درچنین روزی بر دنیا چه گذشت؟
تقویم تاریخ؛ از میلاد امام حسن عسکری تا توافق موقت
امروز سه شنبه، چهارم آذر سال ۱۳۹۹ هجری شمسی، برابر با هشتم ربیع الثانی سال ۱۴۴۲ هجری قمری و مطابق با بیست و چهارم نوامبر سال ۲۰۲۰ میلادی است.
به گزارش سرویس بین الملل خبرگزاری صدا و سیما، مهمترین رویداد‌های تاریخی جهان در چنین روزی ( چهارم آذر ) به شرح زیر است:
میلاد امام حسن عسکری (ع)، امام یازدهم شیعیان
۱۲۱۰ سال پیش در چنین روزی، هشتم ربیع الثانی سال ۲۳۲ هجری قمری حضرت امام «حسن عسکری» (ع) از نوادگان رسول گرامی اسلام (ص) در مدینه چشم به جهان گشود.
آن حضرت در کودکی به اتفاق پدر بزرگوارش امام هادی (ع)، تحت فشار و اجبار حکومت عباسی به سامرا ـ در عراق ـ مهاجرت کرد و در مدت ۱۳ سال اقامت در این شهر، از محضر پدر بزرگوارش کسب فیض کرد. امام حسن عسکری (ع) درپی رحلت پدر گرامیش، امام هادی (ع)، بیش از پنج سال مسئولیت خطیر هدایت و امامت مسلمانان را عهده دار شد. دوران امامت حضرت امام حسن عسکری (ع) مقارن با اوج اقتدار سیاسی و نظامی حکام عباسی بود. عمر امام حسن عسکری (ع) فقط ۲۸ سال بود که چند سال از آن، تحت نظر یا تبعید و یا در زندان حاکمان عباسی گذشت. بااین حال این امام بزرگوار در روشن نگهداشتن چراغ هدایت مسلمانان، نقش قابل توجهی داشت. جلوه این تاثیر در پرورش اندیشمندان مسلمانی است که تحت تعلیمات امام حسن عسکری (ع)، علوم اسلامی را فرا گرفتند و هرکدام با آفرینش آثار مکتوب در زمینه‌های گوناگون علوم اسلامی، در حفط و شکوفایی معارف اسلامی، گام‌های بلندی برداشتند. باعرض تبریک به مناسبت سالروز ولادت این یادگار گرامی پیامبر اسلام (ص)، سخنی کوتاه از آن حضرت را نقل می‌کنیم که فرمود: «آن کس که بیش از همه برای حقوق مردم احترام قائل است، مقامش نزد خداوند از همه بالاتر است.»
ویران شدن بانک استقراضی روس در تهران، نقطه آغاز مشروطیت
۱۱۵ سال پیش در چنین روزی چهارم آذر سال ۱۲۸۴ هجری شمسی ساختمان بانک استقراضی روس در ایران به دست مردم تهران ویران شد.
به دنبال تاسیس بانک شاهنشاهی ایران توسط انگلیسی‌ها، روس‌ها نیز کوشیدند امتیاز تاسیس بانک را به دست آورند. آنان پس از کسب امتیاز تاسیس بانک استقراضی درصدد برآمدند ساختمانی برای انجام امور بانکی بنا کنند. از این رو، زمین موقوفه و متروکه‌ای جنب یک امامزاده و مدرسه را که گورستانی نیز در آن قرار داشت و به تازگی، دولت از دفن مردگان در آن جلوگیری می‌کرد، برای این کار مناسب دیدند. روس‌ها در اثنای کار، استخوان‌ها و اجساد تازه مردگان را کشف کردند، ولی با بی‌اعتنایی آن‌ها را در چاهی ریختند. به دنبال آن، یکی از روحانیان در حین سخنرانی در ماه مبارک رمضان، مردم را به بازداشتن کار ساخت بانک تحریک کرد تا این که در ادامه این شورش، کارکنان امامزاده و طلاب علوم دینی به همراه مردم به ساختمان یورش برده و بنای نیمه ساز آن را با خاک یکسان نمودند. حادثه انهدام بانک روس، پس از واقعه مربوط به موسیو نوژ بلژیکی و اهانت او به روحانیان شیعه و نیز تنبیه تجار تهران به دست حاکم شهر، از تحولات مهمی بود که سرانجام به رویداد مشروطیت در ایران انجامید.
درگذشت جبار باغچه بان، پایه گذار مدارس کودکان استثنایی
۵۴ سال پیش در چنین روزی چهارم آذر سال ۱۳۴۵ هجری شمسی "جبار باغچه بان" بانی مدارس استثنایی در ایران درگذشت.
جبار باغچه بان در سال ۱۲۶۴ ش در قفقاز به دنیا آمد و پس از اتمام تحصیلات، در یک مدرسه در ایروان به تدریس مشغول شد. پس از مدتی به ایران آمد و در سال ۱۳۰۳ شمسی اولین کودکستان ایرانی را به نام "باغچه اطفال" در تبریز تأسیس کرد. در همان سال سه کودک ناشنوا نیز در این مدرسه ثبت نام کردند و این آغازی بود برای تلاش باغچه بان تا بتواند سخن گفتن را به این کودکان بیاموزد. او برای تعلیم خواندن و نوشتن برای کودکان و نوسوادان، روش تعلیم الفبا را که امروزه در سراسر کشور رایج است به وجود آورد. او همچنین اولین مدرسه کودکان ناشنوا را در سال ۱۳۱۲ در تهران تأسیس کرد. جبار باغچه بان برای هموار کردن راه زبان آموزی کودکان ناشنوا راهی را انتخاب کرد که در سراسر جهان با نام الفبای گویای باغچه بان به عنوان مترقیترین روش شناخته شده است. باتلاش این مبتکر پرتلاش بود که ناشنوایان کشور نیز توانستند با دنیای اطراف خود و انسانهای دیگر تماس برقرار کنند. همچنین اختراع تلفنی برای استفاده کر و لالها و تاسیس مکتب نسوان برای آموزش دختران نیز از دیگر ابتکارات او است. وی همچنین در سال ۱۳۲۲ جمعیت حمایت از کودکان کرولال را تأسیس کرد و کتابهایی از قبیل اسرار تعلیم و تربیت، الفبای آسان، برنامه کار آموزگار، زندگانی کودکان و رباعیات باغچه بان را به نگارش درآورد. سرانجام وی در ۴ آذر سال ۱۳۴۵ ش در ۸۱ سالگی در تهران دار فانی را وداع گفت.
تولد اسپینوزا، یکی از بزرگترین خردگرایان و جبرگرایان در فلسفه
۳۸۸ سال پیش، در روز بیست و چهارم نوامبر سال ۱۶۳۲ میلادی «باروخ دو اسپینوزا» (Baruch de Spinoza) فیلسوف و جامعه شناس هلندی متولد شد.
وی به تحصیلات عالی پرداخت و به تدریج به فلسفه دکارت علاقه مند شد. انتقادات اسپینوزا از اعتقادات دین یهود باعت شد تا وی با خصومت علمای این دین مواجه و تدریجاً گوشه نشین شود. طریقه و افکار فلسفی اسپینوزا به اعتقادات صوفیه نزدیک است. از کتاب‌های او می‌توان به «علم اخلاق»، «سیاست» و «بهبود عقل» اشاره کرد. اسپینوزا در سال ۱۶۷۷ درگذشت.
کشف الکتریسیته القایی، معروف به قانون القای فارادی
۱۸۹ سال پیش در چنین روزی، بیست و چهارم نوامبر سال ۱۸۳۱ میلادی «میشل فارادی» (Michael Faraday)، فیزیکدان انگلیسی موفق به کشف الکتریسیته القایی شد.
او با کشف خود، گامی بزرگ در علم فیزیک بویژه الکتریسیته برداشت. فارادی در سال ۱۷۹۱ به دنیا آمد و ابتدا در یک کتابفروشی مشغول به کار شد و همانجا به مطالعه آثار علمی نیز پرداخت. چند سال بعد او به کمک همفری، دانشمند و فیزیکدان انگلیسی، دستیار آزمایشگاه شد. فارادی در آزمایش‌های متعدد خود در زمینه شیمی، متالوژی و ساختن لامپ‌های الکتریکی پیشرفت و موفقیت‌های بسیاری به دست آورد. از کار‌های دیگر این فیزیکدان، اختراع موتور الکتریکی با تبدیل نیروی مغناطیسی به نیروی الکتریکی بود. یکی از قوانین مهم فیزیک به نام فارادی ثبت شده است و او از نخستین افرادی بود که توانست بسیاری از گاز‌ها از جمله کلر را به مایع تبدیل کند.
انعقاد توافقنامه موقت میان ایران و پنج عضو شورای امنیت به علاوه آلمان موسوم به گروه پنج به علاوه یک
۷ سال پیش در چنین روزی، بیست و چهارم نوامبر سال ۲۰۱۳ میلادی توافقنامه موقتی میان جمهوری اسلامی ایران با پنج عضو شورای امنیت سازمان ملل به اضافه آلمان در زمینه برنامه هسته‌ای صلح آمیز ایران در شهر ژنو امضاء شد.
امضای این توافقنامه راه برای مذاکره میان ایران و شش کشور آلمان، فرانسه، انگلیس، آمریکا، چین و روسیه موسوم به گروه ۱+۵ برای امضای توافقنامه‌ای جامع و رفع تمام سوء تفاهم‌ها از برنامه هسته‌ای صلح آمیز ایران و لغو تحریم‌های ظالمانه بین المللی و چند جانبه را هموار کرد. بر اساس توافقنامه موقت ژنو موسوم به برنامه اقدام مشترک، طرفین «به صورت داوطلبانه» متعهد شدند تا اقدامات متقابلی را به عنوان گام اول یک راه‌حل جامع انجام دهند. به این ترتیب، ایران برنامه هسته‌ای خود و غنی‌سازی اورانیوم را به شکلی محدودتر ادامه داد و نظارت آژانس بین‌المللی انرژی اتمی را بر تأسیسات خود بیش از پیش تسهیل نمود. در مقابل، کشور‌های غربی بخشی از تحریم‌های وضع شده علیه ایران را تعلیق و از وضع تحریم‌های جدید خودداری کردند. مهمترین ویژگی توافقنامه موقت ژنو اذعان دولت‌های غربی به حق ایران برای دسترسی به انرژی هسته‌ای صلح آمیز و برنامه غنی سازی اورانیوم بود. توافق نهایی جمهوری اسلامی ایران و دولت‌های ۱+۵ برای پایان یافتن تحریم‌های غرب، در ژوئیه سال ۱۹۱۵ با عنوان برنامه جامع اقدام مشترک (برجام) به امضا رسید.