در چنین روزی بر دنیا چه گذشت؟
تقویم تاریخ؛ از روز تغذیه با شیر مادر تا آغاز جنگ جهانی اول
امروز، یکشنبه دهم مرداد سال ۱۴۰۰ هجری شمسی، برابر با بیست و یکم ذی الحجه سال ۱۴۴۲ هجری قمری و مطابق با اول اوت سال ۲۰۲۱ میلادی است.
به گزارش سرویس بین الملل خبرگزاری صدا و سیما، مهمترین رویدادهای تاریخی جهان در چنین روزی ( یکشنبه دهم مرداد سال ۱۴۰۰) به شرح زیر است:
روز جهانی تغذیه با شیر مادر
اول اوت برابر با روز جهانی تغذیه با شیر مادر است.
استفاده گسترده از شیر خشک و غذاهای کودک در ایام پس از جنگ جهانی دوم، به ویژه در کشورهای توسعه یافته، رشد چشمگیری یافت و این موضوع، باعث نگرانی جوامع جهانی شد. ترویج تغذیه با شیر مادر و افزایش آگاهی عموم از خواص منحصر به فرد این شیر در سلامتی کودک و حفظ و تداوم شیردهی مادران، نیازمند گامی بزرگ و اساسی بود. بر همین اساس، در اول اوت ۱۹۹۰میلادی، سازمان بهداشت جهانی با همکاری یونیسف، طی اجلاسی در شهر فلورانس ایتالیا، بیانیهای را در تداوم، ترویج و حمایت از تغذیه با شیر مادر به امضا رساند. در این بیانیه بر اهمیت تغذیه نوزاد با شیر مادر در شش ماه اول زندگی و تأثیر آن برتندرستی کودک و مادر تأکید شده است.
استقلال سوئیس
۳۷۳ سال پیش در چنین روزی، اول اوت سال ۱۶۴۸ میلادی استقلال کشور سوئیس به رسمیت شناخته شد و این روزبه عنوان روز ملی این کشور نام گذاری شد.
سوئیس در جنگهای سی ساله در اروپا از سال ۱۶۱۸ تا ۱۶۴۸ میلادی، بی طرفی خود را حفظ کرد. از این رو در پایان این جنگها در پیمان وستفالی، استقلال سوئیس به رسمیت شناخته شد. سوئیس با ۴۱۲۹۳ کیلومترمربع مساحت، در مرکز قاره اروپا واقع است و با کشورهای آلمان، فرانسه، ایتالیا، اتریش و لیختن اشتاین مرز مشترک دارد.
تولد ژان باپتیست لامارک، پدر علم گیاه شناسی
۲۷۷ سال پیش در چنین روزی، اول اوت سال ۱۷۴۴ میلادی «ژان باپتیست لامارک» (Jean-Baptiste Lamarck)، دانشمند زیست شناس و طبیعیدان فرانسوی متولد شد.
او با نگارش نخستین اثرش تحت عنوان «گیاهان فرانسه» شهرت یافت. اثر بعدی او «فرهنگ گیاه شناسی» بود که بر شهرتش افزود. لامارک در دوره انقلاب کبیر فرانسه، سرپرستی موزه تاریخ طبیعی پاریس را به عهده داشت. مهمترین فعـالیت علمی لامارک، تحقیقات جامع و مفصل او درباره بی مهرههای زنده و فسیلها است. کتاب «فلسفه جانورشناسی و تاریخ جانوران بی مهره»، از جمله آثار لامارک است که بعدها مبنای فرضیه تکامل تدریجی موجودات زنده شد. وی در سال ۱۸۲۹ میلادی درگذشت.
قتل آقامحمدخان قاجار، موسس سلسله قاجاریه
۲۳۱ سال پیش در چنین روزی برابر با ۲۱ ذی الحجه ۱۲۱۱ قمری "آقامحمدخان قاجار" مؤسس و اولین پادشاه سلسله قاجاریه در ایران به قتل رسید.
آقامحمدخان قاجار پسر بزرگ محمدحسن خان قاجار قوانلو در محرم ۱۱۵۵ ق در گرگان متولد شد. در ۱۱۶۰ ق که عادل شاه، برادرزاده نادر شاه افشار برای سرکوبی محمدحسن خان، عازم مازندران شده بود، دستور داد آقامحمدخان را در خردسالی مقطوع النسل کردند. بعد از روی کار آمدن کریم خان زند و در به دری فراوانِ خاندان قاجار، به دربار زندیه فرستاده شد و مورد توجه خانِ زند قرار گرفت. آقامحمدخان به مدت ۱۶ سال با بستگانِ خویش در شیراز در نهایت رفاهِ ، به سر برد ولی به محض اطلاع از مریضیِ کریم خان، به طرف مازندران حرکت کرد و با کمک برادرش، مدعیان را مغلوب نمود. سرانجام در ۱۱ جمادی الثانی ۱۲۰۰ ق در تهران تاجگذاری نمود و از آن پس به تصرف نقاط مختلف کشور مشغول گردید. در این مدت، دهها هزار نفر از مردم بیگناه به دستور او کشته شدند و جنایات فراوانی انجام داد. آقا محمدخان سرانجام هنگامی که در گرجستان حضور داشت به دست دو تن از خدمتکاران خود به قتل رسید. پس از کشته شدن آقامحمد خان قاجار، چون او از خود فرزندی نداشت، برادرزاده اش باباخان معروف به فتحعلی شاه در عید فطر سال ۱۲۱۲ ق به پادشاهی رسید.
تولد هرمان ملویل، نویسنده آمریکایی و خالق موبی دیک
۲۰۲ سال پیش در چنین روزی اول اوت سال ۱۸۱۹ میلادی «هرمان ملویل» (Herman Melville) داستاننویس و شاعر برجسته آمریکایی و خالق رمان " موبی دیک " متولد شد.
ورشکستگی و مرگ پدر و عطوفت مبالغهآمیز مادر، موجب شد ملویل سراسر عمرش را در کشمکشهای روحی - احساسی به سر ببَرَد و این مسائل در آثارش انعکاس یابد. هرمان از نوجوانی دارای شوق حادثهجویى بود و در نوزده سالگی به عنوان یک ملوان ساده، کار در کشتی را آغاز کرد. وی در سفرهای بعد تصمیم گرفت ماجراهای مسیر را یادداشت کند و این تصمیم وی به نگارش دو کتاب خاطرات انجامید. ملویل در این کتابها، خاطرههای دل انگیزی را مطرح می کند و شوق خود را به افقهای دوردست و شکوه و جلال بکر و وحشیانه طبیعت، آشکار میسازد، شکوهی که حتی از قلمرو افسانه نیز فراتر میرود و به فضای نامتناهی میرسد. این دو کتاب، پیروزی و موفقیت زیادی به دست آوردند و ملویل با خلق داستانهای مربوط به دیار دور دست و بیگانه، مبتکر شیوه ادبی و هنرمندانه ای شد که بعدها نویسندگان نام آوری از آن تاثیر پذیرفتند. هرمان ملویل در ۲۸ سپتامبر ۱۸۹۱ میلادی در ۷۲ سالگی درگذشت.
آغاز جنگ جهانی اول
۱۰۷ سال پیش، در روز اول اوت سال ۱۹۱۴ میلادی با اعلان جنگ آلمان به روسیه، جنگ جهانی اول رسماً آغاز شد.
سه روز قبل از آن، اتریش به بهانه ترور ولیعهد این کشور در سارایوو، به صربستان اعلان جنگ داده بود. پس از اعلان جنگ آلمان به روسیه و سپس فرانسه، جنگ به سرعت گسترش یافت و کشورهای محور شامل آلمان، اتریش، هنگری و عثمانی، در مقابل متفقین متشکل از فرانسه، انگلیس، روسیه و صربستان قرار گرفتند. زمینههای این جنگ جهانی، از قبل آماده شده بود. در دهههای پیش از شروع جنگ جهانی اول، رقابت تسلیحاتی کشورهای قدرتمند اروپایی و تلاش آنان برای گسترش مستعمرات خود، تشدید شده و اندیشههای میهن پرستانه افراطی در اروپا افزایش یافته بود. البته اتحادهای متعدد نظامی نیز، زمینه را برای آغاز این جنگ ویرانگر فراهم ساخته بود. دراین میان، آلمان که از زمان به دست آوردن اتحاد و یکپارچگی در سال ۱۸۷۱ میلادی، قدرت نظامی فراوانی در اروپا یافته بود، درآغاز ویرانگرترین جنگ تاریخ تا آن زمان، پیشقدم شد. با صف آرایی متفقین، دولتهای محور شکست خوردند و جنگ جهانی اول در ۱۱ نوامبر ۱۹۱۸ با به جای گذاشتن ۹ میلیون کشته، ۲۹ میلیون معلول و ۵ میلیون مفقود، پایان یافت. پس از جنگ جهانی اول، قرارداد صلح ورسای در ژانویه سال ۱۹۱۹ میلادی شرایط سختی را بر آلمان تحمیل کرد که خود یکی از عوامل زمینه ساز جنگ جهانی دوم شد.