درچنین روزی بر دنیا چه گذشت؟
تقویم تاریخ؛ از محاکمه مصدق تا پایان جنگ سوئز
امروز شنبه هفدهم آبان سال ۱۳۹۹ هجری شمسی، برابر با ۲۱ ربیع الاول سال ۱۴۴۲ هجری قمری و مطابق با هفتم نوامبر سال ۲۰۲۰ میلادی است.
به گزارش سرویس بین الملل خبرگزاری صدا و سیما، مهمترین رویدادهای تاریخی جهان در چنین روزی ( هفدهم آبان ) به شرح زیر است:
جدایی ایروان از خاک ایران
۱۹۹ سال پیش درچنین روزی، بیست و یکم ربیع الاول سال ۱۲۴۳ هجری قمری شهر ایروان در جریان دومین جنگ ایران و روس به تصرف قوای روسیه درآمد.
این شهر در زمان فتحعلی شاه قاجار سقوط کرد و به روسها واگذار شد. نتیجه این شکست، انعقاد عهدنامه ترکمانچای بود که به موجب آن و به دلیل بی کفایتی شاه قاجار، بخش وسیعی از اراضی شمالی آذربایجان و قفقاز از خاک ایران جدا و ضمیمه روسیه شد.
آغاز محاکمه مصدق
۶۷ سال پیش، در روز هفدهم آبان سال ۱۳۳۲ هجری شمسی محاکمه دکتر «محمد مصدق» نخست وزیر مردمی ایران که حدود دو ماه و نیم قبل از آن، با یک کودتای آمریکایی – انگلیسی سرنگون شده بود، آغاز شد.
جرم اصلی وی ملی کردن صنعت نفت ایران به کمک نیروهای مذهبی و با پشتوانه مردم بود. اما دادستان نظامیِ دادگاه فرمایشی رژیم شاه، مصدق را به اتهام سرپیچی از فرمان شاه و دستور مقابله با کودتا، محاکمه کرد. وی در دادگاه از ملی کردن صنعت نفت دفاع و کودتا علیه دولتش را محکوم کرد. سرانجام دادگاه نظامی شاه، دکتر مصدق را به دلیل مسن بودن، به سه سال زندان محکوم کرد، اما پس از آن نیز تا زمان مرگش در سال ۱۳۴۵ شمسی در خانه اش تحت نظر بود.
پایان جنگ سوئز
۶۴ سال پیش در چنین روزی، هفتم نوامبر سال ۱۹۵۶ میلادی جنگ سوئز با دخالت سازمان ملل متحد پایان یافت.
این جنگ با تجاوز نیروهای رژیم صهیونیستی به شبه جزیره سینا و حمله چتربازان انگلیسی و فرانسوی به منطقه کانال سوئز آغاز شده بود. بهانه آغاز این جنگ و تجاوز سه دولت مذکور به مصر، اعلام ملی شدن کانال سوئز توسط عبدالناصر رئیس جهور وقت مصر بود.
کودتا در تونس و برکناری بورقیبه
۳۳ سال پیش در چنین روزی هفتم نوامبر سال ۱۹۸۷ میلادی در پی کودتای بدون خونریزی "حبیب بورقیبه" دیکتاتور تونس از اریکه قدرت کنار زده شد و زین العابدین بن علی جای او نشست.
حبیب بورقیبه، پس از استقلال تونس از فرانسه، از سال ۱۹۵۶ م به نخست وزیری این کشور برگزیده شد. وی توانست با ساقط کردن حکومت سلطنتی تونس در سال ۱۹۵۷ م به مقام ریاست جمهوری تونس، نائل آید. بورقیبه در سال ۱۹۵۹ م قانون اساسی جدید تونس را که در آن، اختیارات فراوانی برای رئیس جمهور قایل شده بود از تصویب گذراند. بورقیبه در سال ۱۹۷۵ خود را رئیس جمهور مادامالعمر تونس خواند. وی که تا سال ۱۹۸۷ م به مدت ۳۰ سال، رهبری بلامنازع تونس را برعهده داشت، در طول سالهای حاکمیت خود، تمامی رُقبای سیاسی خود را با زندان، تبعید و تهدید از صحنه سیاست کشور خارج کرد و دهها مورد شورش و تظاهرات مردمی و مخالفتهای اجتماعی را سرکوب نمود. زین العابدین بن علی نیز در سال ۲۰۱۱ در پی خیزش مردمی از تونس فرار کرد و به دامان ال سعود پناه برد. بدین ترتیب عصر جدیدی در حیات سیاسی مردم تونس اغاز شد. شایان ذکر است زین العابدین بن علی به تازگی و در ۱۹ سپتامبر ۲۰۱۹ در شهر جده عربستان مرد.
تولد مادام کوری، کاشف رادیوم
۱۵۳ سال پیش درچنین روزی، هفتم نوامبر سال ۱۸۶۷ میلادی مادام «اسکودو دوسکا» که بعدا به «ماری کوری» (Marie Curie) شهرت یافت، در ورشو پایتخت لهستان، متولد شد.
پدر او پروفسور رشته فیزیک بود و مادام کوری نیز بعد از تحصیلات متوسطه برای تحصیل در همین رشته عازم پاریس شد. او ضمن تحصیل در دانشگاه سوربن، با پیر کوری فیزیکدان فرانسوی ازدواج کرد. مادام کوری سرانجام پس از سالها مطالعه و تحقیق، موفق به کشف عنصر رادیوم شد. شایان ذکر است، مادام کوری دو بار موفق به کسب جایزه نوبل در رشتههای فیزیک و شیمی شد. وی در سال ۱۹۳۴ میلادی درگذشت.
تولد آلبرکامو، نویسنده طاعون
۱۰۷ سال پیش در چنین روزی، هفتم نوامبر سال ۱۹۱۳ میلادی «آلبر کامو» (Albert Camus)، نویسنده مشهور فرانسوی، متولد شد.
با وجود آنکه خانواده او از نظر مالی فقیر بودند، ولی کامو به لحاظ استعداد و اراده راسخی که داشت، توانست به شهرت فراوانی دست یابد. از مشهورترین آثار این نویسنده فرانسوی، میتوان به «بیگانه»، «افسانه سیزیف» و «طاعون» اشاره کرد. آلبر کامو در سال ۱۹۵۷ جایزه ادبی نوبل را دریافت کرد و سه سال بعد درسال ۱۹۶۰ میلادی در یک سانحه رانندگی کشته شد.