درچنین روزی بر دنیا چه گذشت؟
تقویم تاریخ؛ از جنگ جمل تا پیوستن فرهنگیان به تحصن روحانیون
امروزجمعه، دهم بهمن سال ۱۳۹۹ هجری شمسی، برابر با پانزدهم جمادی الثانی سال ۱۴۴۲ هجری قمری و مطابق با ۲۹ ژانویه سال ۲۰۲۱ میلادی است.
به گزارش سرویس بین الملل خبرگزاری صدا و سیما، مهمترین رویدادهای تاریخی جهان در چنین روزی (دهم بهمن) به شرح زیر است:
جنگ جمل میان سپاه امام علی و آشوب طلبان
۱۴۰۶ سال پیش، در پانزدهم جمادی الثانی سال ۳۶ هجری قمری به نوشته برخی مورخین، جنگ جمل میان سپاه امام علی (ع) و گروهی آشوب طلب و فتنه گر رخ داد.
در این جنگ، لشکر اسلام این گروه را که به دلیل عدم تحمل عدالت علی (ع)، بیعت خود را شکسته و علیه وی شورش کرده بودند شکست داد. رهبری این گروه را که به آنها ناکثین، یعنی پیمان شکنان نیز میگویند، طلحه و زبیر به عهده داشتند. آنها برای رسیدن به آمال ناحق خویش، ناآگاهان و فرصت طلبان را تحریک کرده و سپاهی مجهز برای مقابله با امام علی (ع) تدارک دیده بودند. طلحه و زبیر، ابتدا با حضرت علی (ع) بیعت کردند، اما پس از آنکه دریافتند امام علی (ع) به خواستهای جاه طلبانه و ناحق آنها اعتنایی ندارد و میان آنها و دیگران تبعیض قائل نمیشود، به بهانه خونخواهی عثمان، علیه آن حضرت شورش کردند. طلحه و زبیر ابتدا به مکه رفتند و برخی از افراد مشهور را با خود همراه کردند و از مکه با سپاه و تجهیزات کافی عازم بصره شدند. امام علی (ع) برای جلوگیری از فتنه گریهای این گروه به تعقیب آنها پرداخت و سرانجام در نزدیکی بصره - در جنوب عراق کنونی - دو سپاه در مقابل یکدیگر قرار گرفتند. امام علی (ع) مصمم بود تا جای ممکن جنگی آغاز نشود و این مشکل به گونهای مسالمت آمیز حل شود، به همین دلیل چند روزی به مذاکره گذشت. با این حال، بیعت شکنان که به چیزی جز جنگ و رسیدن به قدرت و ثروت نمیاندیشیدند و گمان میبردند در جنگ، بر سپاه امام علی (ع) پیروز خواهند شد، جنگ را آغاز کردند. اما برخلاف انتظار آنها، سپاه امام علی (ع) بر آنها غلبه یافت.
تولد توماس پین، خالق بحران در آمریکا
۲۸۴ سال پیش، در روز بیست و نهم ژانویه سال ۱۷۳۷ میلادی«توماس پین» (Thomas Paine) سیاستمدار و نویسنده انقلابی انگلیسی متولد شد.
وی پس از تحصیلات متوسطه، به کارهای مختلفی روی آورد که در هیچیک موفق نبود. سرانجام پین در سال ۱۷۷۴، یک سال قبل از آغاز جنگهای استقلال آمریکا وارد این کشور شد و نویسندگی را شروع کرد. رسالۀ وی تحت عنوان «عقل سلیم» تأثیر شگرفی بر مردم و رهبران آمریکا گذاشت و عزم آنها را برای استقلال از انگلیس محکمتر کرد. وی از آن پس نیز جزواتی تحت عنوان «بحران در آمریکا» نگاشت و همگان را به مبارزه با استعمار کشورش فراخواند. پس از استقلال آمریکا، پین به انگلیس رفت و در دفاع از انقلاب فرانسه کتاب «حقوق انسان» را نوشت اما در کشورش خائن خوانده و ناچار شد به فرانسه برود و در آنجا به عنوان عضو مجمع ملی انتخاب شد. این نویسنده انگلیسی پس از ۱۵ سال اقامت در اروپا، در سال ۱۸۰۲ به آمریکا بازگشت. اما وی در آنجا با استقبال چندانی روبرو نشد و به عنوان یک سیاستمدار افراطی طرد شد. پین در سال ۱۸۰۹ در فقر و ناامیدی درگذشت.
پادشاهی ملک فیصل اول، فرزند حسین بن علی شریف مکه
۱۰۰ سال پیش، در روز بیست و نهم ژانویه سال ۱۹۲۱ میلادی «ملک فیصل اول» فرزند حسین بن علی شریف مکه، با زمینه سازی انگلستان به پادشاهی عراق برگزیده شد.
انگلستان در جنگ جهانی اول به شریف مکه قول داد تا در ازای قیام وی علیه امپراتوری عثمانی که متحد آلمان بود، او را به حکومت عربستان برساند. اما لندن برخلاف تعهد خود، از عبدالعزیز بن سعود برای پادشاهی عربستان حمایت کرد. دولت انگلستان برای دلجویی از شریف حسین، پسرش فیصل را به پادشاهی سوریه منصوب کرد. اما فرانسه که قیمومیت سوریه را به عهده داشت با این عمل مخالفت/ و فیصل را از سوریه اخراج کرد. در نتیجه لندن، فیصل را به پادشاهی عراق که تحت استعمار و قیمومیت انگلیس بود، منصوب کرد و وی تا ۱۹۳۳ که فوت کرد، در این سمت از سیاست استعماری این کشور حمایت کرد.
تولد محمد عبدالسلام، فیزیکدان پاکستانی
۹۵ سال پیش، در روز بیست و نهم ژانویه سال ۱۹۲۶ میلادی پروفسور «محمد عبدالسلام» فیزیکدان برجسته پاکستانی در پنجاب در شرق این کشور در خانوادهای مذهبی به دنیا آمد.
بزودی نبوغ او مشخص شد، در چهارده سالگی به دانشگاه پنجاب راه یافت و ۲۰ ساله بود که پس از دریافت فوق لیسانس، عازم دانشگاه کمبریج انگلیس شد. عبدالسلام در آنجا نیز پس از اخذ مدرک کارشناسی در رشتههای ریاضی و فیزیک، دکترای تخصصی خود را نیز در رشته فیزیک در سال ۱۹۵۱ گرفت و موفق به دریافت جایزه آدامز شد. این دانشمند پاکستانی همان سال به کشورش بازگشت و به تدریس مشغول شد، اما کمبود امکانات تحقیقاتی باعث شد تا به انگلیس بازگردد. او در سال ۱۹۶۴ به منظور حمایت از پژوهشگران کشورهای در حال توسعه، «مرکز تحقیقات فیزیک نظری» (ICTP) را در سال ۱۹۶۴ در ایتالیا بنیان نهاد و تا سال ۱۹۹۳ مدیریت آن را بر عهده داشت. پروفسور عبدالسلام همچنین در سال ۱۹۷۹ به همراه دو پژوهشگر دیگر، به عنوان اولین دانشمند جهان اسلام، موفق به دریافت جایزۀ نوبل فیزیک شد. وی همچنین از سال ۱۹۶۱ تا ۱۹۷۴ مشاور علمی رئیس جمهور پاکستان بود. محمد عبدالسلام در طول عمر خود به اکتشافات متعددی دست یافت و سرانجام در سال ۱۹۹۶ درگذشت.
درگذشت رابرت فراست، شاعر آمریکایی
۵۸ سال پیش، در روز بیست و نهم ژانویه سال ۱۹۶۳ میلادی «رابرت فراست» (Robert Frost)، شاعر آمریکایی درگذشت.
وی در سال ۱۸۷۴ متولد شد. فراست ابتدا همچون پدرش شغل روزنامه نگاری را برگزید، اما ذوق و استعداد وی در زمینه سرودن شعر باعث شد تا وی اولین مجموعه اشعارش را تحت عنوان «اراده یک پسرک» در ۲۰ سالگی منتشر کند. فراست چهار بار موفق به کسب جایزه ادبی پولیتزر شد و برخی از آثار او عبارتند از: «شال بستن» و «فاصله کوه»
پیوستن فرهنگیان به تحصن روحانیون در دانشگاه تهران
۴۲ سال پیش در چنین روزی، دهم بهمن سال ۱۳۵۷ هجری شمسی در پی سومین روز تحصن روحانیون در مسجد دانشگاه تهران، فرهنگیان و دیگر اقشار جامعه نیز با اعلام همبستگی به جمع آنان پیوستند.
در حالیکه تعداد متحصنین هر لحظه بیشتر میشد، سرانجام شاپور بختیار نخست وزیر سرسپرده رژیم شاه ناچار شد با ورود حضرت امام خمینی (ره) به ایران موافقت کند. سپس کمیته استقبال از حضرت امام خمینی (ره) اعلام کرد که امام خمینی، ساعت ۹ صبح روز دوازدهم بهمن ماه وارد تهران خواهد شد. این کمیته همچنین از مردم خواست در مسیر حرکت امام خمینی (ره) برای استقبال از ایشان آماده باشند. از طرف دیگر، با باز شدن فرودگاه تهران، هواپیماهای نظامی آمریکا، خارج کردن آمریکائیها از ایران را آغاز کردند.
اعطای وام ۴۷ میلیون دلاری به عراق
۳۶ سال پیش در چنین روزی دهم بهمن سال ۱۳۶۳ هجری شمسی آمریکا با اعطای وام ۴۷ میلیون دلاری به عراق در اوج جنگ با جمهوری اسلامی ایران موافقت کرد.
آمریکا در طول جنگ، بارها با حمایت تبلیغاتی و تسلیحاتی خود از عراق، سعی در روحیه بخشی به رژیم بعث بود. اقدامات آمریکا علیه جمهوری اسلامی ایران، به موازات افزایش پیشروی نیروی ایران در مواضع عراقیها با هدف جلوگیری از پیروزی ایران و شکست عراق تشدید شده و گسترش می یافت. آمریکا در طول جنگ بارها اطلاعات فوق العاده محرمانه ای را که از مراکز استراتژیک ایران توسط ابزارهای جاسوسی به دست می آورد در اختیار عراق قرار می داد و رژیم بعث را به حمله به تأسیسات اقتصادی و حیاتی ایران تشویق می نمود. آمریکا طی سالهای ۱۳۶۱ تا ۱۳۶۶ شمسی، معادل یک و نیم میلیارد دلار تجهیزات الکترونیکی، انواع ماشین آلات، دستگاه های حساس و رایانههای فوق العاده قوی در زمینه تولید سلاحهای شیمیایی و موشکی را به دولت عراق فروخت. در طول جنگ، شرکت های آمریکا نوعی فنآوری را در اختیار دولت عراق قرار داده بودند که این کشور را قادر به ساخت برخی از سلاحها از جمله سلاحهای شیمیایی و میکروبی می ساخت.