در مکتب نهج البلاغه
روش برخورد با دنیا
خطبه ۹۹ از کتاب ارزشمند نهج البلاغه را در این مطلب وب گردی دنبال کنید.
به گزارش وب گردی
خبرگزاری صداوسیما؛ در این مطلب وب گردی قصد داریم، خطبه شماره ۹۹ از کتاب ارزشمند نهج البلاغه با ترجمه محمد دشتی را مرور نماییم، ضمنا صوت خوانش خطبه و ترجمه آن ضمیمه شده است:
زید بن وهب، از اصحاب امام است، نقل مى کند که این خطبه در روز جمعه در شهر کوفه ایراد شد:خدا را بر نعمت هایى که عطا فرمود ستایش مى کنیم و در کارهاى خود از او یارى مى جوییم. از او سلامت در دین را خواهانیم آنگونه که تندرستى بدن را از او درخواست داریم.
۱. پرهیز از دنیا پرستى
اى بندگان خدا، شما را به ترک دنیایى سفارش مى کنم که شما را رها مى سازد، گر چه شما جدایى از آن را دوست ندارید، دنیایى که بدن هاى شما را کهنه و فرسوده مى کند با اینکه دوست دارید همواره تازه و پاکیزه بمانید. شما و دنیا به مسافرانى مانید که تا گام در آن نهند، احساس دارند که به پایان راه رسیده اند، و تا قصد رسیدن به نشانى کرده اند، گویا بدان دست یافتند، در حالى که تا رسیدن به هدف نهایى هنوز فاصله هاى زیادى است. چگونه مى تواند به مقصد رسد کسى که روز معیّنى در پیش دارد و از آن تجاوز نخواهد کرد مرگ به سرعت او را مى راند، و عوامل مختلف او را بر خلاف خواسته خود از دنیا جدا مى سازد.
۲. روش برخورد با دنیا
پس در عزّت و ناز دنیا بر یکدیگر پیشى نگیرید، و فریب زینتها و نعمتها را نخورید و مغرور نشوید و از رنج و سختى آن ننالید و ناشکیبا نباشید، زیرا عزّت و افتخارات دنیا پایان مى پذیرد، و زینت و نعمت هایش نابود مى گردد، و رنج و سختى آن تمام مى شود، و هر مدّت و مهلتى در آن به پایان مى رسد، و هر موجود زنده اى به سوى مرگ مى رود. آیا نشانه هایى از زندگى گذشتگان که بر جا مانده شما را از دنیا پرستى باز نمى دارد و اگر خردمندید آیا در زندگانى پدرانتان آگاهى و عبرت آموزى نیست مگر نمى بینید که گذشتگان شما باز نمى گردند و فرزندان شما باقى نمى مانند مگر مردم دنیا را نمى نگرید که در گذشت شب و روز حالات گوناگونى دارند: یکى مى میرد و بر او مى گریند، و دیگرى باقى مانده به او تسلیت مى گویند، یکى دیگر بر بستر بیمارى افتاده دیگرى به عیادت او مى آید، و دیگرى در حال جان کندن است، و دنیا طلبى در جستجوى دنیاست که مرگ او را در مى یابد، و غفلت زده اى که مرگ او را فراموش نکرده است، و آیندگان نیز راه گذشتگان را مى پویند. بهوش باشید مرگ را که نابود کننده لذّتها و شکننده شهوتها و قطع کننده آرزوهاست، به هنگام تصمیم بر کارهاى زشت، به یاد آورید، و براى انجام واجبات، و شکر در برابر نعمتها و احسان بى شمار الهى، از خدا یارى خواهید.
۹۹- و من خطبة له (علیه السلام) فی التزهید من الدنیا:
نَحْمَدُهُ عَلَى مَا کَانَ وَ نَسْتَعِینُهُ مِنْ أَمْرِنَا عَلَى مَا یَکُونُ وَ نَسْأَلُهُ الْمُعَافَاةَ فِی الْأَدْیَانِ کَمَا نَسْأَلُهُ الْمُعَافَاةَ فِی الْأَبْدَانِ عِبَادَ اللَّهِ أُوصِیکُمْ بِالرَّفْضِ لِهَذِهِ الدُّنْیَا التَّارِکَةِ لَکُمْ وَ إِنْ لَمْ تُحِبُّوا تَرْکَهَا وَ الْمُبْلِیَةِ لِأَجْسَامِکُمْ وَ إِنْ کُنْتُمْ تُحِبُّونَ تَجْدِیدَهَا فَإِنَّمَا مَثَلُکُمْ وَ مَثَلُهَا کَسَفْرٍ سَلَکُوا سَبِیلًا فَکَأَنَّهُمْ قَدْ قَطَعُوهُ وَ أَمُّوا عَلَماً فَکَأَنَّهُمْ قَدْ بَلَغُوهُ وَ کَمْ عَسَى الْمُجْرِی إِلَى الْغَایَةِ أَنْ یَجْرِیَ إِلَیْهَا حَتَّى یَبْلُغَهَا وَ مَا عَسَى أَنْ یَکُونَ بَقَاءُ مَنْ لَهُ یَوْمٌ لَا یَعْدُوهُ وَ طَالِبٌ حَثِیثٌ مِنَ الْمَوْتِ یَحْدُوهُ وَ مُزْعِجٌ فِی الدُّنْیَا حَتَّى یُفَارِقَهَا رَغْماً فَلَا تَنَافَسُوا فِی عِزِّ الدُّنْیَا وَ فَخْرِهَا وَ لَا تَعْجَبُوا بِزِینَتِهَا وَ نَعِیمِهَا وَ لَا تَجْزَعُوا مِنْ ضَرَّائِهَا وَ بُؤْسِهَا فَإِنَّ عِزَّهَا وَ فَخْرَهَا إِلَى انْقِطَاعٍ وَ إِنَّ زِینَتَهَا وَ نَعِیمَهَا إِلَى زَوَالٍ وَ ضَرَّاءَهَا وَ بُؤْسَهَا إِلَى نَفَادٍ وَ کُلُّ مُدَّةٍ فِیهَا إِلَى انْتِهَاءٍ وَ کُلُّ حَیٍّ فِیهَا إِلَى فَنَاءٍ أَ وَ لَیْسَ لَکُمْ فِی آثَارِ الْأَوَّلِینَ مُزْدَجَرٌ وَ فِی آبَائِکُمُ الْمَاضِینَ تَبْصِرَةٌ وَ مُعْتَبَرٌ إِنْ کُنْتُمْ تَعْقِلُونَ أَ وَ لَمْ تَرَوْا إِلَى الْمَاضِینَ مِنْکُمْ لَا یَرْجِعُونَ وَ إِلَى الْخَلَفِ الْبَاقِینَ لَا یَبْقَوْنَ أَ وَ لَسْتُمْ تَرَوْنَ أَهْلَ الدُّنْیَا یُصْبِحُونَ وَ یُمْسُونَ عَلَى أَحْوَالٍ شَتَّى فَمَیِّتٌ یُبْکَى وَ آخَرُ یُعَزَّى وَ صَرِیعٌ مُبْتَلًى وَ عَائِدٌ یَعُودُ وَ آخَرُ بِنَفْسِهِ یَجُودُ وَ طَالِبٌ لِلدُّنْیَا وَ الْمَوْتُ یَطْلُبُهُ وَ غَافِلٌ وَ لَیْسَ بِمَغْفُولٍ عَنْهُ وَ عَلَى أَثَرِ الْمَاضِی مَا یَمْضِی الْبَاقِی أَلَا فَاذْکُرُوا هَاذِمَ اللَّذَّاتِ وَ مُنَغِّصَ الشَّهَوَاتِ وَ قَاطِعَ الْأُمْنِیَاتِ عِنْدَ الْمُسَاوَرَةِ لِلْأَعْمَالِ الْقَبِیحَةِ وَ اسْتَعِینُوا اللَّهَ عَلَى أَدَاءِ وَاجِبِ حَقِّهِ وَ مَا لَا یُحْصَى مِنْ أَعْدَادِ نِعَمِهِ وَ إِحْسَانِهِ.