درچنین روزی بر دنیا چه گذشت؟
تقویم تاریخ؛ از شهادت امیرکبیر تا شورش در پاناما علیه آمریکا
امروز شنبه، بیستم دی سال ۱۳۹۹ هجری شمسی، برابر با ۲۵ جمادی الاول سال ۱۴۴۲ هجری قمری و مطابق با نهم ژانویه سال ۲۰۲۱ میلادی است.
به گزارش سرویس بین الملل خبرگزاری صدا و سیما، مهمترین رویدادهای تاریخی جهان در چنین روزی ( بیستم دی ) به شرح زیر است:
مرگ معاویه دوم، سومین خلیفه اموی
۱۳۷۸ سال پیش، در روز بیست و پنجم جمادی الاول سال ۶۴ هجری قمری «معاویة بن یزید»، سومین خلیفۀ اموی به طرز مشکوکی درگذشت.
وی بعد از مرگ پدرش یزید بن معاویه به حکومت رسید، اما به دلیل آن که اهل بیت پیامبر (ع) را برحق میدانست، تمایلی به ادامه حکومت نداشت. معاویه دوم در خطبهای جنگ پدربزرگش معاویه با حضرت علی (ع) و پدرش یزید با امام حسین (ع) را محکوم و از خاندان پیامبر (ص) تجلیل کرد. وی گفت: «ناگوارترین چیز برای ما آن است که میدانیم یزید بد مُرد و با رسوایى (به سوی خداوند) بازگشت، چه او عترت پیامبر را کشت و حرمت آنها را از میان برد و کعبه را سوزاند و من کسی نیستم که حکومت شما را به عهده گیرم و مسئولیت هاى شما را تحمل کنم. اکنون خود دانید و خلافت خود ...» معاویه، پسر یزید سپس از خلافت کناره گیری کرد و چند روز بعد به طرز مشکوکی درگذشت و مروان بن حَکَم قدرت را در دست گرفت.
قرارداد صلح میان عثمانی و روسیه
۲۲۹ سال پیش در چنین روزی، نهم ژانویه سال ۱۷۹۲ میلادی قرارداد صلح میان دو امپراتوری عثمانی و روسیه به امضا رسید.
با امضای این قرارداد، جنگهای اروپا در قرن هجدهم میلادی خاتمه یافت. این جنگها از اوت سال ۱۷۸۷ میلادی با اعلان جنگ امپراتوری عثمانی به روسیه و اتریش آغاز شد زیرا این دو کشور، درصدد تجزیه کشور عثمانی بودند. در پایان جنگ، روسها سرزمینهای وسیعی از قلمرو امپراتوری عثمانی از جمله شبه جزیره کریمه را اشغال کردند.
شهادت میرزا تقی خان امیرکبیر به دستور ناصرالدین شاه
۱۶۹ سال پیش در چنین روزی، بیستم دی ماه سال ۱۲۳۰ هجری شمسی میرزا «تقی خان امیر کبیر»، سیاستمدار و صدراعظم باکفایت دوره قاجار به دستور ناصرالدین شاه به قتل رسید.
وی به دلیل ابراز استعداد و لیاقت فراوان، در زمان سلطنت ناصرالدین شاه قاجار به صدارت رسید. امیرکبیر فردی مستقل، با ایمان، وطن پرست، دانش پرور و فرهنگ دوست بود و از بانیان اصلاحات و اندیشههای مترقی در زمینههای تعلیم و تربیت و فرهنگ در ایران بشمار میرفت. او در راه خدمت به مردم ایران از هیچ مانعی نمیهراسید و در دوران صدارت کوتاه مدت خویش، خدمات و اصلاحات بسیاری انجام داد. امیر کبیر سعی فراوان داشت که از دخالتهای بیگانگان در امور داخلی ایران و غارت و چپاول کشور به دست اشراف و زورمندان جلوگیری کند. از مهمترین اصلاحات امیرکبیر میتوان به تاسیس مدرسه دارالفنون، نشر و ترجمه کتب مفید و انتشار روزنامههای علمی و فرهنگی اشاره کرد. موضع استقلال طلبانه امیرکبیر، مبارزه وی با فساد دربار و نیز تلاش او در راه اعتلای ایران، خشم و کینه قدرتهای خارجی و عوامل داخلی آنها را برانگیخت. سرانجام فشارهای خارجی و عوامل مزدور داخلی، شاه قاجار را به عزل و تبعید وی به کاشان ترغیب کرد و در نهایت، امیرکبیر درچنین روزی در حمام فین کاشان به قتل رسید.
تولد احمد سکوتوره، رهبر استقلال گینه
۹۹ سال پیش، در روز نهم ژانویه سال ۱۹۲۲ میلادی «احمد سکو توره» (Ahmed Sékou Touré) رهبر استقلال گینه متولد شد.
وی از جوانی وارد مبارزات استقلال طلبانه برای رهایی کشورش از استعمار فرانسه شد. سکوتوره در سال ۱۹۵۲ به ریاست حزب دموکراتیک گینه برگزیده شد و به مبارزات مسالمت آمیز خود ادامه داد. سرانجام گینه در سال ۱۹۵۸ به استقلال دست یافت و یک سال بعد، احمد سکوتوره به ریاست جمهوری برگزیده شد و این مقام برای پنج دوره متوالی تا زمان مرگش در سال ۱۹۸۴، تکرار شد. وی یک حزب واحد به ریاست خودش در گینه تأسیس کرد و در سیاست خارجی به کشورهای کمونیستی گرایش داشت. اما در اواخر دهه ۱۹۷۰ سکوتوره سیاست نزدیکی به کشورهای اسلامی را در پیش گرفت. وی سیاست خارجی فعالی را در پیش گرفت و در زمان مرگش ریاست سازمان وحدت آفریقا را بر عهده داشت.
آغاز عملیات ساخت سد آسوان روی رود نیل
۶۱ سال پیش، در روز نهم ژانویه سال ۱۹۶۰ میلادی عملیات ساخت سد بزرگ «آسوان» بر روی رود نیل در کشور مصر، آغاز شد.
احداث این سد از طرحهای مهم اقتصادی مصر بود که جمال عبدالناصر رئیس جمهوری وقت این کشور آن را در سال ۱۹۵۳ اعلام کرد و کشورهای غربی نیز آمادگی خود را برای کمک و مشارکت در ساخت سد آسوان اعلام کردند. اما در پی ملی شدن کانال سوئز توسط عبدالناصر در سال ۱۹۵۶ و حمله مشترک نیروهای فرانسوی، انگلیسی و رژیم صهیونیستی به مصر، دولتهای غربی برای تحت فشار گذاشتن عبدالناصر، از کمک به بنای سد آسوان خودداری کردند. در این حال، شوروی با استفاده از فرصت، کمکهای مالی و فن آوری برای احداث این سد در اختیار مصر گذاشت و از این زمان، عبدالناصر به شوروی گرایش یافت. سد آسوان در جنوب مصر، ۱۱۴ متر ارتفاع و ۳۶۰۰ متر طول دارد و ۲۱۰۰ مگاوات برق تولید میکند. این سد، اراضی کشاورزی بسیاری را آبیاری میکند.
شورش در پاناما علیه آمریکا
۵۷ سال پیش در چنین روزی، نهم ژانویه سال ۱۹۶۴ میلادی با برافراشته شدن پرچم آمریکا در منطقه کانال پاناما، شورشهای شدیدی علیه آمریکا در پاناما رخ داد که منجر به کشته و زخمی شدن عدهای از مردم این کشور توسط نیروهای ارتش آمریکا شد.
شایان ذکر است که آمریکا در جریان جنگ جهانی دوم در ۱۳۴ منطقه پاناما، پایگاههای نظامی مستقر کرد و عملاً این کشور را به اشغال نظامی خود درآورد. در سال ۱۹۴۷ میلادی، مخالفتها و مبارزات شدید مردم پاناما، دولت این کشور را مجبور به برچیدن پایگاههای نظامی آمریکا کرد. آمریکا سرانجام در پایان سال ۱۹۹۹ میلادی کانال مهم پاناما را که اقیانوس اطلس را به اقیانوس آرام متصل میکند، ترک کرد.