بررسی روند توسعه صنعت ریلی در کشور

چکیده نشست پژوهشی:

• بررسی ها نشان می­ دهد که نخستین راه آهن ایران در تاریخ 1227 بندر انزلی و پیر بازار به رشت وجود داشته که بعدها جمع آوری شده ‌است.
• در سال 1261 شمسی یک کمپانی بلژیکی با خرید امتیاز از مسیو بواتال فرانسوی، شروع به ساختن راه آهن حضرت عبدالعظیم شد و در واقع خط آهن تهران - شهر ری پای خط آهن را به ایران باز کرد.
• حمل‌ونقل در کشور ما به‌ویژه پس از انقلاب رشد چشمگیری داشته و در نقاط گوناگون کشور توسعه یافته به‌طوری که با ارزآوری فراوان توانسته رشد اقتصادی را نیز تا حدودی منجر شود. به گونه ­ای که طول محور ریلی از 4565 كيلومتر قبل از انقلاب به 5525 كيلومتر در بعد از انقلاب رسیده است.

پژوهش خبری صدا وسیما: اﻫﻤﻴﺖ ﺣﻤﻞ و ﻧﻘﻞ رﻳﻠﻲ و ﺗﺎﺛﻴﺮ آن ﺑﺮ ﺳﺎﺧﺘﺎر اﻗﺘﺼﺎدي ﻛﺸﻮرﻫﺎ از ﺟﻤﻠﻪ ﺗﻮﻟﻴﺪ، ﺳﺮﻣﺎﻳﻪ ﮔﺬاري و اﺷﺘﻐﺎل ﺑﺮکسی ﭘﻮﺷﻴﺪه ﻧﻴﺴﺖ. ﺣﻤﻞ و ﻧﻘﻞ رﻳﻠﻲ زﻳﺮﺑﻨﺎي اﻗﺘﺼﺎدي ﻫﺮ ﻛﺸﻮر است. اما در کشور ما آن چه به این بخش ﻣﺰﻳﺘﻲ ﻓﺰاﻳﻨﺪه داده اﺳﺖ، هزینه پایین از لحاظ مصرف انرژی، ارزان بودن، ایمنی بالا و انتقال سریع و تاثیرپذیری کم در مقابل شرایط جوی، در کنار دلایل فنی و اقتصادی دیگر، از مهم­ترین مزایای حمل و نقل ریلی نسبت به سایر روش­های حمل و نقل است. ﻫﻤﭽﻨﻴﻦﺻﻨﻌﺖ رﻳﻠﻲ آﻻﻳﻨﺪﮔﻲ زﻳﺴﺖ ﻣﺤﻴﻄﻲ ﻛﻤﺘﺮي دارد و ﺟﺎذﺑﻪ­ﻫﺎي ﮔﺮدﺷﮕﺮي را ﺑﻴﺸﺘﺮ ﻧﺸﺎن ﻣﻲ­دﻫﺪ.

بنابراین توسعه صنایعی همچون حمل‌ونقل ریلی به دلایل مختلفی انجام می‌گیرد که از آن جمله می‌توان به امنیت سیاسی و اقتصادی ایران، دسترسی آسان به منابع طبیعی منطقه و تسهیل صادرات مواد خام، طرح‌های اقتصادی چین برای دسترسی به بازار اروپا از طریق جاده ابریشم که از ایران می‌گذرد و درآمدهایی که از کریدورهای ترانزیت به دست می‌آیند و همپای درآمدهای نفتی هستند، اشاره کرد. لذا در این بررسی با آقای موسوی نژاد، مدیر عامل سابق شرکت رجاء نشستی در 27 مرداد 97 انجام شد تا به روند توسعه حوزه حمل و نقل و صنعت ریلی در قبل و بعد از انقلاب اشاره شود تا بتوان روند پیشرفت­ها و فراز و فرودهای این صنعت مهم را طی مدت زمان چهل سال انقلاب مورد بررسی قرار داد.

اثر حمل و نقل بر توسعه اقتصادی در دوره های زمانی مختلف

از زمان باستان یک رابطه مستقیم بین فعالیت ­های حمل و نقل و میزان توسعه اقتصادی وجود داشته است. تمدن­ هایی که استفاده از راه ­های طبیعی برای حمل و نقل مانند راه های آبی را به درستی مدیریت کرده بودند از نظر اقتصادی هم پیشرفت داشته­ اند. مانند مصر، چین، یونان و امپراطوری رم که با ایجاد مراکز حمل و نقل از طریق رودخانه و دریا به رشد اقتصادی رسیدند. در قرن 18 میلادی اهمیت بخش حمل و نقل با تفکرات ادام اسمیت پررنگ­تر شده است. البته خود حمل و نقل به عنوان یک کالا ارزش قابل توجهی ندارد، بلکه نقش آن در کل اقتصاد است که اهمیت فراوانی دارد. اسمیت در کتاب ثروت ملل می­گوید با افزایش کسب­وکارها و تولید، برای فروش محصولات نیاز به بازارهای غیرمحلی و بزرگتر وجود خواهد داشت و به این ترتیب حمل و نقل آبی نقش مهمی پیدا کرد. در قرن 19میلادی نقش صنعت حمل و نقل در اقتصاد ملی مورد توجه محققان قرار گرفت و محقققان مختلف رابطه مثبتی بین آن­ها یافتند. در واقع سیستم­های حمل و نقل یک بخش به اصطلاح ایزوله شده را به یک بازار آزاد تبدیل می­ کنند و به طور کلی می ­توانند جریان منابع را به درستی و با هزینه پایین­تر تامین کنند. در همین راستا مفهومی به نام لجستیک[1] (آماد) از دهه 1950مطرح شده که در مفهوم اقتصادی در قالب چارچوبی برای برنامه ­ریزیِ مدیریت مواد، خدمات، اطلاعات و جریان سرمایه به منظور استفاده بهینه از منابع تعریف می ­شود. این چارچوب به بهینه سازی فرایند تولید و توزیع با منابع موجود و از طریق تکنیک­ های مدیریت برای ارتقای کارایی و افزایش رقابت کمک می­ کند که هم در سطح صنعت و هم شرکت مطرح می ­شود. عنصر اصلی در زنجیره لجستیک سیستم حمل و نقل است. حمل و نقل یک سوم هزینه­ های لجستیک را تشکیل می ­دهد. در دوره بعد بحث جهانی شدن مطرح شده و توسعه حمل و نقل در سطح جهانی رخ داده است. در حال حاضر میزان روابط کشورهای مختلف مبتنی بر تجارت­ های بین­ المللی و فعالیت­ های حمل و نقل است.[2]

 متن کامل این مطلب در  اینجا قابل دریافت است.

پژوهش خبری // پژوهشگر: دانشمندی