در چنین روزی بر دنیا چه گذشت؟
تقویم تاریخ؛ از تولد سیمون بولیوار تا واگذاری قیمومیت فلسطین به انگلیس
امروز شنبه دوم مرداد سال ۱۴۰۰ هجری شمسی، برابر با ۱۳ ذی الحجه سال ۱۴۴۲ هجری قمری و مطابق با ۲۴ ژوئیه سال ۲۰۲۱ میلادی است.
به گزارش سرویس بین الملل خبرگزاری صدا و سیما، مهمترین رویدادهای تاریخی جهان در چنین روزی (شنبه دوم مرداد سال ۱۴۰۰ ) به شرح زیر است:
تولد سیمون بولیوار، انقلابی برجسته آمریکای جنوبی
۲۳۸ سال پیش، در روز بیست و چهارم ژوئیه سال ۱۷۸۳ میلادی «سیمون بولیوار» (Simon Bolívar)، سیاستمدار و انقلابی معروف آمریکای جنوبی، در کاراکاس پایتخت امروزی ونزوئلا متولد شد.
او بسیاری از سرزمینهای آمریکای جنوبی را از استعمار اسپانیا آزاد کرد. بولیوار در انقلاب کاراکاس شرکت فعال داشت و با کمک ارتشی از هوادارانش، بوگوتا مرکز کلمبیا را به تصرف درآورد. بولیوار از طرف کنگرهای که به منظور تشکیل کلمبیای بزرک برپا شده بود، به ریاست جمهوری برگزیده شد و با آزاد سازی کلمبیا، ونزوئلا و پاناما، این هدف را تحقق بخشید. در سال ۱۸۲۲ میلادی، مبارزات آزادیبخش بولیوار به اکوادور نیز گسترش یافت و این کشور پس از استقلال به کلمبیای بزرگ پیوست. یک سال قبل از آن نیز بولیوار با فرماندهی نیروهای آزادیبخش پرو این کشور را از استعمار اسپانیا آزاد کرده بود. همچنین در سال ۱۸۲۶ میلادی، انقلابیون بولیوی به رهبری بولیوار پس از ۱۷ سال مبارزه توانستند سرزمین خود را آزاد کنند و به پاس خدمات سیمون بولیوار، این کشور را بولیوی نامیدند. بولیوار، رؤیای وحدت آمریکای جنوبی را در یک فدراسیون، در سر داشت، اما به علت خود محوریها و فرقه گراییها، نتوانست به این خواست خود جامه عمل بپوشاند و در سال ۱۸۳۰ درگذشت.
تولد الکساندر دوما، نویسنده فرانسوی و خالق سه تفنگدار
۲۱۹ سال پیش، در روز بیست و چهارم ژوئیه سال ۱۸۰۲ میلادی «الکساندر دوما» (Alexandre Dumas)، نویسنده فرانسوی متولد شد. دوما با استفاده از خاطرات پدرش که یک ژنرال ارتش بود و یادداشتهای خصوصی مردم از انقلاب فرانسه، رمانهای متعددی درباره انقلاب و تاریخ فرانسه نوشت. از معروفترین کتابهای دوما میتوان به «سه تفنگدار»، «کنت مونت کریستو» و «تبعید شدگان» اشاره کرد. وی در نمایشنامه نویسی نیز مهارت داشت و نمایشنامه هایی، چون «آنتونی و برج شل» را نوشته است. الکساندور دوما در سال ۱۸۷۰ میلادی درگذشت.
درگذشت میرزا محمد تقی حائری شیرازی، مجتهد مبارز ایرانی
۱۰۴ سال پیش در چنین روزی برابر با سیزدهم ذی الحجه سال ۱۳۳۸ قمری عالم مجاهد و مجتهد مبارز آیت اللَّه "میرزا محمدتقی حائری شیرازی" درگذشت.
میرزا محمدتقی گلشن حائری شیرازی از بزرگان علمای امامیه و از شاگردان مُبَرِّز و تربیت یافته میرزای شیرازی اول است. ایشان یکی از مشهورترین چهره های شناخته شده در علم و تقوی و غیرت و شهامت دینی و پرچمدار و رهبر انقلاب مسلمانان علیه اشغالگران انگلیس بود. میرزا، به خوبی احساس می کرد که هدف دولت انگلیس از درخواست پذیرش نماینده دولت بریتانیا به عنوان رئیس حکومت عراق تسلط بر کشورهای اسلامی است. از این رو، فتوایى مشهور به نام فتوای دفاعیه که مجوّزی رسمی برای نهضت مسلحانه مردم عراق بود صادر کرد. در این فتوا، مطالبه حقوق، بر عراقیان واجب اعلام شده و در صورت عدم پذیرش انگلستان، جواز استفاده از قوه دفاعی عنوان شده بود. صدور فتوای میرزا لرزه بر ارکان حکومت استعمار پیر افکند و دولت انگلیس را به عقب نشینی از مواضع خود وادار نمود. او رهبر اصلی انقلاب ۱۹۲۰ م. مردم مسلمان عراق علیه استعمار بود که سرانجام توسط دست نشاندگان آنها مسموم گردید و در هشتاد سالگی به لقاءاللَّه پیوست.
واگذاری قیمومیت فلسطین به انگلیس
۱۰۰ سال پیش، در روز بیست و چهارم ژوئیه سال ۱۹۲۱ میلادی جامعه ملل رسماً قیمومیت فلسطین، عراق و شرق اردن را به دولت انگلیس و سرپرستی سوریه و لبنان را به دولت فرانسه واگذار کرد.
البته پاریس و لندن درجریان جنگ جهانی اول و پس از آن، در مورد تقسیم امپراتوری عثمانی میان خود، به توافق رسیده بودند و این تصمیم جامعه ملل، درواقع به این تقسیم، جنبه قانونی داد. اگرچه سپردن حاکمیت سرزمینهای اسلامی به فرانسه و انگلیس، خشم مردم مسلمان منطقه را برانگیخت، اما این دو کشور، سلطه خود را بر سوریه، لبنان، عراق و اردن تحکیم بخشیدند و به ویژه انگلیس، زمینه لازم را برای تشکیل دولت نامشروع صهیونیستی در فلسطین، فراهم کرد.
واکنش مرجعیت به دستگیری امام خمینی( ره )
۵۸ سال پیش در چنین روزی دوم مرداد سال ۱۳۴۲ هجری شمسی در پی دستگیری امام خمینی (ره) توسط دستگاه امنیتی شاه، تعدادی از علما و مراجع، از قم، مشهد و دیگر شهرها راهی تهران شده و ضمن تهیه نامه ای مبنی بر تأیید مرجعیت ایشان خواستار آزادی حضرت امام خمینی (ره) شدند.
این حرکت و نیز ادامه اعتراضات مردمی در پی دستگیری حضرت امام ( ره )، رژیم شاه را بر آن داشت برای ارام کردن علما و مردم، امام خمینی ( ره ) را از زندان به یک خانه انتقال بدهند. ولی امام در این خانه نیز در حصر خانگی بودند و ارتباطی با بیرون نداشتند. این سیاست برای آرام کردن اعتراضات موثر نبود و رژیم برای فاصله انداختن میان امام خمینی (ره) و پیروانش ایشان را به ترکیه و یک سال بعد به عراق تبعید کردند.
درگذشت احمد شاملو، شاعر و نویسنده ایرانی
۲۱ سال پیش در چنین روزی برابر با دوم مرداد ۱۳۷۹ شمسی احمد شاملو، متخلص به الف. بامداد یا الف. صبح، شاعر و نویسنده ایرانی و از بنیانگذاران و دبیران کانون نویسندگان ایران در پیش و پس از انقلاب درگذشت.
احمد شاملو، در ۲۱ آذر ماه سال ۱۳۰۴ هجری شمسی در تهران متولد شد. نام پدرش حیدر شاملو و نام مادرش کوکب عراقی شاملو بود. دوره کودکی را به خاطر شغل پدرش که افسر ارتش بود و هر چند وقت را در جایی ماموریت میرفت، در شهرهایی، چون رشت، سمیرم، اصفهان، آباده و شیراز گذراند. شهرت اصلی شاملو به خاطر نوآوری در شعر معاصر فارسی و سرودن گونهای شعر است که با نام شعر سپید یا شعر شاملویی یا شعر منثور شناخته میشود. برخی از مهمترین دفترهای شعر شاملو عبارتند از: «هوای تازه ۱۳۳۶»، «باغ آینه ۱۳۳۹»، «ققنوس در باران ۱۳۴۵»، «مرثیههای خاک ۱۳۴۸»، «شکفتن در مه ۱۳۴۹»، «دشنه در دیس ۱۳۵۶»، «ترانههای کوچک غربت ۱۳۵۹»، «مدایح بی حوصله ۱۳۷۱» و «در آستانه ۱۳۷۶». احمد شاملو سرانجام در دوم مردادماه سال ۱۳۷۹ چشم از جهان فروبست و طی مراسم باشکوهی در امامزاده طاهر کرج به خاک سپرده شد.