نگاهی به کابینه شکننده رژیم صهیونیستی

به گزارش سرویس پژوهش خبرگزاری صدا وسیما: با رأی اعتماد پارلمان رژیم صهیونیستی به کابینه ائتلافی «نفتالی بنت»، ۱۲ سال نخست وزیری بلافصل «بنیامین نتانیاهو» به پایان رسید و «نفتالی بنت»، سیزدهمین نخست وزیر رژیم صهیونیستی شد. برای خروج از دو سال بن بست سیاسی در فلسطین اشغالی، توافق شد که قدرت میان «نفتالی بنت» رئیس حزب «یامینا» و «یائیر لاپید» رئیس حزب «یش عتید» تقسیم شود؛ بر این اساس بنت تا سپتامبر ۲۰۲۳ زمام امور را در دست خواهد داشت و پس از آن برای مدت دو سال (تا نوامبر ۲۰۲۵) لاپید قدرت را به دست خواهد گرفت.

ویژگی‌های دولت جدید رژیم صهیونیستی چیست؟ احتمال دوام و قوام این دولت چقدر است؟ کنار رفتن راست گرایان تندرو از رأس قدرت، چه فرصت‌ها و تهدید‌هایی برای محور مقاومت در پی خواهد داشت؟ در نوشتار حاضر تلاش شده به سؤالات فوق پاسخ داده شود. این پژوهش به شیوه اسنادی به انجام رسیده و تحلیل‌های آن با بهره گیری از دیدگاه‌های کارشناسان مسائل منطقه، خبرگزاری‌های معتبر و روزنامه‌های رسمی کشور نگاشته شده است.

 اهداف و چشم انداز فعالیت کابینه جدید رژیم صهیونیستی
ائتلافی که صرفاً با هدف شکست دادن نتانیاهو ایجاد شد، به باور کارشناسان لرزان‌ترین کابینه را در تاریخ رژیم صهیونیستی شکل داده است. این کابینه که «نفتالی بنت» نام «تغییر» بر آن نهاده، از هشت حزب مختلف از طیف‌های گوناگون با گرایش‌های کاملاً متفاوت و حتی متعارض عقیدتی تشکیل شده است؛ تنوع دیدگاه‌ها در این ائتلاف تا آنجاست که یک حزب عرب اسلامی با ریشه‌های اخوانی به نام «رعم» در کنار اشخاص و احزابی با بینش راست رادیکال، سکولار میانه رو و سوسیال دموکرات، قرار گرفته است. حزب «رعم» علی رغم ورود به این ائتلاف، هیچ نماینده‌ای در دولت جدید ندارد. تنها حزب عربی که در دولت ائتلافی رژیم صهیونیستی مشارکت عملی دارد، حزب یهودی - عربی سوسیال دموکرات و سبز «میرتص» است و وزارت «همکاری‌های منطقه‌ای» به نماینده این حزب یعنی «عیساوی فریج» سپرده شده است.

 

در صورت دوام ائتلاف، ابتدا «نفتالی بنت» به مدت دو سال نخست وزیر و «یائیر لاپید» وزیر امور خارجه خواهد بود؛ دو سال بعدی نیز «لاپید» پست نخست وزیری را تحویل خواهد گرفت و «بنت» وزیرکشور خواهد شد. تعداد وزرای سی و ششمین دولت رژیم صهیونیستی که با رأی اعتماد حداقلی تشکیل شده (۶۰ رأی موافق در برابر ۵۹ رأی مخالف)، ۲۷ نفر است. از شاخص‌ترین چهره‌های این دولت می‌توان به «بنی گنتس» - نخست وزیر چرخشی که نتانیاهو او را در رسیدن به این پست ناکام گذاشت – اشاره کرد که مجدداً عهده دار وزارت جنگ شده و «آویگدور لیبرمن» دشمن سرسخت نتانیاهو که وزارت دارایی را تحویل گرفته است.

گرچه ظاهراً پس از سه انتخابات بی‌فرجام، چهارمین انتخابات پارلمانی به بن‌بست سیاسی رژیم صهیونیستی پایان داده است، اما کارشناسان پیش بینی می‌کنند دولت جدید دوامی نخواهد داشت، زیرا:
۱- در دو دهه اخیر که جریان راست افراطی بر عرصه سیاسی رژیم صهیونیستی حاکم بود، هیچ کابینه و مجلسی دوره چهار ساله خود را به پایان نرساند. در تمام این سال‌ها احزاب راست همدیگر را تحمل نکردند و این نشان از ناپایداری ائتلاف‌های سیاسی در این رژیم دارد؛ امروز که احزاب راست، کنار احزاب چپ افراطی مثل «میرتص» و «کار» قرار گرفته اند، قطعاً این کابینه ناپایدارتر خواهد بود.

۲- «نتانیاهو» در کنست در جایگاه اپوزیسیون قرار گرفته است؛ سابقه نداشت هیچ یک از نخست وزیران رژیم صهیونیستی، پس از پست نخست-وزیری در سمت ریاست اپوزیسیون قرار گیرند. او از همان روز نخست علیه دولت جدید اعلام جنگ کرد. نتانیاهو با اشراف کامل بر آسیب‌های کابینه ائتلافی جدید، بر نقاط اختلافی تمرکز و برای تعمیق شکاف میان احزاب تلاش خواهد کرد.

۳- گروه‌های راست افراطی، مفتی‌های یهودی و عرب ستیزان جامعه صهیونیستی، «نفتالی بنت» را به فریبکاری متهم می‌کنند. ارتدوکس‌های رادیکال که ۱۵ درصد جامعه صهیونیستی را تشکیل می‌دهند، از سیاست‌های راست گرایانه‌ای همچون گسترش شهرک سازی ها، یهودی سازی قدس، انتقال سفارتخانه‌های خارجی از تل آویو به قدس، معامله قرن و ... عدول نخواهند کرد. از این سو احزابی که راضی به ائتلاف با بنت شدند، شرایطی برای او قرار دادند که اگر دولت جدید بخواهد به آن شرایط تن دهد، باید خود را برای تقابل جدی با جامعه مذهبی صهیونیستی آماده کند، و اگر تن ندهد، از آنجا که اکثریت بسیار ضعیفی در کنست دارد، ممکن است با خروج یک حزب تک کرسی، بار دیگر از هم بپاشد.

 پیامد‌های حذف نتانیاهو
حال که حذف نتانیاهو از منصب نخست وزیری رقم خورده است، رسیدگی به پرونده‌های قضایی و محاکمه او با جدیت بیشتری پی گیری خواهد شد و احتمال به زندان رفتن او نیز بسیار زیاد است. اگر نتانیاهو به زندان برود، از هم پاشیدن حزب «لیکود» محتمل است؛ لیکود حزبی ایدئولوژیک بود که نتانیاهو آن را شخصی کرد؛ به احدی اجازه رشد نداد و همه رقبایش را در لیکود سرکوب کرد. به نظر می‌رسد پدیده نتانیاهو رو به افول گذارد و با رفتن او حزب لیکود متلاشی شود. از سوی دیگر حزب لیکود نخ تسبیح افراطیون است و اگر آسیب ببیند، حاکمیت مطلق این جناح به پایان خواهد رسید. با پایین آمدن نتانیاهو از رأس قدرت، رژیم صهیونیستی وارد مرحله تازه‌ای شده و نوبت به ایفای نقش شخصیت‌های درجه دوم و سوم رسیده است.

 

ناپایداری‌های سیاسی که احتمال تزاید آن نیز می‌رود، به فضای ناامیدی در جامعه صهیونیستی دامن خواهد زد. اگر چنین ساختاری مرتباً دچار تزلزل و بی ثباتی شود، از هم گسیختگی سیاسی و اجتماعی افزایش خواهد یافت و قطعاً درگیری‌هایی مانند درگیری اخیر غزه، تأثیر چند برابری خواهد داشت و تشدید روند مهاجرت معکوس یکی از مهم‌ترین نتایج آن خواهد بود. حتی شاید نتانیاهو با هدف به چالش کشیدن دولت نفتالی بنت در ابتدای راه و با دمیدن بر آتش اختلافات جناحی و با سرمایه گذاری بر واکنش احتمالی حماس و جهاد اسلامی، هواداران خود را به اقدامات ماجراجویانه علیه فلسطینیان و مقاومت تحریک کند.
نکته دیگر این است که مواضع نفتالی بنت در ضدیت با برنامه هسته‌ای ایران، با دیدگاه‌های نتانیاهو هم خوانی کامل دارد؛ هم چنان که یکی از محور‌های اصلی سخنرانی بنت در کنست، ایران هراسی و موضوع مقابله با برنامه هسته‌ای ایران بود. ضمن اینکه بنت و لاپید درباره ایران اختلاف دیدگاه ندارند؛ بنابراین نباید انتظار داشت دولت آتی نسبت به محور مقاومت و جمهوری اسلامی ایران، رویکرد آرام‌تر یا ملایم تری داشته باشد.

 سخن آخر
هرچند برخی تحلیل گران، نتیجه انتخابات رژیم صهیونیستی و کنار رفتن نتانیاهو از قدرت را همانند نتیجه انتخابات آمریکا و کنار رفتن «دونالد ترامپ»، قلمداد می‌کنند و نتیجه می‌گیرند که با قدرت گرفتن احزاب چپ و میانه روها، سیاست‌های رژیم صهیونیستی در شرف تغییر است، اما واقعیت این است که رویکرد سیاستمداران رژیم اشغالگر قدس در قبال مسئله فلسطین، قدس، جهان اسلام و محور مقاومت، تفاوت ماهوی ندارد. شاید در موضوعاتی تاکتیک‌ها تغییر کنند، اما راهبرد‌های صهیونیست‌ها قطعاً تغییر نخواهند کرد. میان نفتالی بنت و نتانیاهو در ایدئولوژی، منافع و دیدگاه‌های نژادپرستانه تفاوتی وجود ندارد و حتی بنت و احزاب هم پیمان او کاملاً خلأ نتانیاهو را پر خواهند کرد.

 

صهیونیست‌ها در اراضی اشغالی به عملیات ایذایی و ضد بشری ادامه خواهند داد و بر فشار علیه فلسطینیان خواهند افزود. قطعاً سیاست‌های راست گرایانه‌ای همچون توسعه شهرک سازی ها، یهودی سازی قدس، انتقال سفارتخانه‌های خارجی از تل آویو به قدس شریف و امثالهم پی گرفته خواهند شد. تنها تحول ایجاد شده، شکنندگی کابینه جدید و دشواری اجماع سازی است. متقابلاً مردم و مقامات فلسطینی معتقدند دولت جدید رژیم اشغالگر بهتر از دولت پیشین نیست؛ گروه‌های مقاومت نیز تغییری در ماهیت برخورد با رژیم صهیونیستی ایجاد نخواهند کرد. بنت کابینه خود را «تغییر» نام نهاده، اما دولت جدید ادامه دهنده وضع موجود خواهد بود.

پژوهشگر: مرجان شریف زاده