در چنین روزی بر دنیا چه گذشت؟
تقویم تاریخ؛ از تولد امام سجاد (ع) تا ملی شدن صنعت نفت ایران
امروز جمعه، بیست و نهم اسفند سال ۱۳۹۹ هجری شمسی، برابر با پنجم شعبان سال ۱۴۴۲ هجری قمری و مطابق با نوزدهم مارس سال ۲۰۲۱ میلادی است.
به گزارش سرویس بین الملل خبرگزاری صدا و سیما، مهمترین رویدادهای تاریخی جهان در چنین روزی ( بیست و نهم اسفند ) به شرح زیر است:
تولد امام سجاد(ع)، چهارمین امام شیعیان
۱۴۰۴ سال پیش در چنین روزی، پنجم شعبان سال ۳۸ هجری قمری حضرت «علی بن الحسین» (ع) از نوادگان پاک رسول خدا (ص) در شهر مدینه، دیده به جهان گشود.
آن حضرت به لطف خداوند و به دلیل حضور در کنار پدرش امام حسین (ع)، نوه پیامبر اسلام (ص)، به زیباترین جلوههای معنویت و اخلاق آراسته شد و از علم و معرفت الهی بهرهمند شد. حضرت علی بن الحسین (ع) در علم، نیایش، تواضع و بردباری، سرآمد مردم روزگار خویش به شمار میرفت. وی در عبادت و شب زنده داری بسیار کوشا بود و به خاطر سجدههای طولانی به درگاه خداوند، «سجاد»، یعنی بسیار سجده کننده لقب یافت. در واقعه عاشورا که طی آن پدر بزرگوار وی، امام حسین (ع) و بسیاری دیگر از نوادگان پیامبر اکرم (ص) به شهادت رسیدند، حضرت سجاد (ع) به دلیل بیماری شدید نتوانست در جهاد شرکت کند و شاهد شهادت عزیزانش و بی حرمتی به خاندان پیامبر اسلام (ص) بود. حضرت سجاد (ع) پس از حماسه کربلا، همراه با عمه بزرگوارش حضرت زینب (س)، به افشای اعمال ظالمانه بنی امیه و معرفی خاندان رسالت پرداخت. ایشان از آن زمان تا پایان عمر پربرکت خویش در سال ۹۴ هجری قمری، رهبری مسلمانان را برعهده داشت. از جمله یادگارهای ارزشمند امام سجاد (ع)، ادعیه زیبایی است که وی درمورد تهذیب نفس، رابطه بنده با خدا، توجه به آخرت و مسائل اجتماعی و سیاسی بیان کرده و در مجموعهای به نام «صحیفه سجادیه» گردآوری شده است. ضمن عرض تبریک به مناسبت سالروز میلاد حضرت سجاد (ع)، سخنی حکیمانه از آن بزرگوار را برای شما نقل میکنیم که فرمود: «چیزی گواراتر از خشمی که انسان فرو برد، نیست.»
درگذشت حکیم زکریای رازی، دانشمند ایرانی و کاشف الکل
۱۱۲۹ سال پیش در چنین روزی، پنجم شعبان سال ۳۱۳ هجری قمری «محمد بن زکریای رازی»، پزشک و شیمیدان مشهور جهان اسلام و کاشف الکل، درگذشت.
وی در سال ۲۵۱ هجری قمری در شهر ری ـ در جنوب تهران امروز - متولد شد. این شیمیدان بزرگ ابتدا شغل زرگری داشت، سپس به کیمیاگری علاقمند شد و در نهایت به شیمی گرایش پیدا کرد و در سایر علوم، چون طب، هندسه، منطق و فلسفه نیز مهارت یافت. او سالهای بسیاری از عمر خویش را در تجزیه و ترکیب عناصر و مواد طبیعی صرف سپری کرد و موفق شد اسید سولفوریک را تهیه کند. این دانشمند مسلمان ایرانی، اولین فردی بود که الکل را کشف کرد. تألیفات رازی را حدود ۲۵۰ اثر در رشتههای مختلف علمی ذکر کرده اند که «الحاوی»، «المنصوری» و «السیرة الفلسفیه» از جمله آنهاست.
انعقاد عهدنامه ترکمانچای میان ایران و روسیه
۱۹۹ سال پیش در چنین روزی، پنجم شعبان سال ۱۲۴۳ هجری قمری به دنبال شکست ایران در دومین جنگ با روسیه، عهدنامه «ترکمانچای» میان دو طرف منعقد شد.
این عهدنامه که شرایط سختی را به ایران تحمیل کرد، در زمان فتحعلیشاه قاجار، حاکم وقت ایران و با دولت روسیه به امضا رسید. به موجب عهدنامه ترکمانچای، دو ولایت ایرانی ایروان و نخجوان ـ واقع در قفقاز ـ به روسیه واگذار شد و کشتیهای روسی اجازه یافتند بار دیگر در دریای خزر در شمال ایران تردد کنند. علاوه بر این، کلیه اتباع روسیه در ایران، از حق قضاوت کنسولی (کاپیتولاسیون) برخوردار شدند و بدین ترتیب به استقلال دستگاه قضایی ایران خدشه وارد شد. دولت روسیه در برابر این همه امتیاز، تنها ولیعهدی عباس میرزا، از شاهزادگان قاجار، را به رسمیت شناخت.
تولد نورمن هاوس، کاشف ویتامین سی و اسید آسکوربیک
۱۳۷ سال پیش درچنین روزی، نوزدهم مارس سال ۱۸۸۳ میلادی سر «والتر نورمن هاورس» (Sir Norman Haworth)، شیمیدان انگلیسی متولد شد.
وی تحقیقات علمی زیادی درباره هیدروکربورها انجام داد و موفق شد طرحی نو برای ساختمان مولکول شکر ارائه کند که به نام خود او نامگذاری شد. هاورس همچنین درباره ویتامین C که ساختمان مولکولی آن مشابه شکر است، تحقیقات و آزمایشهای گستردهای انجام داد و نوع صنعتی آن را تهیه و به نام اسید آسکوربیک ثبت کرد. به پاس این تحقیقات و کشفیات، هاورس در سال ۱۹۳۷ میلادی موفق به دریافت جایزه نوبل شیمی شد. وی در سال ۱۹۵۰ میلادی درگذشت.
مرگ بالفور، موسس رژیم صهیونیستی
۹۰ سال پیش در چنین روزی، ۱۹ مارس ۱۰۳۹ میلادی "آرتور بالفور" یکی از بانیان انگلیسی تأسیس رژیم غاصب صهیونیستی مُرد. آرتورجِیمز بالْفور (Arthur James Balfour) در ۲۵ ژوئیه ۱۸۴۸ م در لندن به دنیا آمد. وی پس از پایان تحصیلات، وارد فعالیتهای سیاسی شد و توانست به مدت ۵۰ سال، قدرت وموقعیت ممتازی را در حزب محافظه کار انگلیس کسب کند. بالفور به خاطر نقش موثری که در پیشبرد اهداف سیاسی استعمار بریتانیا در افریقای جنوبی به ویژه درجنگهای استعماری با بومیان آن کشور داشت، در پایان این جنگها در سال ۱۹۰۲ م به نخست وزیری انگلستان رسید و سه سال در این مقام بود. وی پس از آن از سال ۱۹۱۶ تا ۱۹۱۹ م، وزیر امور خارجه انگلیس نیز بود و به عنوان مؤثرترین عامل برای پیشبرد سیاست خارجی انگلیس در سالهای قبل و بعد از جنگ جهانی اول عمل می کرد. بالفور در سالهای بعد نیز در هرم قدرت انگلستان حضور داشت و طراح اصلی سیاستهای دولت استعمارگر انگلیس در جهان به شمار می رفت. مشخصترین نقطه در زندگی بالفور، تلاشی بود که وی با صدور اعلامیه معروف خود برای تشکیل دولت صهیونیستی در سرزمین اسلامی فلسطین به عمل آورد. در این اعلامیه که در دوم نوامبر ۱۹۱۷ م انتشار یافت، بالفور به ضرورت تشکیل دولت یهود در فلسطین و حمایت دولت انگلستان از این دولت غصبی تأکید کرده بود. هفت ماه پس از صدور این اعلامیه، سرزمین فلسطین طی نبرد نیروهای انگلیسی و عثمانی به تصرف بریتانیا درآمد. این عملیات نظامی در فلسطین، در چهارچوب اجرای اعلامیه بالفور به وقوع پیوست و عملاً حکومت نظامی انگلیس بر سرزمین فلسطین حاکم شد. این رویدادْ زمینه ساز انتقال تدریجی یهودیان جهان، با کمک و مساعدت انگلیسیها و سرمایه داران یهودی، به فلسطینِ تحت اشغال بریتانیا شد. اعلامیه بالفور در سال ۱۹۲۴ م با حذف ماده ایجاد دولت یهود، در جامعه ملل به تصویب رسید. از این پس تمام کوشش صهیونیستها، مصروف جذب و جلب مهاجران یهود از اقصی نقاط جهان به فلسطین گردید. با این حال، آرتور جِیمز بالفور تشکیل دولت غاصب صهیونیستی را به چشم خود ندید و سرانجام در ۱۹ مارس ۱۹۳۰ م و در بحبوحه انتقال یهودیان جهان به فلسطین اشغالی، در ۸۲ سالگی مرد.
ملی شدن صنعت نفت ایران
۷۰ سال پیش درچنین روزی، بیست و نهم اسفند سال ۱۳۲۹ هجری شمسی در پی مبارزات پرفراز و نشیب ملت ایران با استعمار انگلیس و رژیم دست نشانده شاه، دو مجلس شورای ملی و سنای ایران، ماده واحدهای را مبنی بر ملی شدن صنعت نفت ایران تصویب کردند. تصویب قانون ملی شدن صنعت نفت، نقطه عطفی در نهضت ضد استعماری مردم ایران بود و روند تکامل این نهضت را تسریع کرد. در پی تصویب قانون ملی شدن نفت، دکتر محمد مصدق با حمایت مردم و رهبران مذهبی به ویژه آیت الله کاشانی، به نخست وزیری ایران برگزیده شد و اجرای این قانون، در سرلوحه برنامههای دولت قرار گرفت. کشورهای غربی خرید نفت از ایران را تحریم کردند و انگلیس به خاطر قطع منافع نامشروع خود از نفت ایران، به دادگاه لاهه شکایت کرد، اما این دادگاه به نفع ایران رای داد. قانون ملی شدن صنعت نفت ایران علیرغم توطئه و کارشکنیهای دولت انگلیس و دربار شاه، با پشتوانه مردم به اجرا درآمد و در ۲۹ خرداد سال ۱۳۳۰ هجری شمسی، منجر به خلع ید کامل شرکت نفت انگلیس از صنایع نفتی ایران شد.