مهم دانسته و گفته اگر فاصله آرا خیلی کم باشد، آنها نتیجه را نخواهند پذیرفت.
دمکراتها که خود مدعی احتمال تقلب روسیه در انتخابات به نفع ترامپ هستند، ادعای ترامپ را درباره تقلب به نفع هیلاری کلینتون به شدت زیر سوال میبرند.
· باراک اوباما، رئیس جمهور آمریکا گفته است تلاش ترامپ برای نامشروع جلوه دادن نتایج انتخابات قبل از برگزاری آن بیسابقه است. او میگوید هرگز در طول تمام عمرم و در طول تاریخ سیاسی مدرن جهان، هیچ نامزد انتخاباتی را ندیده بودم که در تلاش برای بیاعتبار کردن انتخابات و فرایند آن قبل از اینکه رأی گیری انجام شود، باشد. اوباما ترامپ را سرزنش کرد و از او خواست از غر زدن و ناله کردن دست بکشد و برای جمعآوری آراء بیشتر تلاش کند، زیرا روش او خیانت به سنتهای آمریکایی و تلاش دو حزب برای حفظ مردمسالاری در این کشور است.
· میشل اوباما، همسر رئیس جمهور آمریکا سخنان ترامپ را توهین به آمریکاییها و تلاش برای جلوگیری از مشارکت گسترده مردم در انتخابات دانست.
· جو بایدن، معاون اوباما، نامزد جمهوریخواهان را خطری واقعی برای فرایند دموکراتیک معرفی کرد و اظهارات او را ابلهانه خواند.
· معاون انتخاباتی هیلاری کلینتون، اظهارات ترامپ (تقلب در انتخابات) را تلاشی برای فرو ریختن ستون اساسی دموکراسی در آمریکا عنوان کرد.
· فرید زکریا مجری ویژه برنامه جی پی اس در شبکه سی ان ان معتقد است دونالد ترامپ در انتخابات ریاست جمهوری آمریکا بازنده خواهد شد. اما از آنجا که او به مخالفت آرام با کلینتون راضی نیست؛ به هوادارانش هشدار داده است که در انتخابات تقلب خواهد شد.
· حسن منیمنه، استاد بنیاد خاورمیانه در واشنگتن هم معتقد است سخنان دونالد ترامپ نامزد جمهوریخواهان در انتخابات ریاست جمهوری آمریکا درباره امکان تقلب در این انتخابات، اعتماد شهروندان آمریکایی به نظام سیاسی حاکم در این کشور را زیر سئوال میبرد و این به معنای دعوت به شورش و انقلاب است.
· نویسنده روزنامه واشنگتن پست معتقد است نمونههای بینظمی در مقایسه با آمار کلی رایدهندگان بسیار ناچیز است و نمیتواند نشانهای از تخلف گسترده در انتخابات باشد.
· کِلی ریدِل، معاون سردبیر نظرسنجیهای روزنامه واشنگتن تایمز، در گفتگوی اختصاصی با فاکس نیوز، به نمونههایی مشخص و مستند از تقلبهای انتخاباتی در ایالتهای مختلف آمریکا اشاره کرده است. از جمله در ایالت ویرجینیا که 20 متوفی و هزار و 46 مهاجر غیر قانونی برای رأیدهی در انتخابات 2016 ثبت نام شدهاند.
· «جیمز فترز»، استاد علوم سیاسی و نظریهپرداز علوم سیاسی آمریکا، تقلب را امکانپذیر میداند: این مسئله از طریق کارشکنی کمیته ملی حزب دموکرات در کمپین مبارزاتی سندرز آشکار شد. دانشگاه استانفورد اکنون فاش کرده است که اگر آراء درونحزبی به طور صحیح شمارش شده بود، اکنون برنی نامزد دموکراتها در انتخابات آمریکا بود. حتی به نظر میرسد هیلاری پیش از آغاز برگزاری مناظره اول انتخاباتی در جریان سوالات مناظره قرار گرفته بود. نشانههایی وجود دارد که هیلاری صورت خود را خارانده و سپس لستر حملات خود علیه ترامپ را آغاز کرده و سپس به سوی هیلاری بازگشته است، بدون اینکه از وی سوالی چالشی بپرسد. در مناظره سوم نیز مانند مناظره اول هیلاری از جایگاهی استفاده میکرد که مجهز به یک مینیاتوکیو بوده است تا رهنمودهای لازم را برای پاسخدهی دریافت کند. به نظر میرسد تقلبی که توسط کمپین هیلاری صورت گرفته است، گستردهترین تقلب در تاریخ ایالات متحده است.
همانطور که اوباما گفته است این نخستینبار در تاریخ آمریکاست که نامزدی صحت نتایج را قبل از برگزاری انتخابات زیر سوال می برد. حامیان ترامپ، ماجرای انتخابات سال 2000 را شاهدی بر طرح موضوع تقلب در انتخابات ریاست جمهوری میدانند، این در حالیست که این موضوع بعد از برگزاری انتخابات، مطرح شد. بنابراین ترامپ که از ابتدای رقابت ها مدعی درانداختن طرحی نو در ساختار سیاسی آمریکا بوده، در این مورد هم نوآوری کرده است.
ترامپ گلایه دارد که سران حزبش موضوع را درک نمیکنند، اما سخنان او بر حامیانش تأثیرگذار بوده است. نتایج نظرسنجی نشان میدهد حامیان دونالد ترامپ بیش از دیگران در باره صحت برگزاری انتخابات تردید دارند. مقامات برگزار کننده انتخابات نگرانند که اصرار ترامپ بر این موضوع بر میزان مشارکت تأثیر منفی داشته باشد یا آن که سبب شود حامیان ترامپ مشروعیت نتیجه انتخابات را در صورت شکست او رد کنند.
در رابطه با نتیجه انتخابات دو احتمال مطرح است:
اول اینکه ترامپ پیروز میشود و غائله تقلب در انتخابات خاتمه مییابد؛ هر چند که در این صورت به گفته فرید زکریا معلوم نخواهد بود که چه بلایی بر سر آمریکا خواهد آمد.
دوم اینکه هیلاری کلینتون پیروز خواهد شد. در این شرایط ترامپ میتواند به نتیجه انتخابات اعتراض کند و خواستار شمارش مجدد آرا شود. همچنین میتواند از مقاماتی که در انتخابات تقلب کردهاند، شکایت کند. اما تلاش ترامپ برای تغییر نتیجه موفق باشد یا نباشد، چهره آمریکا در عرصه بینالمللی بشدت آسیب خواهد دید و روند افول این کشور را تسریع خواهد شد.
پژوهش خبری صدا و سیما// پژوهشگر: دارابی