احزاب و فعالان سیاسی به دلیل وجود سابقه عملکرد و تفکرات حزبی مدون شان قابل پیش بینی هستند اما این اصل در خصوص دونالد ترامپ رئیس جمهوری جدید آمریکا نامعتبر و ناکارآمد است چون ترامپ فردی بدون سابقه و کارنامه سیاسی و در نتیجه ناشناخته است.
تداوم یا رد توافق هسته ای از جمله گمانه زنی های مهمی بوده که اندکی پس از اجرایِ آن در تاریخ 27/ 10/ 94 تاکنون به بهانه‌های مختلف بارها مطرح شده است. موفقیت جمهوریخواهان منتقد این توافق در عرصه سیاسی آمریکا به ویژه پس از پیروزی ترامپ بر شدت مخالفت منتقدان آمریکایی توافق هسته ای افزوده و اینها حالا به روشنی سخن از بازنگری در آن میگویند. وزیر خارجه احتمالی ترامپ نیز در این راستا در چند روز گذشته این وعده را داده که توافق هسته ای باید بازبینی کامل شود..
این نوشتار تلاش دارد ضمن مرور مهم ترین اخبار مندرج در این خصوص ؛ اظهارات تیلرسون و واکنش مقامات 1+5 و جمهوری اسلامی در این خصوص را برای اشرافِ خبری در معرض دیدِ جستجوگران این حوزه قرار دهد.
پژوهش خبری صدا وسیما:دستیابی به توافق هسته ای میان جمهوری اسلامی ایران و 1+5 که با قطعنامه 2231 شورای امنیت تایید شده همواره یکی از مهم ترین اتفاقات عرصه بین الملل و در عین حال یکی از مناقشه برانگیزترین رویدادها در فضای سیاسی کشورهای متعدد به ویژه ایران و آمریکاست. واقعیت این است اختلاف نظر فعالان سیاسی آمریکا در خصوص توافق هسته ای هر چند به پیش از انتخابات ریاست جمهوری این کشور بر می گردد ولی واقعیت این است که با روی کارآمدن ترامپ که خود یکی از منتقدان مهم این توافق بود و همچنین موفقیت جمهوری خواهان در دو مجلس سنا و نمایندگان آمریکا ، فضای انتقادی درباره توافق هسته ای ، شدت قابل ملاحظه ای گرفته است. در دوره رقابت های انتخاباتی آمریکا برخی نامزدهای انتخاباتی شعار از فسخ یک طرفه برجام و پاره کردن آن می دادند و انتظار می رفت ترامپ نیز برای عقب نماندن از رقیب موضع یکسانی بگیرد اما وی پس از رسیدن به این پست در اظهاراتی تنها از« بازنگری » در این توافقنامه سخن گفت. وزیرخارجه احتمالی ِ وی نیز بار دیگر با تاکید بر بازنگری در توافق هسته ای ، احتمال هر گونه رد آن را نادرست خواند. رکس تیلرسون که در روزهای گذشته در نشست پرسش و پاسخ کمیته‌های مختلف مجلس سنا شرکت کرده بود، روز ۲۲ دی ماه گفت که توافق اتمی با ایران را مورد « بازنگری کامل» قرار می‌دهد ولی درخواست نمی‌کند تا این توافق رد شود. در این حال دونالد ترامپ رئیس‌جمهور منتخب آمریکا در اولین موضع‌گیری جدی خود در مصاحبه با روزنامه ساندی تایمز در قبال توافق هسته‌ای پس از پیروزی در انتخابات، بار دیگر اوباما را به دلیل حصول این توافق مورد انتقاد قرار داد و آن را ابلهانه توصیف کرد و گفت: « من نمی‌خواهم بگویم که قصد دارم با توافق هسته‌ای با ایران چه کار کنم. ... به نظر من، این توافق یکی از بدترین توافق‌هایی است که تاکنون منعقد شده است. من فکر می‌کنم که این توافق یکی از ابلهانه‌ترین توافقاتی است که تاکنون دیده‌ام که براساس آن، 150 میلیارد دلار به چنین کشوری می‌دهید و یک میلیارد و 700 میلیون دلار نیز پول نقد به آن می‌دهید. آیا تا به حال یکصد میلیون دلار را به شکل اسکناس‌های 100 دلاری، یک‌جا دیده‌اید؟ یک میلیارد و 700 میلیون دلار پول نقد، زیاد است. این پول با هواپیما منتقل شد. این پول با چندین هواپیما منتقل شد. وای! یک میلیارد و 700 میلیون دلار! من نمی‌فهمم! فکر می‌کنم این پول در حساب‌های بانک های سوئیس است.»
رکس تیلرسون، گزینه وزارت خارجه ترامپ کیست؟
این مرد 64 ساله اهل تگزاس (متولد ۲۳ مارس ۱۹۵۲ در ویچیتا فالزِ تگزاس) هیچ تجربه دولتی یا دیپلماتیک ندارد و تمام سال های کاری خود را در اکسون سپری کرده؛ جایی که در سال 1975 پس از فارغ التحصیلی از دانشگاه تگزاس در آستین با مدرک مهندسی عمران کار خود را در آن به عنوان مهندس تولید آغاز کرد. بنیان دانش تیلرسون در مورد دیپلماسی خارجی تجربه گسترده او در سفر به اقصی نقاط جهان برای اکسون بوده که در بیش از 50 کشور جهان فعالیت دارد. همین حالا هم تاریخچه معاملات او باعث انتقاداتی شده . تیلرسون در طول فعالیت خود در اکسون روابط دور و درازی با دولت روسیه داشته که سابقه آن به دهه 1990 میلادی باز میگردد. تیلرسون چندین توافقنامه مهم با شرکت دولتی نفتی روسیه امضا کرده و روابط شخصی نیز با ولادیمیر پوتین، رئیس جمهور روسیه دارد که وی در سال 2013 جایزه « نشان دوستی» این کشور (از نشان های افتخار دولتی روسیه) را به تیلرسون اهدا کرد.
انتصاب تیلرسون باعث توجه و بررسی دقیق تر احتمال تضارب منافع می شود . فعالیت‌های جهانی اکسون بسیار گسترده است و تیلرسون یکی از سهامداران این شرکت با سهم 151 میلیون دلاری از آن است. ترامپ طی مصاحبه با فاکس نیوز گفت: «تیلرسون شخصیتی بیش از یک مدیر تجاری است. ازنظر من، یکی از مزایای بزرگ او این است که بسیاری از بازیگران را به خوبی می‌شناسد. او توافق های بزرگی با روسیه داشته است. اظهارات عمومی او نشان می دهد که مخالف خطر جنگ تجاری است. تیلرسون همچنین مخالف نظارت دولت بر شرکتش است و در سال 2012 به وال استریت ژورنال گفته بود: « در این کشور هزاران راه وجود دارد که « نه» بشنوید.»