تقویم تاریخ؛ از ساخت مسجدالنبی تا قتل اسحاق رابین

 

درگذشت ابوالقاسم غفاری، دوست ایرانی انیشتین
۷ سال پیش در چنین روزی، ۱۴ آبان ۱۳۹۲ شمسی ابوالقاسم غفاری، نخستین دانشمند ایرانی شاغل در ناسا درگذشت.

دکتر غفاری» در ۲۵ خرداد سال ۱۲۸۶ شمسی در محله سرچشمه تهران متولد شد. او پس از پایان تحصیلات خود در دارالفنون در سال ۱۹۲۹ با یک بورسیه کامل برای ادامه‌ی تحصیل در رشته‌ی ریاضیات و فیزیک در «دانشگاه نانسی» فرانسه به آن کشور اعزام شد. وی مدرک دکتری خود را از «دانشگاه سوربن» دریافت کرد. «غفاری» در سال ۱۹۳۷ برای تدریس در دانشگاه تهران به ایران بازگشت. در سال ۱۹۵۰ به‌دعوت «دانشگاه هاروارد» و به‌عنوان محقق «فولبرایت» (بورسیه‌ی بین‌المللی از کشور‌های مختلف) به‌عنوان استادیار پژوهشی در زمینه‌ی «معادلات دیفرانسیل» و در ادامه در زمینه‌ی «دینامیک گازی» فعالیت کرد.» دکتر غفاری» و «دکتر محسن هشترودی» از جمله اولین ایرانیانی بودند که محقق «فولبرایت» شدند. «هشترودی» نیز هم‌زمان با «دکتر غفاری» در «دانشگاه هاروارد» در زمینه‌ی ریاضیات فعالیت داشت. پس از پایان جنگ جهانی، وی در زمینه‌ی تحقیقات دایما به انگلیس و امریکا سفر می‌کرد. در اوایل دهه‌ی ۱۹۵۰، این محقق ایرانی هم‌زمان با حضور «انیشتین» در مؤسسه‌ی مطالعات پیشرفته «دانشگاه پرینستون» در زمینه‌ی «تئوری میدان منسجم جاذبه و الکترومغناطیسی» تحقیق می‌کرد. در آن زمان، ریاست این مؤسسه را «رابرت اوپنهیمر» برعهده داشت که ارتباط خوبی با «غفاری» داشت. «دکتر غفاری» در سال ۱۹۵۶ برای کسب پستی در بخش ریاضیات اداره‌ی ملی استاندارد‌های امریکا به آن کشور سفر کرد و برای همیشه ماندگار شد. در سال ۱۹۶۲، اداره‌ی استاندارد‌ها به «غفاری» مجوز آغاز کار در آژانس فضانوردی امریکا (ناسا) به‌عنوان یک مشاور پاره‌وقت برای «مرکز پرواز فضایی گودارد» را اعطا کرد. گفته می‌شود «غفاری» اولین ایرانی شاغل در آژانس فضانوردی امریکا (ناسا) بوده است. از سال ۱۹۶۴، سه سال در برنامه‌ی فضایی سرنشین‌دار و وقتی پروژه‌های وی در سازمان به پایان رسید دانشمند تمام وقت در «ناسا» شد و در آن‌جا بر روی مأموریت‌های ۱۱ و ۱۲ آپولو مشغول به‌کار شد. وی در سال ۱۹۷۲ سه سال پس از این‌که «برنامه‌ی آپولو» انجام گرفته و نخستین فضانوردان به کره‌ی ماه رفتند و به‌سلامت بازگشتند از «ناسا» بازنشسته شد. این دانشمند نام‌آور ایرانی سرانجام روز سه شنبه ۱۴ آبان ۱۳۹۲ در ۱۰۶ سالگی درگذشت.