در چنین روزی بر دنیا چه گذشت؟
تقویم تاریخ؛ از نخستین کتابخانه عمومی در جهان تا انفجار در آمریکا
امروز دوشنبه، سی ام فروردین سال ۱۴۰۰ هجری شمسی، برابر با ششم رمضان ۱۴۴۲ هجری قمری و مطابق با ۱۹ آوریل سال ۲۰۲۱ میلادی است.
به گزارش سرویس بین الملل خبرگزاری صدا و سیما، مهم‌ترین رویداد‌های تاریخی جهان در چنین روزی ( سی ام فروردین فروردین سال ۱۴۰۰) به شرح زیر است:
افتتاح نخستین کتابخانه عمومی در جهان
۲۰۵۴ سال پیش (بنا به نظر تاریخ نویسان) در چنین روزی برابر با ۱۹ آوریل سال ۳۳ پیش از میلاد نخستین کتابخانه عمومی در جهان که هر باسوادی حق داشت به آن دسترسی داشته باشد، در شهر رم گشایش یافت.
پیش از رومی ها، سومری ها؛ آشوری ها؛ بابلی ها؛ ایرانیان و... دارای کتابخانه بودند، ولی این کتابخانه‌ها در دسترس همگان نبود که کتابخانه سفالی آشوری‌ها معروفترین آن‌ها است. در ایران، مطالب عمومی را که هرکس می‌توانست به آن مراجعه کند بر سنگ حک می‌کردند از قبیل سنگ نبشته بیستون. شایان ذکر است نخستین کشوری که در جهان به ایجاد موسسه تالیف و ترجمه کتاب همت گماشت ایران بود که ۱۵ قرن پیش، در دوران حکومت خسرو انوشیروان، چنین مرکزی دایر شد و ترجمه کلیله و دمنه از سانسکریت به فارسی یکی از کار‌های آن بود.
درگذشت ابو یعلی جعفری، متکلم و فقیه مسلمان
۹۷۹ سال پیش در چنین روزی، ششم رمضان سال ۴۶۳ هجری قمری محمد بن حسن بن حمزه مشهور به «ابو یَعلی جعفری» از علمای نامی قرن پنجم هجری قمری، دیده از جهان فروبست.
او فردی متکلم و فقیه بود و در ایام حیات شیخ مفید، نیابت وی را به عهده داشت. ابو یعلی جعفری با شیخ طوسی عالم بزرگ اسلامی، معاصر بود و از دانش بسیاری در کلام و فقه برخوردار بود و تدریس این علوم از جمله خدمات علمی او به شمار می‌رود. کتب «میلاد صاحب الزمان» و «تکمله» از جمله آثار این دانشمند بزرگ است.
درگذشت جورج بایرون، شاعر انگلیسی و خالق زندانی شیلن
۱۹۷ سال پیش در چنین روزی، ۱۹ آوریل ۱۸۲۴ میلادی جورج بایرون شاعر و ادیب انگلیسی درگذشت.
لرد جورج گوردون بایْرون (George Gordon Byron) ادیب و متفکر انگلیسی، در ۲۲ ژانویه ۱۷۸۸ م در لندن به دنیا آمد. وی دوران کودکی را در محیطی پرماجرا سخت گذراند اما با ورود به دانشگاه، اولین مجموعه شعر خود با نام ساعات فراغت را منتشر کرد که نظر منتقدان را جلب نمود و گروهی هم آن را به دلیل تأثیرپذیری از مکتب رمانتیسم با توجه به احساسات و تخیل و به صورت داستانی، مورد انتقاد قرار دادند. بایرون نیز در مقام مقابله، مجموعه معروف رامشگران انگلیسی و منتقدان اسکاتلندی را نوشت و بیدرنگ به سوی مشرق زمین سفر کرد. وی در بازگشت، اشعار تازهای را عرضه داشت که بیشتر آن‌ها جنبه ملودراماتیک یا بدْ آغاز و خوش فرجام دارند و در تمام آن‌ها شور احساس موج میزند. بایرون یک بار برای اینکه قطعه بسیار معروف زندانی شیلن را بسازد با پای خود به برج شیلن رفت و چندی مانند محبوسین در آنجا زندگی کرد تا بتواند به روحیه زندانیان سابق آن مکان پی ببرد. درنتیجه، این قطعه او از بزرگترین شاهکارهای حیات ادبی بایرون به شمار می رود. وی در سال ۱۸۲۴ م پس از درخواست آزادیخواهان یونان برای مقابله با امپراتوری عثمانی، به جنگ عثمانی شتافت و در حین جنگ در ۱۹ آوریل ۱۸۲۴ م در ۳۶ سالگی بر اثر تب درگذشت.
درگذشت چارلز داروین، طبیعی دان انگلیسی و مبدع نظریه تکوین
۱۲۹ سال پیش در چنین روزی، ۱۹ آوریل ۱۸۸۲ میلادی "چارلز داروین" (Charles Darwin) طبیعیدان نامی انگلیسی درگذشت.
چارلز رابرت داروین در ۱۲ فوریه ۱۸۰۹ م در انگلیس به دنیا آمد. وی در ابتدا مقداری دروس طب خواند و سپس الهیات را به پایان رساند، ولی مصاحبت دوستان جدید او را به علوم طبیعی رهنمون ساخت. داروین در سال ۱۸۳۱ م به عنوان طبیعیدان، عضو هیأتی از محققان شد که قرار بود به امریکای جنوبی و جزایر غربی اقیانوس آرام سفر کنند. در این سفر پنج ساله، داروین درباره جانداران و سنگواره های روزگاران پیشین مطالعات فراوانی انجام داد و اصل انتخاب طبیعی در مغزش پرورده شد. داروین در اول ژانویه ۱۸۵۸ م نتایج کار‌های علمی خود را مطرح کرد و آن‌ها را در کتاب "اصل انواع"، منتشر نمود. نظراتی که وی در این کتاب و در کتب دیگر در باب تغییر انواع داده، موجب تأسیس مکتبی به نام داروینیسم گردیده است. بنابر قانون تبدیل انواع، موجودات در آغازِ خلقت، چنان که امروزه هستند، خلق نشده اند. آن‌ها در ابتدا بسیار پَست و ساده بوده، سپس طی میلیونها سال، طبق قوانین طبیعی به سوی کمال رفته و به دو دسته گیاهان و جانوران تبدیل شده اند. چارلز داروین سرانجام در نوزدهم آوریل ۱۸۸۲ م در ۷۳ سالگی درگذشت و در کنار اسحاق نیوتن در کلیسای وست مینْسْتِر به خاک سپرده شد.
درگذشت پیر کوری، فیزیکدان فرانسوی و کاشف رادیوم
۱۱۵ سال پیش در چنین روزی، ۱۹ آوریل ۱۹۰۶ میلادی پیِر کوری (Pierre Curie) فیزیکدان شهیر فرانسوی، درگذشت.
پیر کوری در ۲۴ اوت ۱۸۵۹ م در پاریس به دنیا آمد. وی از کودکی دارای استعدادی شگرف در امور ریاضی و فنی بود. از اینرو تحصیلات خود را در دانشگاه سوربن به پایان رساند و پس از اخذ درجه دکتری، استاد فیزیک آن دانشگاه شد. پیِر کوری در طی سالهای تدریس و تحقیق درصدد بود تا همسری نابغه بیابد تا اینکه در ۳۵ سالگی با مانیا سلکودوسکا معروف به مادام کوری ازدواج کرد. این زوج دانشمند از آن پس به فعالیتهای علمی گستردهای دست زدند. آن‌ها دریافتند که عنصر توریوم همانند اورانیوم، اشعه ای نامرئی از خود ساطع می کند. آنان نام این اشعه را رادیو اکتیویته گذاشتند و چون تشعشع اورانیوم را مورد آزمایش قرار دادند به این نتیجه رسیدند که شاید در ماده دیگری، بیش از آن، رادیو اکتیویته موجود باشد. پس از رنجهای فراوان، این زن و شوهر به این کشف رسیدند که دو ماده پلونیوم و رادیوم نیز از رادیو اکتیوتیه برخوردار می باشند. چهار سال طول کشید تا توانستند یک دهم گرم رادیوم تهیه کنند و کشف خود را به جهان دانش عرضه دارند. از آن پس خانواده کوری غرق در شهرت و افتخار شدند و در همان سال جایزه نوبل را نصیبشان ساخت. این کشفها، سرآغاز تولد فیزیک مدرن هسته ای بود که به آفرینش رشته علمی جدید منجر گشت که به رادیوتراپی یا پرتو درمانی شهرت دارد. پیرکوری سرانجام در ۱۹ آوریل ۱۹۰۶ م در حال مراجعت به منزل بر اثر تصادف با درشکه و اتومبیل در ۴۷ سالگی درگذشت. هرچند این حادثه تأثیر بسیار بدی بر روی خانواده کوری نهاد، ولی همسرش مادام کوری به کار‌های علمی خود ادامه داد و منشا کشفیات مهم دیگری در صحنه علم فیزیک گردید.
انفجار در یک ساختمان دولتی در اوکلاهما
۲۶ سال پیش، در روز نوزدهم آوریل سال ۱۹۹۵ میلادی ساختمان دولت فدرال در اوکلاهماسیتی مرکز ایالت اوکلاهما بر اثر انفجار یک خودرو پارک شده در مقابل آن ویران شد.
در اثر این انفجار ۱۶۸ تن کشته و ۵۰۰ نفر نیز زخمی شدند. یک نظامی سابق آمریکا به نام تیموتی مکوی Timothy Mcveigh مسئولیت این انفجار را به عهده گرفت. مکوی عضو گروه‌های رادیکال شبه‌نظامی که در آمریکا به «جنبش میلیشیا» (militia movement) معروفند، بود. انفجار اوکلاهما برای مردم بسیار شوک آور بود و نشان داد که جامعه آمریکا در داخل با چه تهدیداتی جدی مواجه است.
