در چنین روزی بر دنیا چه گذشت؟
تقویم تاریخ؛ از صدور حکم تحریم تنباکو تا آغاز عملیات والفجر ۸
امروز دوشنبه بیستم بهمن سال ۱۳۹۹ هجری شمسی، برابر با ۲۵ جمادی الثانی سال ۱۴۴۲ هجری قمری و مطابق با هشتم فوریه سال ۲۰۲۱ میلادی است.
به گزارش سرویس بین الملل خبرگزاری صدا و سیما، مهم‌ترین رویداد‌های تاریخی جهان در چنین روزی ( بیستم بهمن) به شرح زیر است:
درگذشت پتر کبیر، سومین و قدرتمندترین امپراتور روسیه
۲۹۶ سال پیش در چنین روزی، هشتم فوریه سال ۱۷۲۵ میلادی «پتر کبیر» (Peter the Great)، سومین امپراتور روسیه از خانواده رومانوف در ۵۳ سالگی درگذشت.
وی درسال ۱۶۹۶ میلادی، پس از مرگ ایوان آلکسی یویچ به امپراتوری رسید. او معتقد بود دستیابی به آب‌های گرم، روسیه را به یک قدرت جهانی تجاری و دریایی تبدیل خواهد کرد. از اینرو تلاش خود را معطوف به سواحل دریای بالتیک و دریای سیاه کرد. پتر کبیر همچنین تلاش کرد از طریق قلمرو امپراتوری عثمانی و کشور‌های لهستان و سوئد به سوی اروپا پیشروی کند و موفقیت‌هایی نیز به دست آورد. وی با گسترش مناسبات با کشور‌های پیشرفته اروپایی، اصلاحاتی در روسیه انجام داد. پتر کبیر فردی بی رحم و خشن بود که برای رسیدن به اهداف خود از هیچ اقدامی فروگذار نمی‌کرد و به همین دلیل، در دوران امپراتوری او جان و مال و آزادی مردم از تجاوزهایش در امان نبود.
صدور فتوای تحریم تنباکو توسط میرزای شیرازی و آغاز نهضت تنباکو
۱۳۳ سال پیش درچنین روزی، ۲۵ جمادی الثانی ۱۳۰۹ هجری قمری حکم تحریم تنباکو از جانب "میرزای بزرگ شیرازی" صادر شد.
پس از درگذشت شیخ مرتضى انصارى از علمای بزرگ شیعه، شاگردان و بزرگان روحانیت شیعه، میرزاى شیرازى را به عنوان مرجع تقلید شیعیان معرفى کردند. یکى از بزرگ‌ترین قسمت هاى زندگانى وى، مبارزه با استعمار انگلیس و واگذارى امتیاز تنباکو است. میرزاى شیرازى با ارسال پیام براى ناصرالدین شاه قاجار، وى را از مفاسد واگذاری امتیاز انحصار تنباکو به انگلیس، برحذر داشت، ولی تذکرات ناصحانه ى وى در شاه تاثیر نکرد. از اینرو میرزاى بزرگ براى نجات اسلام و مسلمانان و حفظ ایران از شرّ دشمنان، فتواى تاریخى خود را در تحریم تنباکو به این شرح صادر کرد: «الیوم، استعمال تنباکو و توتون بأىّ نحو کان در حکم محاربه با امام زمان (عج) است.» مردم مسلمان پس از اطلاع از این فتوا، مغازه هاى توتون فروشى را بستند و تمام قلیان‌ها را جمع کردند. حکومت وقت با این حکم شرعى به مبارزه برخاست و سرانجام همگام با نهضت عمومى مردم، ناصرالدین شاه به ناچار تسلیم شد و قرارداد امتیاز تنباکو را لغو کرد.
کودتا در عراق علیه سرهنگ عبدالسلام عارف
۵۸ سال پیش در چنین روزی، هشتم فوریه سال ۱۹۶۳ میلادی سرهنگ «عبدالسلام عارف»، در یک کودتای خونین با همراهی افسران حزب بعث عراق، زمام امور این کشور را در دست گرفت.
وی با کمک نیروی هوایی عراق، کاخ وزارت دفاع، محل اقامت عبدالکریم قاسم، رئیس جمهوری وقت عراق را بمباران و وی را دستگیر و تیرباران کرد و خود را رئیس جمهور عراق خواند. شایان ذکر است که عبدالکریم قاسم نیز در سال ۱۹۵۸ پس از کودتایی خونین علیه ملک فیصل، آخرین پادشاه عراق و کشتن تعدادی از اعضای خانواده سلطنتی و وابستگان آن‌ها به قدرت رسیده بود. عبدالسلام عارف در سال ۱۹۶۶ میلادی، در یک سانحه مشکوک هوایی کشته شد و برادرش عبدالرحمن عارف به جانشینی او رسید.
حمله به پادگان نیروی هوایی در تهران بعد از بیعت همافران با امام خمینی
۴۲ سال پیش در چنین روزی، بیستم بهمن سال ۱۳۵۷ هجری شمسی در پی اعلام همبستگی گروهی از همافران و پرسنل نیروی هوایی با انقلاب اسلامی ایران و بیعت با حضرت امام خمینی (ره)، مزدوران گارد شاهنشاهی، شامگاه به یکی از پادگان‌های نیروی هوایی در تهران حمله ور شدند.
به محض انتشار این خبر، مردم مسلمان از همه نقاط شهر تهران برای یاری رساندن به پرسنل نیروی هوایی که در حال مقاومت بودند، به طرف پادگان نیروی هوایی شتافتند. مردم انقلابی و مسلمان که سلاح‌های ابتدایی و سبک در اختیار داشتند با رشادت، حمله مزدوران رژیم شاه را درهم شکستند و به این ترتیب، مرحله نهایی مبارزه مردم برای براندازی رژیم شاهنشاهی در ایران آغاز شد.
آغاز عملیات والفجر ۸
۳۵ سال پیش، در روز بیستم بهمن سال ۱۳۶۴ هجری شمسی عملیات والفجر ۸ توسط رزمندگان شجاع ایرانی علیه مواضع ارتش رژیم سابق عراق در جنوبی‌ترین منطقه مرزی دو کشور، آغاز شد.
در این عملیات، هزاران تن از نیرو‌های ایرانی از رودخانه خروشان اروند گذشتند و در اولین روز عملیات، شهر فاو را در جنوب شرقی عراق فتح کردند. این عملیات به قدری غافلگیرانه و از لحاظ نظامی، پیچیده و موفقیت آمیز بود که باعث اعجاب کارشناسان نظامی و سیاسی جهان و غافلگیری رژیم سابق عراق شد. عملیات والفجر ـ ۸ با هدف فشار بر رژیم صدام برای پایان دادن به اشغال خاک ایران و تن دادن به جبران خسارت‌های وارد شده به مردم ایران انجام شد و برتری نظامی ایران را بر عراق ثابت کرد. درجریان فتح شهر فاو علاوه بر کشته و مجروح شدن هزاران نظامی عراقی، ۶۰۰ دستگاه تانک و نفربر و ۴۵ فروند هواپیمای این کشور نابود شد.
درگذشت پتر کروپوتکین، فیلسوف و جغرافیدان روسی
۱۰۰ سال پیش، در روز هشتم فوریه سال ۱۹۲۱ میلادی «پتر کروپوتکین» (Peter Kropotkin) فیلسوف و جغرافیدان روسی درگذشت.
وی در سال ۱۸۴۲ در یک خانواده اشرافی در مسکو متولد شد. کروپوتکین در جوانی به ارتش پیوست، اما پس از مدتی استعفا داد و به تحصیل در دانشگاه سن پترزبورگ پرداخت. او بررسی‌های دقیق جغرافیایی در سیبری در شمال روسیه و همچنین فنلاند و سوئد انجام داد و همزمان به مطالعه آثار نویسندگان آنارشیست پرداخت. این انقلابی روسی در کشورش در سال ۱۸۷۴ به اتهام فعالیت‌های ضد حکومت دستگیر و زندانی شد، اما دو سال بعد فرار کرد و به اروپا رفت. وی طی حدود چهل سال زندگی در فرانسه و انگلیس، همچنان عقاید آنارشیستی و سوسیالیستی خود را تبلیغ می‌کرد و در فرانسه، سه سال به زندان افتاد. کروپوتکین پس از پیروزی انقلاب ۱۹۱۷ در روسیه، به کشورش بازگشت و با استقبال روبرو شد، اما روی کار آمدن کمونیست‌ها و استبداد آن‌ها، او را ناامید کرد، زیرا کروپوتکین به وجود دولت اعتقادی نداشت و تصور می‌کرد با همکاری جمعی می‌توان جامعه را اداره کرد. کروپوتکین خوشبینانه معتقد به توزیع رایگان کالا و خدمات بین مردم و برداشت آزادانه آن‌ها از منابع مشترک مالی به جای دستمزد بود. از کتاب‌های این فیلسوف روسی می‌توان به «غلبه بر نان»، «در زندان‌های روسیه و فرانسه» و «یاری به یکدیگر» را نام برد.
