درچنین روزی بر دنیا چه گذشت؟
تقویم تاریخ؛ از اعدام طیب حاج رضایی تا ایجاد اتحادیه اروپا
امروز یکشنبه یازدهم آبان سال ۱۳۹۹ هجری شمسی، برابر با پانزدهم ربیع الاول سال ۱۴۴۲ هجری قمری و مطابق با اول نوامبر سال ۲۰۲۰ میلادی است.
به گزارش سرویس بین الملل خبرگزاری صدا و سیما، مهمترین رویدادهای تاریخی جهان در چنین روزی ( یازدهم آبان ) به شرح زیر است:
تولد محمد قزوینی، ادیب محقق و مورخ ایرانی
۱۴۸ سال پیش در چنین روزی، پانزدهم ربیع الاول سال ۱۲۹۴ هجری قمری «محمد قزوینی»، ادیب، محقق و مورخ معاصر در تهران متولد شد.
او از نوجوانی با مبانی ادب و علم کلام آشنا شد و با استعداد سرشار خود از محضر پدر و سایر ادیبان عصر خود، بهره شایانی برد. او مدتی را در اروپا بسر برد و از کتب خطی فارسی موجود در موزههای اروپا نسخه برداری کرد. از آثار محمد قزوینی میتوان به «تاریخ و زندگی در عصر حافظ» و حواشی بر چهارمقاله عروضی، مرزبان نامه و دیوان حافظ اشاره کرد. این محقق بزرگ در سال ۱۳۶۹ هجری قمری درگذشت و در شهر ری -در جنوب تهران - به خاک سپرده شد.
اعدام طیب حاج رضایی، از مخالفان رژیم پهلوی
۵۷ سال پیش، در روز یازدهم آبان سال ۱۳۴۲ هجری شمسی «طیب حاج رضایی» از مخالفین معروف رژیم استبدادی پهلوی، اعدام شد.
وی در سال ۱۲۸۰ ه. ش در تهران متولد شد و تا مدتها از طرفداران این رژیم محسوب میشد اما اعتقادات اسلامی طیب حاج رضایی و بویژه علاقه و ارادت وی به امام حسین (ع) باعث شد تا از نظام ستمگر شاه فاصله بگیرد و به قیام امام خمینی (ره) بپیوندد. درپی دستگیری ایشان توسط عوامل رژیم شاه در پانزدهم خرداد سال ۱۳۴۲ ه. ش و تظاهرات عظیم مردم در اعتراض به این اقدام رژیم، طیب و برادرش اسماعیل به اتهام ایفای نقشی فعال در این حرکت مردمی، دستگیر شدند. این دو مبارز سازش ناپذیر پس از تحمل شکنجههای فراوان، سرانجام از سوی دادگاه فرمایشی رژیم پهلوی محکوم به اعدام شدند.
تجزیه امپراتوری اتریش- مجارستان
۱۰۲ سال پیش در چنین روزی، اول نوامبر سال ۱۹۱۸ میلادی امپراتوری اتریش - مجارستان به دنبال شکست درجنگ جهانی اول، تجزیه شد.
امپراتوری اتریش - مجارستان که در نیمه دوم قرن نوزدهم میلادی شکل گرفته بود تا قبل از جنگ جهانی اول، امپراتوری عظیم و مقتدری را در اروپا ایجاد کرد اما پس از پایان جنگ جهانی اول، کشورهای فاتح به عنوان غرامت شکست، امپراتوری اتریش - مجارستان را به سه کشور اتریش، مجارستان و چکسلواکی تجزیه کردند و به دنبال آن در اول نوامبر سال ۱۹۱۸ رژیم جمهوری در اتریش حاکم گردید. در دهم سپتامبر ۱۹۱۹ پیمان سن - ژرمن بین متفقین جنگ جهانی اول و اتریش به امضاء رسید و بر اساس آن سرزمین اتریش به اندازه فعلی آن تقلیل یافت و از باقی مانده آن، علاوه بر شکلگیری کشورهای مجارستان، لهستان و چکسلواکی، بخشهایی نیز به ایتالیا و رومانی داده شد.
لغو نظام سلطنتی در ترکیه
۹۸ سال پیش در چنین روزی اول نوامبر سال ۱۹۲۲ میلادی نظام سلطنتی در ترکیه توسط "آتاتورک" لغو شد.
با پایان جنگ جهانی اول و ضعف و اضمحلال دولت عثمانی، همچنین به دنبال قدرت گرفتن مصطفی کمال پاشا معروف به آتاتورک در ترکیه، وی درصدد برآمد تا به نحوی، نظام پادشاهی و خلافت عثمانی را سرنگون سازد. ولی الغاء رژیم سلطنتی در ترکیه که با مذهب پیوند خورده بود، چندان سهل نبود. مصطفی کمال برای حل این مسئله، در ابتدا مقام سلطنت وخلافت مسلمین را از هم جدا کرد و در اول نوامبر ۱۹۲۲ م ضمن الغاء رژیم سلطنتی، مقام خلافت را به عنوان یک مقام مذهبی تشریفاتی حفظ نمود. این امر فراهم شدن زمینه سقوط امپراتوری ششصد ساله عثمانی را تسریع بخشید و با سقوط آن، نظام جمهوری سکولار در ۲۹ اکتبر ۱۹۲۳ م بر سر کار آمد.
آغاز جنگهای استقلال الجزایر
۶۶ سال پیش در چنین روزی، اول نوامبر سال ۱۹۵۴ میلادی با تشکیل نهضت آزادیبخش الجزایر توسط احمد بن بلا (Ahmed Ben Bella)، جنگهای استقلال این کشور آغاز شد.
الجزایر در اوایل قرن نوزدهم میلادی، کاملا تحت سلطه فرانسه قرار گرفت و طی این مدت، مبارزات آزادیخواهانه مردم این کشور به صورت پراکنده ادامه داشت. سرانجام پس از ۱۳۲ سال حاکمیت استعمارگران فرانسوی در سال ۱۹۶۲ میلادی مبارزه مردم مسلمان الجزایر به ثمر رسید و نیروهای فرانسوی از این کشور خارج شدند. پس از آن، احمد بن بلا، از رهبران جبهه آزادیبخش الجزایر، به عنوان رئیس جمهوری برگزیده شد ولی با کودتای سرهنگ بومدین، وزیر دفاع وقت الجزایر درسال ۱۹۶۵ میلادی، ریاست جمهوری بن بلا به پایان رسید. روز تشکیل نهضت آزدایبخش الجزایر به عنوان روز ملی الجزایر نامگذاری شده است.
سالروز ایجاد اتحادیه اروپا
۲۷ سال پیش در چنین روزی، در یکم نوامبر سال ۱۹۹۳، پیمان ایجاد اتحادیه اروپا معروف به پیمان ماستریخت که در هفتم فوریه ۱۹۹۲ امضا شده بود، اجرایی شد.
این اتحادیه در حال حاضر ۲۷ عضو و حدود پانصد میلیون جمعیت با زبانها و فرهنگهای مختلف دارد و ۲۳ زبان در مکاتبات و مکالمههای اتحادیه رسمیت دارند. مذاکرات مربوط به تاسیس اتحادیه اروپا به جای جامعه اروپایی از ۱۹ دسامبر ۱۹۹۱ و همزمانب با قطعی شدن فروپاشی شوروی آغاز شده بود. شالوده و اساس این اتحادیه به نام بازار مشترک اروپا در دهه ۱۹۵۰ در گردهمایی رم، در ۲۵ مارس ۱۹۵۷ به دست آمده بود. بعدها پیمان ماستریخت اساس و پایه اتحادیه اروپا شد. اصول این پیمان بر پایه هماهنگی امور اجتماعی، اقتصادی، سیاسی و امنیت مشترک کشورهای عضو تنظیم شده است و «یورو» پول واحد کشورهای اروپایی در اجرای همین پیمان به وجود آمده است که باز اکثریت مردم برخی از کشورهای عضو از جمله سوئد رای به حفظ پول ملی خود دادند. تکلیف قانون اساسی اروپا هم که در بعضی از کشورهای عضو از سوی اکثریت مردم رد شده بود به درستی روشن و قطعی نشده است. علاوه بر تفاوتهای فرهنگی میان ملل عضو اتحادیه اروپا، روسیه بزرگترین کشور اروپا در خارج از این اتحادیه قرار دارد و تا چنین باشد نمیتوان به آینده این اتحادیه زیاد خوش بین بود، مخصوصا که بیشتر اعضای آن عضو «ناتو» هستند که یک اتحادیه نظامی و گرداننده اصلی آن آمریکا ـ کشوری در قاره دیگر ـ است. در حال حاضر انگلیس با برگزاری همه پرسی خروج از اتحادیه اروپا با نام بریگزیت، چالش بزرگی برای اتحادیه اروپا به وجود آورده است.