تغییرات ناگهانی و پیش افتادن بوئینگ بر ایرباس این شبهه را به اذهان متبادر می کند که چه بسا دولت آمریکا شرکت ها و فعالان اقتصادی اروپایی را درگیر کاغذ بازی و ساختار تحریم ها کرده تا از این شلوغی و هرج و مرج برای دور زدن رقیب و رسیدن به بازار سراسر سود ایران بهره برد.
پژوهش خبری صدا و سیما: تحلیل و جمع‌بندی مهم‌ترین اظهارات و اقدامات مقامات جمهوری اسلامی ایران، آمریکا، اروپا و آژانس بین المللی انرژی اتمی پس از برجام؛ «بیانات رمضانی رهبر معظم انقلاب در خصوص برجام در دیدار با مسئولان نظام ، دیدار و گفتگوی ظریف و موگرینی و معاونانشان، انتشار دستور العمل خزانه داری آمریکا برای تجارت با ایران ، شکایت ایران از آمریکا به دادگستری بین المللی ، هشدار ایران به 1+5 درباره نقض برجام ، پاسخ دستیار ارشد اوباما به اظهارات یکی از نامزدهای انتخابات آمریکا و مذاکرات ایران ایر و بوئینگ درباره خرید هواپیما » از جمله مهم ترین موضوعاتی هستند که در بازه زمانی 24/ 03/ 95 تا 30/ 03/ 95 در خصوص برجام رسانه ای شدند.
«مذاکرات شرکت بوئینگ و ایران ایر در خصوص خرید هواپیما»مهم ترین خبرِ برجامی اقتصادی این هفته بود. این خبر به خودی خود و فی ذاته حائز اهمیت زیادی است ولی آنچه که اهمیت این خبر را دو چندان کرده تغییرات روی داده در این خصوص است . در تایید این مدعی کافی است جریان خبری در این خصوص را در ظرف چند ماه اخیر بررسی کنیم. خط خبری یاد شده تا چند هفته اخیر این گونه بود که شرکت های اروپایی از بخت بهتر و شانس بیشتری برای بازگشت به بازار ایران برخوردار بودند و در مقابل سایر شرکت ها از جمله آمریکایی ها در این زمینه به علت در گیر بودن با مشکلات فراوان نا امید از راهیابی به بازار ایران بودند از دو هفته پیش به این طرف خط خبری موضوع یاد شده کم کم دچار تغییر شد اما از هفته پیش نیز شرکت هواپیمایی بوئینگ با وجود تمام مشکلات و سنگ اندازی های آمریکا خبر از مذاکره با مقامات ایران ایر و پس از آن بررسی مجوز فروش هواپیما به ایران خبر داد. پس از آن ظرف چند روز گذشته این شرکت با کمال ناباوری از دستیابی به توافق نهایی با ایران ایر خبر داد. اما این تغییرات ناگهانی و پیش افتادن بوئینگ بر ایرباس این شبهه را به اذهان متبادر می کند که چه بسا دولت آمریکا شرکت ها و فعالان اقتصادی اروپایی را درگیر کاغذ بازی و ساختار تحریم ها کرده تا از این شلوغی و هرج و مرج برای دور زدن رقیب و رسیدن به بازار سراسر سود ایران بهره برد ؟! نکته مهم دیگر در این خصوص این که در صورت اجرایی شدن قرار داد یادشده می توان انتظار داشت که سایر شرکت ها و حتی بانک ها نیز با جدیت وارد معامله با ایران شوند و این یعنی شکاف جدی در ساختار تحریم ها و آغاز افول قدرت تحریمی آمریکا!
اما مهم ترین خبرِ برجامی این هفته بلکه یکی از مهم ترین خبرهای برجامی پس از برجام مربوط می شود به بیانات رمضانی رهبر معظم انقلاب در خصوص برجام و رفتارِ برجامی آمریکا در این مدت . بر این اساس رهبر معظم انقلاب در دیدار سران سه قوه، مسئولان و کارگزاران نظام، مدیران ارشد دستگاه های مختلف فرمودند: ما البتّه برجام را ابتدائاً نقض نخواهیم کرد؛ این را همه بدانند! ما نقض نمی کنیم برجام را لکن اگر طرف مقابل نقض کند که حالا همین‌طور این کسانی که نامزد ریاست جمهوری آمریکایند، مدام دارند تهدید می کنند که ما می‌آییم پاره می کنیم، نقض می کنیم، اینها اگر پاره کردند، ما آتش می زنیم.با ملاحظه بیانات رهبر معظم انقلاب آنچه کاملا واضح استصلابت و تیزبینی معظم لهکه در این دیدار و بیانات موج می زند.
نهیب برجامی رهبر معظم انقلاب برکاتی چند داشت اول این که خود مقامات کاخ سفید تهدید برخی نامزدهای ریاست جمهوری آمریکا را بی اعتبار و نادرست خواندند. در ثانی وزیر امورخارجه آمریکا با اذعان به برخی رفتارهای مشکل ساز آمریکا از ضرورت اصلاح آنها سخن راندند. و ثالثا وزارت خزانه داری آمریکا از اجرای برخی اقدامات برای تسریع بخش اقتصادی برجام خبر داده که همگی نمونه ای از این برکات این نهیب برجامی است .
متن کامل این مطلب در اینجا قابل دریافت است.
پژوهشگر: مرتضی هوشیار