درچنین روزی بر دنیا چه گذشت؟
تقویم تاریخ؛ از روز دانشجو تا تخریب مسجد بابری
امروز یکشنبه شانزدهم آذر سال ۱۳۹۹ هجری شمسی، برابر با بیستم ربیع الثانی سال ۱۴۴۲ هجری قمری و مطابق با ششم دسامبر سال ۲۰۲۰ میلادی است.
به گزارش سرویس بین الملل
خبرگزاری صدا و سیما، مهمترین رویداد‌های تاریخی جهان در چنین روزی (شانزدهم آذر ) به شرح زیر است:
روز دانشجو
۶۷ سال پیش، در روز شانزدهم آذر سال ۱۳۳۲ هجری شمسی اعتراض دانشجویان دانشگاه تهران به سفر ریچارد نیکسون معاون وقت رئیس جمهوری آمریکا به ایران، باعت کشته شدن سه دانشجو توسط ماموران رژیم شاه شد.
این سفر سه ماه و نیم پس از کودتای آمریکا علیه دولت دکتر مصدق و سرنگون کردن وی، انجام شد. سفر نیکسون به ایران که به منظور بهره برداری واشنگتن از این کودتا انجام می‌شد، با واکنش تند دانشجویان روبرو شد. در روز شانزدهم آذر تعدادی از ماموران نیروی ویژه گارد شاهنشاهی رژیم پهلوی وارد دانشگاه تهران شدند و ضمن حمله به دانشجویان، سه تن از آن‌ها را شهید کردند. روز بعد، نیکسون در همین دانشگاه دکترای افتخاری حقوق دریافت کرد. به لحاظ اهمیت این روز در تاریخ جنبش دانشجویی، شانزدهم آذر در ایران «روز دانشجو» نامیده شده است.
تولد کاشف سیالوژن و واضع قوانین انبساط گازها
۲۴۲ سال پیش در چنین روزی، ششم دسامبر سال ۱۷۷۸ میلادی «ژوزف گی لوساک» (Joseph Gay-Lussac)، فیزیکدان و شیمیدان فرانسوی متولد شد.
وی در طول زندگی خود تحقیقات و کشفیات مختلفی انجام داد. کشف سیالوژن که گازی سمی است، اختراع نوعی الکل سنج و چگالی سنج و تشخیص کلر به عنوان یک عنصر، ازجمله کشفیات اوست. مهمترین فعالیت علمی او وضع قوانین انبساط گازهاست که به نام وی و هموطنش ژاک شارل تحت عنوان قانون شارل - گی لوساک ثبت شده است. گی لوساک در سال ۱۸۵۰ درگذشت.
استقلال فنلاند از روسیه
۱۰۳ سال پیش در چنین روزی، ششم دسامبر سال ۱۹۱۷ میلادی کشور فنلاند که تحت حاکمیت روسیه بود، استقلال خود را به دست آورد.
همسایگی فنلاند با روسیه، همواره باعث نگرانی مقام‌های فنلاند بود، به طوری که در قرن دوازدهم، از سوئد خواستند تا از فنلاند در مقابل روسیه حمایت کند. اما سوئدی ها، فنلاند را اشغال کردند. در سال ۱۷۲۱، روسیه قسمتی از فنلاند را تصرف کرد. فنلاند در سال ۱۹۰۱، از حق رای و مجلس قانونگذاری برخوردار شد و سرانجام به دنبال انقلاب در روسیه در سال ۱۹۱۷ و خروج ارتش روسیه از فنلاند، این کشور استقلال خود را اعلام کرد. کشور فنلاند با مساحت بیش از ۳۳۸ هزار کیلومترمربع، در شمال اروپا و در همسایگی روسیه، سوئد و نروژ قرار دارد. پایتخت فنلاند، هلسینکی و حکومت آن جمهوری است.
استقلال ایرلند از انگلستان
۹۹ سال پیش در چنین روزی برابر با ششم دسامبر ۱۹۲۱ میلادی "ایرلند" از انگلستان استقلال یافت و این روز به عنوان روز ملی این کشور نامگذاری شد.
کشور جزیرهای ایرلند از قرن دوازدهم میلادی به اشغال انگلستان درآمد و انگلیس طی قرون متمادی به استعمار آن پرداخت. در این میانْ جنبشهای استقلال طلبانه ایرلند، بار‌ها توسط قوای انگلیسی سرکوب شد تا این که نهضت استقلال طلبِ شینفِین از اوایل قرن بیستم، تلاش پیگیری را جهت کسب استقلال ایرلند آغاز نمود. سرانجام در نتیجه مذاکرات رهبر شینفِین و نخست وزیر انگلستان، در ۶ دسامبر سال ۱۹۲۱ م کشور آزاد ایرلند تشکیل گردید که ضمن آن، ایرلند، عنوان دومینیونِ امپراتوری بریتانیا را داشت. بر این اساس، دمینیون یا قلمرو حکومتی ایرلند، در عین خودمختاری، همچنان تحت سرپرستی انگلستان قرار گرفت. در این میان ۶ ایالت پروتستان نشین شمال ایرلند همچنان متعلق به انگلستان باقی ماند. قانون اساسی سال ۱۹۳۷ میلادی، کشور آزاد ایرلند را به جمهوری مستقل تبدیل کرد و در سال ۱۹۴۹ از زیر هر گونه نفوذ انگلستان خارج گردید. این کشور در غرب قاره اروپا، در اقیانوس اطلس، در غرب دریای ایرلند و در همسایگی آبی انگلستان واقع شده است. نام این کشور از عنوان نژاد مردم آن گرفته شده که "ایر" یا "ایره" بود و با پسوند "لند" به معنای مکان کلمه "ایرلند" را شکل داده است. مساحت ایرلند ۷۰/۲۸۵ کیلومتر مربع است و جمعیت آن نزدیک به ۴ میلیون نفر میباشد. اکثریت مردم ایرلند پیرو مذهب مسیحیت و عمدتاً کاتولیک هستند. همچنین اتباع این کشور ملیّت ایرلندی دارند و زبان رسمی آن‌ها ایرلندی و انگلیسی است. پایتخت ایرلند دوبلین است و واحد پول آن پوند ایرلند بود که با رواج یافتن پول واحد اروپایی، یورو جایگزین پوند گردید. از شهر‌های مهم ایرلند میتوان از کُرک و لیمریک نام بُرد. حکومت این کشور جمهوری چند حزبی با دو مجلس قانونگزاری است.
تخریب مسجد بابری به دست افراط گرایان هندو
۲۸ سال پیش درچنین روزی، ششم دسامبر سال ۱۹۹۲ میلادی مسجد «بابری» واقع در شهر فیض آباد در ایالت اوتارپرادش هند، توسط هندو‌های افراطی ویران شد.
این مسجد در سال ۱۵۲۸ میلادی توسط ظهیرالدین محمد بابر، موسس سلسله تیموریان در شبه قاره هند، بر روی یک تپه بنا شد و از آن پس به مسجد بابری شهرت یافت. پس از گذشت سه قرن، یعنی در سال ۱۸۵۵ میلادی، یک صاحب منصب انگلیسی به نام اچ او نوبل هنگام ثبت اسناد مربوط به ناحیه‌ای که مسجد بابری در آن واقع بود، عمداً و به غلط در دفتر ثبت نوشت که مسجد بابری بر ویرانه‌های یک بتکده هندو‌ها ساخته شده است. همین مسئله منشاء فتنه‌ها و اختلاف‌های بسیاری میان مسلمانان و هندو‌ها در شبه قاره هند شد. در سال ۱۹۹۲ میلادی، هندو‌های افراطی، مسجد بابری را به کلی ویران کردند و همین مسئله، موجب درگیری‌های خونینی میان مسلمانان و هندو‌ها شد که در آن تعداد زیادی از مسلمانان جان خود را از دست دادند. از آن زمان به بعد نیز درگیری میان مسلمانان و هندو‌ها در مورد مسجد بابری ادامه یافت تا آنکه در ۳۰ سپتامبر سال ۲۰۱۰ دادگاه عالی الله آباد هند طی حکمی، تنها یک سوم از زمین این مسجد را متعلق به مسلمانان دانست و بقیه را به هندو‌ها بخشید. این حکم ناعادلانه با اعتراض و تقاضای تجدید نظر مسلمانان مواجه شد.
سالگرد درگذشت منوچهر نوذری، بازیگر رادیو و تلویزیون
۱۴ سال پیش در چنین روزی، ۱۶ آذر ماه ۱۳۸۴ شمسی منوچهر نوذری، بازیگر معروف رادیو و تلویزیون ایرانی درگذشت.
منوچهر نوذَری در سال ۱۳۱۵ هجری شمسی (۱۹۳۶) در شهر قزوین متولد شد. وی بازیگر تئاتر، سینما، رادیو و تلویزیون ایران و از پیشگامان هنر دوبله بود. وی بیش از نیم‌قرن در این حیطه‌ها به فعالیت پرداخت. پدرش حسابدار و نقاش قالی و اهل کاشان بود. او فعالیت هنری خود را در سال ۱۳۳۲ (۱۹۵۳) آغاز کرد و از اولین گویندگان تاریخ دوبله در ایران بود. نوذری، روز چهارشنبه ۱۶ آذر ماه ۱۳۸۴ به علت بیماری ریوی و عفونت کلیوی در بیمارستان مدرس تهران درگذشت. در روز‌های پایانی زندگی این هنرمند در بیمارستان اینگونه از او نقل شده: «من اولین کسی بودم که در تلویزیون ایران مقابل دوربین رفتم و گفتم نام جعبه‌ای که تصویر من را در آن می‌بینید تلویزیون است.» وی معمولاً این شعر را در پایان برنامه‌های صبح جمعه با شما می‌خواند و بر روی سنگ آرامگاهش نیز همین شعر نقش بسته است: ز حق توفیق خدمت خواستم دل گفت پنهانی چه توفیقی از این بهتر که خلقی را بخندانی.