درچنین روزی بر دنیا چه گذشت؟
تقویم تاریخ؛ از حمله عثمانی به ایران تا استعفای یلتسین
امروز پنجشنبه، یازدهم دی ماه سال ۱۳۹۹ هجری شمسی، برابر با شانزدهم جمادی الاول سال ۱۴۴۲ هجری قمری و مطابق با سی و یکم دسامبر سال ۲۰۲۰ میلادی است.
به گزارش سرویس بین الملل خبرگزاری صدا و سیما، مهم‌ترین رویداد‌های تاریخی جهان در چنین روزی ( یازدهم دی ) به شرح زیر است:
درگذشت ابوحنیفه دینوری، منجم و ریاضیدان مسلمان
۱۱۶۱ سال پیش، بنا بر اقوال تاریخی در چنین روزی، شانزدهم جمادی الاول ۲۸۱ قمری "ابوحنیفه دینوری" ادیب، منجم و ریاضیدان مسلمان درگذشت.
ابوحنیفه، احمد بن داود دینوری از فلاسفه و حکما و ریاضیدانان قدیمی مسلمان می باشد که در دینور در کرمانشاه در حدود سال ۲۲۲ قمری متولد شد. او دانشمند مشهور عصر سامانیان است که در نحو، لغت، منطق، نجوم، هیئت، حساب، هندسه، تاریخ و... یگانه زمان بود. دینوری، گیاه‌شناس، مورخ، جغرافی دان، ستاره‌شناس و ریاضیدان، نحوی و لغت‌شناس بوده و به علوم هند آشنائی داشته است. یکی از آثار معروف او «کتاب‌النبات» است که به شناخت گیاهان اختصاص داشته و به تأیید کارشناسان این رشته، دینوری اطلاعات مندرج در این کتاب را براساس تحقیق و تتبع خود استخراج نموده است.. الاَخبارُ الطِّوال، الفَصاحَه، الشّعرُ و الشُّعَراء و البُلدان از دیگر آثار اوست.
تولد وزالیوس، پدر تشریح بدن انسان
۵۰۶ سال پیش در چنین روزی، سی و یکم دسامبر سال ۱۵۱۴ میلادی «آندره وزالیوس» (Andreas Vesalius) پزشک و جراح معروف بلژیکی در بروکسل پایتخت این کشور متولد شد.
شهرت اصلی او به خاطر تلاش هایش برای شناختن عملکرد اعضای مختلف بدن از طریق تشریح آن‌ها است. به همین دلیل وزالیوس را پدر علم تشریح نامیده اند و کتاب او تحت عنوان «کارخانه بدن انسان» نیز در همین زمینه است. وی در سال ۱۵۶۴ درگذشت.
درگذشت رابرت بویل، واضع قوانین فیزیک بویل
۳۲۹ سال پیش، در روز سی و یکم دسامبر سال ۱۶۹۱ میلادی «رابرت بویل» (Robert Boyle)، فیزیکدان و شیمیدان ایرلندی درگذشت.
وی درسال ۱۶۲۷ متولد شد و تحت سرپرستی و راهنمایی پدرش کنت کرک، که از فیزیکدان‌های معروف انگلیسی به شمار می‌رفت، تحصیل کرد و به زودی مهارت زیادی در زمینه فیزیک کسب کرد. بویل، قانون قابلیت تراکم گاز‌ها را تشریح کرد که قوانین کشف شده توسط وی، به نام خودش نامیده می‌شود. بویل همچنین با تاسیس آزمایشگاهی، به تحقیق در زمینه شیمی پرداخت و نقش اکسیژن را در احتراق کشف کرد.
حمله ارتش عثمانی به ایران
۱۰۶ سال پیش، در روز یازدهم دی سال ۱۲۹۳ هجری شمسی در پی آغاز جنگ جهانی اول، ارتش عثمانی از شمال غرب به ایران حمله کرد و دو شهر تبریز و ارومیه و برخی نواحی دیگر را اشغال کرد ؛ در حالی که ایران رسماً سیاست بی طرفی در جنگ را اعلام کرده بود.
در آن زمان به دلیل ضعف خاندان قاجار و حوادث پس از انقلاب مشروطه در ایران، ارتش ایران توانایی مقابله با متجاوزان عثمانی را نداشت. چندی بعد، ارتش روسیه که در جبهه متفقین بود به مقابله با نظامیان عثمانی برخاست و آن‌ها را از برخی مناطق اشغال شده عقب راند. روس‌ها که از گذشته، حضوری استعماری در ایران داشتند به پیشروی خود ادامه دادند و بخش‌های دیگری از ایران را اشغال کردند و تا نزدیک تهران پیش آمدند. با وقوع انقلاب کمونیستی سال ۱۹۱۷، سربازان روس به تدریج از ایران خارج شدند و نظامیان عثمانی نیز در پی شکست در جنگ جهانی اول، ایران را ترک کردند. اشغال نظامی ایران توسط روسیه، انگلیس و عثمانی، موجب کشتار مردم و قحطی گسترده‌ای شد که جان بسیاری را گرفت.
استعفای بوریس یلتسین و روی کارآمدن پوتین
۲۱ سال پیش، در روز سی و یکم دسامبر سال ۱۹۹۹ میلادی «بوریس یلتسین» (Boris Yeltsin) رئیس جمهور روسیه استعفا کرد و «ولادیمیر پوتین» جانشین وی شد.
یلتسین که مدتی دبیرکل حزب کمونیست مسکو بود، خواستار شتاب بیشتر در اصلاحات گورباچف، آخرین رئیس جمهوری شوروی بود و به همین دلیل در سال ۱۹۸۷ از کار برکنار شد. یلتسین در ژوئن سال ۱۹۹۱ به ریاست جمهوری روسیه برگزیده شد. وی که از حمایت غرب برخوردار بود، پس از تجزیه شوروی در دسامبر سال ۱۹۹۱، همچنان رئیس جمهوری روسیه باقی ماند و امیدوار بود با استفاده از کمک‌های مالی غرب، روسیه را از بحران اقتصادی نجات دهد. اما دولت‌های غربی به وعده‌های خود عمل نکردند و یلتسین در نهایت شکست خورد. حمله به جمهوری خودمختار چچن در سال ۱۹۹۴ از وقایع مهم دوره ریاست جمهوری یلتسین به شمار می‌رود.