خاموشی داریم یا نه ، دغدغه هر سال مردم و مسئولان برق+فیلم

هم اینک بیش از 50 هزار نفر از بخش خصوصی و در مجموع بیش از 150 هزار نفر در این صنعت مشغول به کار هستند، مدتی است که رکود بلای جان این صنعت شده است مشکل دولت در بازپرداخت بدهی حدود 30 هزار میلیارد تومانی خود به بخش خصوصی این صنعت را زمین گیرکرده است این درحالی است که رشد سالانه مصرف برق 5 تا 7 درصدی زنگ خطر را برای خاموشی در تابستان امسال به صدا درآورده است .

امارها نشان می دهد که مصرف برق ایران در دوازدهم تیر از مرز 51 هزار مگاوات گذر کرد تا ضمن شکستن رکورد سال 94 به بالاترین مصرف تاریخ خود برسد. 

در روزهای اخیر میزان خاموشی های پراکنده در شهرهای مختلف کشور افزایش داشته است اما هنوز به خاموشی های برنامه ریزی شده نرسیده است، مسئولان توانیر و وزارت نیرو از خط قرمز 52 هزار مگاواتی تا نهایتا 53 هزار مگاواتی مصرف برق سخن گفته و پیش بینی کرده اند که حتی با احتساب ذخیره عملیاتی صنایع و طرح های تشویقی تنها می توانند مصرف برق 53 هزار مگاواتی را تامین کنند.

چندی پیش برای تامین برق تابستان امسال مسئولان برق، چالشهای پیش رو و راه حلهای آن را بررسی و برای تولید و تامین 52 هزار مگاوات برق اعلام آمادگی کردند اما این میزان با توجه به افزایش دما کافی نیست ، به همین دلیل از مشترکان می خواهند از لوازم برقی پرمصرف و غیرضروری مانند اتو، ماشین ظرفشویی ،لباسشویی و لامپ های پر مصرف برای روشنایی در ساعات اوج مصرف روزانه استفاده نکنند و با کاهش مصرف لوازم سرمایشی مانند کولر گازی مصرف برقشان را مدیریت کنند. 

چنانکه پارسال هم با همکاری مشترکان خانگی، کشاورزان و صنایع 2200 مگاوات صرفه‌جویی شد و قرار است امسال با همکاری مشترکان 3000 مگاوات از طریق مدیریت مصرف صرفه جویی شود که سهم صنایع 1200 مگاوات تعیین شده است .

آرش کردی مدیرعامل توانیر می گوید: وسایل سرمایشی در تابستان حدود 30 درصد (18 هزار مگاوات) از بار مصرف برق تابستان را به خود اختصاص می دهد.

وی با اشاره به اینکه اگر مشترکانی که از کولر گازی استفاده می کنند دمای کولر خود را در 24 درجه نگه دارند 10 درصد از مصرف برق کولرهای گازی کاهش می یابد و می توان 1500 تا 1800 مگاوات از مصرف برق در زمان پیک کاهش داد؛ از مشترکان خانگی ، تجاری ، صنعتی درخواست کرد مصرف برق خود را مدیریت کنند و در ساعت 12 تا 4 بعدازظهر از مصارف وسایل برقی پرمصرف مانند اتو ، ماشین لباسشویی و ماشین ظرفشویی پرهیز کنند.

وی با اشاره به اینکه در تابستان امسال 3 تا 3 هزار و 500 مگاوات نیاز به مدیریت مصرف داریم گفت:‌ اگر مصرف شبکه برق از 50 هزار مگاوات بیشتر شود شبکه برق فشار زیادی را تحمل می کند که ممکن است منجر به قطع برق پراکنده شود چون در این شرایط احتمال خروج اضطراری نیروگاهی به علت خرابی وجود دارد.

دغدغه هر سال ما به خاطر افزایش دما در تابستان این است که ایا امسال خاموشی داریم یا نه؟ و دغدغه مسئولان برق به دلیل افزایش مصرف این است که می توانند پاسخگوی رشد مصرف برق و نیاز مشترکان باشند یا نه؟ مسئولان قطعا خاموشی را راه حل کنترل افزایش مصرف نمی دانند.

عبدالرسول پیشاهنگ معاون راهبری توانیر معتقد است چون نیاز مصرف بیشتر از تولید است پس زمانی می توانیم این کار را انجام دهیم که بتوانیم به نیاز مصرف پاسخ دهیم بنابر این خاموشی اعمال نمی کنیم.

وی با اشاره به اینکه قیمت برق در دنیا ، به ازای هر کیلووات ساعت 5 تا 7 سنت است اما خاموشی یک ونیم دلار هزینه دارد ، گفت : به خودمان اجازه نمی دهیم خاموشی اعمال کنیم.

سال های نه چندان دور سالانه 4 تا 5 هزار مگاوات نیروگاه جدید وارد مدار می شد،در چند سال اخیر دولت از سرمایه گذاری مستقیم در بخش نیروگاه ها منع شد و کار را به بخش خصوصی سپرده است.

اما موانع بر سر راه سرمایه گذاری خصوصی ها و بدهی حدود 30 هزار میلیارد تومانی دولت به این بخش هم موجب شد خصوصی ها به اندازه مورد نیاز در صنعت برق سرمایه گذاری نکنند در حالی که رشد سالانه مصرف برق 5 تا 7 درصدی نیز این نیاز را پر رنگ تر می کند.

در سال اقتصاد مقاومتی ، دولت 17 طرح را در بخش آب و برق، تعیین کرده است که هر کدام مجریانی دارند تا این طرح ها را به سرانجام برسانند یا طرح جدیدی را شروع کنند تا پاسخگوی نیاز اب و برق مشترکان در سال های اینده باشند.

تنگناهای مالی دولت و مشکلاتی مانند ندادن تسهیلات بانکی به بخش خصوصی به خاطر بدهی وزارت نیرو به بانک ها موجب شده است ظرفیت مورد نیاز نیروگاهی محقق نشود.

بعد از برجام که رفت و آمدهای هیئت های خارجی زیاد شد ،مسئولان برق نیز برای جذب سرمایه گذار و در کنار ان انتقال فن اوری تلاش می کنند از جمله قراردادی که برای انتقال فن اوری توربین کلاس f با زیمنس المان بسته شد یا امضای تفاهمنامه با کره جنوبی در بخش برق در زمینه احداث سه نیروگاه به روش BOO (ساخت ،مالکیت ، بهره برداری ) نیروگاه های زنجان 4، نیزار، بافق و هوشمند سازی شبکه‌های برق کشور از ان جمله است.

در سال اقتصاد مقاومتی اقدام و عمل ، دولت با همکاری بخش خصوصی قرار است قدم های بزرگی بردارد. 

وزیر نیرو از شروع ساخت 10 هزار مگاوات نیروگاه جدید حرارتی و اجرای 7 هزار مگاوات بخش بخار نیروگاه های گازی خبر داده و گفته است امسال 2 هزار مگاوات نیز باید ظرفیت جدید نیروگاهی وارد مدار شود و به بهره برداری برسد.

طرزطلب مدیرعامل شرکت نیروگاه های حرارتی به خبرگزاری صداوسیما می گوید: ساخت 7 هزار مگاوات نیروگاه جدید بخش بخار قرار است امسال شروع شود که از این تعداد هشت واحد بخار مربوط به نیروگاه های دولتی و 12 واحد بخار مربوط به نیروگاه های خصوصی است که در نقاط مختلف کشور عملیات اجرایی آن شروع خواهد شد. 

وی با اشاره به اینکه عملیات اجرایی برخی از این طرح ها نیز مانند نیروگاه پرند شروع شده است ، گفت: شش طرح دیگر نیز آغاز شده و پیشرفت 5 تا 15 درصد دارد. 

طرزطلب با تأکید بر اینکه برنامه ریزی شده طرح های باقیمانده نیز بر اساس ابلاغیه وزارت نیرو آغاز شود افزود: اجرای این طرح ها منفعت زیادی عاید کشور می کند که با اضافه شدن هفت هزار مگاوات نیروگاه جدید بدون مصرف سوخت ، این نتیجه حاصل می شود. 

وی تأکید کرد: با محاسبات انجام شده 11 میلیارد مترمکعب گاز با ساخت هفت هزار مگاوات نیروگاه بخار صرفه جویی خواهد شد به عبارت دیگر برای ساخت هفت هزار مگاوات نیروگاه همین میزان سرمایه گذاری لازم است. 

مدیرعامل نیروگاه های حرارتی با بیان اینکه با این میزان صرفه جویی در مصرف سوخت ، گاز حاصل از صرفه جویی می تواند صادر یا در نیروگاه های دیگر برای تولید برق استفاده شود می افزاید: برای ساخت هفت هزار مگاوات نیروگاه بخار سه و نیم میلیارد دلار اعتبار نیاز است که یک و نیم میلیارد دلار آن را بخش دولتی و بقیه را بخش خصوصی تأمین خواهد کرد.

مدیرعامل نیروگاه های حرارتی با اشاره به اینکه برنامه ریزی شده است طرح ها در طول دو سال اجرا شود، افزود: به این ترتیب نیروگاه تهران، پرند، رودشور، کرمانشاه، چابهار، عسلویه، زاهدان و کاوه به سیکل ترکیبی تبدیل خواهد شد. 

وی اضافه کرد: به این ترتیب از 16 هزار مگاوات نیروگاه نصب شده گازی کشور هفت هزار مگاوات بخش بخار ساخته می شود و ظرفیت این تعداد نیروگاه از 16 هزار مگاوات به 23 هزار مگاوات خواهد رسید.

مدیرعامل نیروگاه های حرارتی افزود: تأکید ستاد اقتصاد مقاومتی این است که نیروگاه پرند (بخش بخار) امسال تمام شود و هر سه واحد بخار این نیروگاه که هرکدام به ظرفیت 162 مگاوات است ، به مدار آید. 

طرزطلب همچنین درباره یکی دیگر از طرح هایی که امسال بر اساس برنامه های اقتصاد مقاومتی وزارت نیرو به بخش نیروگاه های حرارتی محول شده است ، گفت: امسال حداقل 1800 مگاوات ظرفیت جدید نیروگاهی باید به ظرفیت نیروگاهی کشور افزوده شود که کار بسیار سختی است ، 1200 مگاوات آن قبل از تیر امسال وارد مدار خواهد شد و بقیه بر اساس زمانبندی مشخص تا پایان امسال به مدار می آید. 

وی با اشاره به اینکه یکی دیگر از طرح های اقتصاد مقاومتی که به عهده این شرکت قرار گرفته شروع به احداث 10 هزار مگاوات نیروگاه جدید با همکاری بخش خصوصی است اضافه کرد: این یکی از تکالیف سنگین شرکت نیروگاه های حرارتی است که باید با پیدا کردن سرمایه گذار برای تأمین مالی و دریافت مجوزهای لازم مانند زمین، محیط زیست و آب، اتصالات به شبکه ؛ عملیات اجرایی این میزان ظرفیت نیروگاه آغاز شود.

وی با اشاره به اینکه طرح نیروگاهی در شرق هرمزگان با دریافت وام از کشور روسیه در چند ماه آینده به ظرفیت 1400 مگاوات اجرا خواهد شد ، اضافه کرد: تعدادی طرح دیگر نیز با سرمایه گذاران خارجی مذاکره شده است که امیدواریم دو تا سه طرح آن به مرحله امضاء قرارداد برسد و عملیات اجرایی ساخت این نیروگاه ها نیز شروع شود که یکی از آنها در زاهدان و دیگری در آذربایجان شرقی با ظرفیت 880 مگاوات و با راندمان بالای 58 درصد است. 

مدیرعامل شرکت نیروگاه های حرارتی افزود: طرح دیگری در زنجان داریم که امیدواریم با سرمایه گذاری خارجی امسال به نتیجه برسد، قرارداد این طرح امضاء شده است. 

طرزطلب گفت: برای اجرای 10 هزار مگاوات نیروگاه با همت بخش خصوصی شش میلیارد دلار سرمایه گذاری نیاز است و برای هفت هزار مگاوات نیروگاه بخار نیز حدود 9 میلیارد دلار منابع مالی باید تامین شود. 

وی به امضاء قرارداد با کره جنوبی اشاره و اضافه کرد: قراردادی نیز با یک شرکت بلژیکی، ترکیه ای در یک ماه آینده امضاء خواهد شد همچنین قراردادی با شرکت های ژاپنی و چینی امضاء خواهد شد که برای ساخت نیروگاه، سرمایه گذاری می کنند و وزارت نیرو برق تولید این نیروگاه ها را به صورت تضمینی می خرد. 

مدیرعامل نیروگاه های حرارتی افزود: البته این امکان برای سرمایه گذاران داخلی نیز وجود دارد که از صندوق توسعه ملی وام بگیرند چون تا پایان برنامه ششم توسعه 26 هزار مگاوات باید به ظرفیت فعلی نیروگاهی کشور اضافه شود. 

ظرفیت صادراتی این صنعت سالیانه 30 میلیارد دلار است و در کوتاه مدت قابلیت انجام 10 میلیارد دلار صادرات در صنعت برق وجود دارد؛ اما تحقق همین مساله نیازمند حمایت های جدی داخلی بویژه حمایت های مالی است، اما رکود کلی حاکم بر اقتصاد کشور موجب نگرانی های جدی از کاهش اشتغال و حتی از بین رفتن این صنعت شده است به طوری که هم اکنون صنعت برق تنها با 25 درصد ظرفیت واقعی خود فعالیت می کند که علت این مساله نه بحث تحریم ها، بلکه نبود نقدینگی کافی برای اجرای پروژه های این صنعت است.

دولت برای جبران این رکود سرمایه گذاری بخش خصوصی خودش دست به کار شد و مجوز شورای اقتصاد برای ساخت 5 هزار مگاوات نیروگاه را دریافت و برای ساخت این میزان ظرفیت نیروگاهی با مپنا تفاهم نامه امضا کرد.

البته علی آبادی مدیر عامل مپنا معتقد است تامین مالی کاملا امکان پذیر است و مپنا متعهد هست وخواهد بود که برای تمام نیروگاههای کشور در صورتی که تضمین بازگشت سرمایه باشد با استفاده از مدل های مالی چه در بازار سرمایه از طریق انتشار اوراق مختلف یا ایجاد صندوق پروژه در بورس یا دریافت وام از بانک های داخلی یا خارجی تامین مالی کند مشروط به اینکه باز گشت سرمایه داشته باشیم.

وی افزود: تضمین بازگشت سرمایه برای سرمایه گذاران در صنعت برق به مشکل تبدیل شده است چون در صنعت برق تعرفه ها به نحوی است که از محل فروش برق، سرمایه بازگشتی ندارد که باید این شیوه اصلاح شود و در گذشته از محل فروش نفت و یا سایر درآمدها دولت آنرا جبران می کرد. 

مدیرعامل مپنا اضافه کرد: تفاوت قیمت فروش و قیمت تمام شده برق در چند سال اخیر پرداخت نشده که موجب کسری قابل توجهی به نام بدهی دولت شده است و باید از یک جا جبران شود و در غیر این صورت سرمایه گذاران را نگران می کند.

وی معتقد است: این شرکت با تأمین مالی برای سرمایه گذاران خصوصی و دولتی و تولید تجهیزات و احداث نیروگاه و بهره برداری از آن و همچنین ارائه خدمات پس از بهره برداری به همه نیروگاه های کشور در خدمت اقتصاد مقاومتی است. 

علی ابادی با اشاره به اینکه راه حل جامعه برای تأمین نیاز برق کشور در اقتصاد به دوش مپناست ، افزود: مپنا مستقیم سرمایه گذاری می کند مانند نیروگاه پرند که هنوز هیچ وامی از هیچ کجا نیز دریافت نکرده گرچه بانک های داخلی با سود زیاد وام می دهند. 

اما در خاتمه ذکر این نکته ضروری است که هرچند تلاشها برای ایجاد ظرفیتهای جدید نیروگاهی در کشور با همه دشواری ها در جریان هست اما نباید فراموش کنیم که استفاده بهینه از این ثروت ملی می تواند زمینه را برای توسعه کشور فراهم کند و بدانیم که ساعت اوج مصرف روزانه 12 ظهر تا 4 بعدازظهر و ساعت اوج مصرف شبانه از اذان مغرب تا 4 ساعت بعد از آن است.باید تلاش کنیم در این ساعات از وسایل برقی غیرضروری استفاده نکنیم و مصرف را به حداقل برسانیم تا تابستان را بدون دغدغه تامین برق بگذرانیم.