آسیب شناسی طرح جامع مالیاتی در کشور

به گزارش سرویس پژوهش خبرگزاری صدا وسیما: در بسیاری از کشور‌ها تمرکز و تکیه دولت برای تامین بودجه بر درآمد‌های مالیاتی است‏‏، اما در کشور‌هایی که به طور عمده بودجه خود را از درآمد‌های نفتی به دست می‌آورند، تمرکز بر درآمد‌های مالیاتی و مدیریت نظام مالیات ستانی کمتر است.

در ایران هم به دلیل وجود درآمد‌های نفتی این مشکل وجود دارد و کنترل و مدیریت نظام مالیاتی بهینه نیست. بی توجهی به درآمد‌های مالیاتی به عنوان منبع اصلی تامین بودجه به عدم نظارت صحیح بر مالیات ستانی، وجود معافیت‌های گسترده مالیاتی، عدم شناخت مودیان مالیاتی و در یک جمله به ایجاد معوقات مالیاتی بسیار و گسترش فرار مالیاتی منجر شده است. همین موضوع تبعات بسیاری بر امنیت اقتصادی کشور داشته و دارد.

از جمله: کاهش اشتغال و گسترش بیکاری، گسترش شکاف طبقاتی، کاهش رشد اقتصادی، ایجاد تنش‌های سیاسی- اجتماعی و در نهایت، تهدید و مخدوش ساختن امنیت اقتصادی کشور.

طرح جامع مالیاتی در کشور
یکی از جدی‌ترین مسائلی که نظام مالیاتی را آزار می‌دهد، نبود ابزار لازم برای مقابله با مالیات گریزان و شناسایی مالیات دهندگان است.

برای آنکه بتوان از دهک‌های جامعه مالیات دریافت کرد، می‌بایست میزان درآمد و هزینه فعالان اقتصادی مشخص باشد تا بتوان از آنان مالیات گرفت. برای رسیدن به این مهم، طرح جامع نظام مالیاتی کشور از سال ۱۳۸۵ کلید خورد و قرار شد با پیاده سازی کامل در سراسر کشور اجرا شود. این طرح که با همکاری موسسه مشاوره مدیریت دیلویت کانادا و شرکت نرمافزاری بول فرانسه و با مشارکت کارکنان خبره مالیاتی سازمان امور مالیاتی قوام یافته، قرار بوده است نظام مالیاتی را بر مبنای خوداظهاری و راستی آزمایی متحول و درآمد‌های پایدار مالیاتی را جایگزین درآمد غیر پایدار حاصل از فروش منابع زیرزمینی (نفت، گاز و مواد نفتی) کند.

اما اعداد و ارقام مالیات گریزان نشان می‌دهند که این شیوه موفق نبوده و هنوز نتوانسته ایم بر مبنای درآمد افراد مالیات بگیریم.

متن کامل این مطلب در اینجا قابل دسترس است
پژوهشگر: زهره دانشمندی