درچنین روزی بر دنیا چه گذشت؟
تقویم تاریخ؛ از تشکیل کشور فلسطین تا رحلت آیت الله اردبیلی
امروزدوشنبه، سوم آذر سال ۱۳۹۹ هجری شمسی، مطابق با هفتم ربیع الثانی سال ۱۴۴۲ هجری قمری و برابر با بیست و سوم نوامبر سال ۲۰۲۰ میلادی است.
به گزارش سرویس بین الملل خبرگزاری صدا و سیما، مهم‌ترین رویداد‌های تاریخی جهان در چنین روزی ( سوم آذر ) به شرح زیر است:
درگذشت ابن حاج، مفسر، ادیب و فقیه مسلمان
۲۱۰ سال پیش در چنین روزی، هفتم ربیع الثانی سال ۱۲۳۲ هجری قمری «ابوالفیض حمدون ابن عبدالرحمان» معروف به «ابن حاج»، مفسر، ادیب و فقیه مسلمان درگذشت.
وی در سال ۱۱۷۴ هجری قمری در فاس از شهر‌های مراکش امروزی متولد شد و همانجا پرورش یافت. او آموزش علوم ادبی و دینی را نزد اساتید معروف آن عصر فرا گرفت و در جریان سفر حج، با عالمانی، چون شیخ مرتضی انصاری ملاقات و از محضر آن‌ها کسب علم کرد. از ابن حاج تالیفات متعددی در فقه، کلام، تفسیر، منطق و سایر علوم به جای مانده که غالباً به صورت چاپی است.
انتشار روزنامه مجلس
۱۱۴ سال پیش در چنین روزی، سوم آذر سال ۱۲۸۵ هجری شمسی انتشار روزنامه «مجلس» در هشت صفحه با چاپ سربی در ایران، آغاز شد.
این روزنامه علاوه بر درج اخبار داخلی و خارجی، کلیه مذاکرات مجلس شـورای ملی ایران را منعکس می‌کرد. سردبیری این روزنامه را ادیب الممالک فراهانی از نویسندگان مشهور آن زمان، به عهده داشت.
تصویب تشکیل کشور فلسطین در سازمان ملل
۴۶ سال پیش در چنین روزی بیست و سوم نوامبر سال ۱۹۷۴ میلادی تشکیل کشور فلسطین به تصویب مجمع عمومی سازمان ملل متحد رسید.
مسئله فلسطین در واقع از نخستین مسایلی است که در مجمع عمومی سازمان ملل متحد مطرح گردید. با این حالْ بسیاری از قطعنامههای سازمان ملل با در نظر گرفتن مطامع قدرتهای بزرگ و صهیونیست ها صادر می گردید. دولت نژادپرست صهیونیستی به استناد یکی از همین قطعنامهها در ۱۴ ماه مه ۱۹۴۸ م اعلام موجودیت نمود. در این میان، مسئله فلسطین به رغم تلاش های مستقیم و غیرمستقیم کشورهایى، چون امریکا و انگلستان، به واسطه مبارزات حق طلبانه مردم فلسطین همیشه به عنوان یکی از مسائل روز مطرح ماند. کنفرانس سرانِ عرب در نوامبر ۱۹۷۳ م، سازمان آزادیبخش فلسطین را تنها نماینده قانونی مردم این منطقه دانست و در فوریه ۱۹۷۴ م کنفرانس سران کشور‌های اسلامی نیز آن را تأیید نمود. با این پیش زمینه ها در ۲۳ نوامبر ۱۹۷۴ م مجمع عمومی سازمان ملل در دو قطعنامه این مسئله را مورد توجه قرار داد و در آن‌ها اولاً به سازمان آزادیبخش فلسطین اجازه داد تا به عنوان عضو ناظر در جلسات این مجمع شرکت نماید و ثانیاً حقوق ملت فلسطین در بازگشت به میهن و برخورداری از حقوق ملی را به رسمیت شناخت. اقدام سازمان ملل باعث شد تا افکار عمومی با حقانیت و مظلومیت فلسطینیان و جنایات اسرائیل آشناتر شوند. با این حال، حمایت دولتهای بزرگ از رژیم صهیونیستی و تداوم جنایات این رژیم و نیز سازشکاری برخی از سران عرب و رهبران فلسطین باعث شده تا مساله فلسطین همچنان لاینحل باقی بماند.
درگذشت پدر امواج و علم رادیویی
۸۳ سال پیش در چنین روزی برابر با بیست و سوم نوامبر ۱۹۳۷ میلادی جاگادیش چاندرا بوز، (Jagadish Chandra Bose) دانشمند شهیر بنگالی درگذشت.
جاگادیش در ۳۰ نوامبر ۱۸۵۸ در یکی از نواحی نزدیک داکا به دنیا آمد. جاگادیش یک دانشمند در زمینه فیزیک، زیست‌فیزیک، زیست‌شناسی، گیاه‌شناسی، و باستان‌شناسی اهل هند بود. از او همچنین به عنوان نویسنده و پدر داستان‌های علمی تخیلی بنگالی یاد می‌شود اما شهرت جاگادیش به خاطر اقداماتش در اختراع رادیو و مایکرو ویو است. او پیشگام تحقیقات رادیو و مایکروویو نوری است. از او به عنوان یکی از پدران علم رادیویی نام برده اند. چاندرا بوز در ۷۸ سالگی درگذشت.
درگذشت آندره مالرو، خالق فریاد‌های سکوت
۴۴ سال پیش، در روز بیست و سوم نوامبر سال ۱۹۷۶ میلادی «آندره مالرو» (Andre Malraux)، نویسنده و هنرشناس معروف فرانسوی درگذشت.
وی در سال ۱۹۰۱ در پاریس متولد شد. مالرو در جوانی به هندوچین که تحت استعمار فرانسه بود، رفت و به مبارزه با سلطه این کشور بر کشور‌های شرق آسیا پرداخت. این نویسنده فرانسوی در بازگشت از این سفر، کتاب معروف «سرنوشت بشر» را نوشت. مالرو در جریان جنگ داخلی اسپانیا، به دفاع از جمهوریخواهان برخاست و در جنگ جهانی دوم نیز دو مرتبه توسط نازی‌ها اسیر شد که از زندان فرار کرد. پس از پایان جنگ، وی به سمت وزیر فرهنگ فرانسه منصوب شد. مالرو مخالف جنگ و خونریزی و مدافع آزادی بشر بود. وی در رمان «فریاد‌های سکوت»، هنر را شورش و طغیان علیه مرگ و نابودی تلقی می‌کند و سرگذشت هنر را سرگذشت انسان می‌داند. از دیگر کتاب‌های مالرو می‌توان به «وسوسه غرب»، «امید بشر» و «فاتحان» اشاره کرد.
رحلت آیت الله موسوی اردبیلی
۴ سال پیش در چنین روزی، سوم آذر ۱۳۹۵ شمسی آیت‌الله عبدالکریم موسوی اردبیلی رحلت کرد.
مرحوم آیت‌الله سید عبدالکریم موسوی اردبیلی از مراجع تقلید جهان تشیع و از پیشگامان انقلاب اسلامی ایران و یکی از نزدیک‌ترین یاران امام خمینی (ره) و همچنین بنیانگذار دانشگاه «مفید» به شمار می‌آید. ایشان سحرگاه سیزدهم رجب ۱۳۴۴ هجری قمری، مقارن با سالروز میلاد امیرالمومنین علی علیه السلام در شهر اردبیل، متولد شد و در زادگاه خود ادبیات فارسی، ریاضیات، مقدمات و بخشی از دروس سطح حوزوی را فراگرفت. در سال ۱۳۲۲ به قم مهاجرت و در حوزه علمیه، باقی دروس سطح را نزد اساتیدی، چون آیت الله گلپایگانی، سید احمد خوانساری و میرزا مهدی مازندرانی و سپس دروس خارج فقه و اصول را نزد حضرات آیات بروجردی، سید محمد داماد و حجت کوه‌کمری گذراندند. در سال ۱۳۲۴ برای استفاده از حوزه علمیه نجف اشرف، به عراق عزیمت کردند و در دروس حضرات آیات عظام خویی و حکیم و شیرازی حاضر شدند. در سال ۱۳۲۷ به جهت بیماری پدر به ایران مراجعت کرده و در حوزه علمیه قم تحصیلات خود را ادامه دادند اما در سال ۱۳۳۹ در پی ابتلا به بیماری سختی، ناچار به اردبیل مراجعت کرده و در آن شهر به تدریس و تربیت طلّاب و انجام فعّالیت‌های اجتماعی پرداختند. پس از بازگشت آیت الله موسوی اردبیلی به اردبیل فعّالیت‌های اجتماعی و سیاسی ایشان شکل جدّی‌تری به خود گرفت اما از سوی سازمان امنیت رژیم شاه تحت تعقیب قرار گرفت و مجبور به خروج از اردبیل و مهاجرت به تهران شدند. از هنگام مهاجرت به تهران در سال ۱۳۴۷ تا پیروزی انقلاب اسلامی ایران در سال ۱۳۵۷، ایشان با تاسیس و اداره مراکزی، چون موسسه مکتب امیرالمومنین (ع)، کانون توحید و مدارس مفید، به تربیت جوانان و دانشجویان مسلمان پرداختند. با اوج‌گیری انقلاب اسلامی و مهاجرت امام خمینی (ره) به پاریس در سال ۱۳۵۷، شورای انقلاب اسلامی تشکیل شد و ۵ نفر از مهم‌ترین شخصیت‌های انقلابی، از جمله آیت الله موسوی اردبیلی، از سوی امام به عضویت این شورا منصوب شدند.
این شورا، رهبری انقلاب اسلامی را تا پیروزی آن و همچنین اداره کشور را تا استقرار نهاد‌های برخاسته از قانون اساسی به عهده گرفت. امام خمینی (ره) نخست آیت الله موسوی اردبیلی را به دادستانی کل کشور و پس از شهادت آیت الله بهشتی، به ریاست دیوان عالی کشور منصوب کردند. به این ترتیب تا چند ماه پس از وفات امام خمینی (ره) در سال ۱۳۶۸ ریاست قوه قضاییه ایران را بر عهده داشتند. از مهم‌ترین اقدامات وی، در این مدت، تجدید نظر و بازنویسی قوانین قضایی ایران و تطبیق آن با فقه شیعه بود. پس از فوت امام خمینی (ره)، وی به شهر قم مهاجرت کردند و از آن زمان در کنار تدریس و تالیف و انجام وظایف مرجعیت دینی، ریاست عالیه دانشگاه مفید را که خود ایشان برای رفع نیازه‌های حوزه علمیه قم تأسیس کرده بودند، شخصاً بر عهده گرفتند. آیت‌الله موسوی اردبیلی سرانجام ظهر روز چهارشنبه سوم آذماه ۱۳۹۵ مطابق با ۲۳ صفر ۱۴۳۸ در سن ۹۱ سالگی دار فانی را وداع گفت و در حرم حضرت فاطمه معصومه در قم به خاک سپرده شدند.