درچنین روزی بر دنیا چه گذشت؟
تقویم تاریخ؛ از تاسیس سازمان ملل تا بحران وال استریت
امروز شنبه سوم آبان سال ۱۳۹۹ هجری شمسی، مطابق با هفتم ربیع الاول سال ۱۴۴۲ هجری قمری و برابر با بیست و چهارم اکتبر سال ۲۰۲۰ میلادی است.
به گزارش سرویس بین الملل خبرگزاری صدا و سیما، مهم‌ترین رویداد‌های تاریخی جهان در چنین روزی (سوم آبان ) به شرح زیر است:
روز ملل متحد
۷۵ سال پیش در چنین روزی، بیست و چهارم اکتبر سال ۱۹۴۵ میلادی «سازمان ملل متحد» به عنوان بزرگترین سازمان بین المللی جانشین جامعه ملل شد که در فاصله بین دو جنگ جهانی فعالیت می‌کرد.
به همین مناسبت این روز به روز ملل متحد نامگذاری شده است. نمایندگان دولت‌های متفق در جنگ جهانی دوم، یعنی آمریکا، شوروی، انگلیس و فرانسه، طی مذاکراتی در جریان این جنگ، مقدمات تشکیل سازمان ملل متحد را فراهم کرده بودند. سرانجام در کنفرانس سان فرانسیسکو در آمریکا، نمایندگان ۵۰ کشور جهان، تاسیس این سازمان و اساسنامه آن را تصویب کردند. مقر دائمی سازمان ملل در نیویورک و دارای شش رکن اصلی است که عبارتند از: مجمع عمومی، شورای امنیت، شورای اقتصادی و اجتماعی، شورای قیمومیت، دیوان دادگستری بین المللی و دبیرخانه ، دبیرکل سازمان ملل به توصیه شورای امنیت و تصویب مجمع عمومی انتخاب می‌شود. اهداف تاسیس سازمان ملل آنگونه که در منشور آن آمده است، پاسداری از صلح و امنیت بین المللی، توسعه روابط دوستانه میان ملت ها، همکاری بین المللی برای حل مسائل اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی و همچنین توسعه و تشویق به احترام به حقوق بشر و آزادی‌های اساسی است. اگرچه سازمان ملل در برخی زمینه‌ها موفقیت‌هایی داشته، اما وجود حق وتو برای پنج کشور آمریکا، روسیه، فرانسه، انگلیس و چین در شورای امنیت موجب شده است که این شورا، به عنوان رکن اصلی سازمان ملل، تابع سیاست‌های دارندگان حق وتو، بویژه آمریکا باشد. این درحالی است که مجمع عمومی این سازمان که در برگیرنده تمامی کشور‌های عضو است، اختیارات چندانی ندارد. این تبعیض و بی عدالتی میان کشور‌ها در سازمان ملل، نه تنها کارآیی این سازمان را به شدت کاهش داده، بلکه اعتراض بسیاری از کشور‌ها را نیز برانگیخته است.
آغاز هفته خلع سلاح
روز بیست و چهارم اکتبر روز آغاز هفته خلع سلاح است. ۲۴ تا ۳۰ اکتبر به هفته خلع سلاح نامگذاری شده است.
یکی از اهداف تاسیس سازمان ملل متحد پاسداشت صلح جهانی بوده است. با این هدف همه ساله از ۲۴ تا ۳۰ اکتبر به عنوان هفته جهانی خلع سلاح گرامی داشته می‌شود. بی شک ایجاد جهانی عاری از سلاح‌های مختلف از جمله آرزو‌های بشر امروزی است. جهانی که در آن نشانی از جنگ و کشتار و نمودی از سلاح‌های مخرب نباشد. البته سازمان ملل متحد در این راستا تنها به توصیه به کشور‌های برهم زننده صلح جهان بسنده نمی‌کند. به همین منظور شورای امنیت سازمان ملل متحد بر اساس ماده ۳۹ منشور وجود هرگونه تهدید علیه صلح، نقض صلح و تجاوز را احراز و به کشور‌های بر هم زننده صلح جهانی توصیه می‌کند و چنانکه توصیه کفایت نکند بر اساس مواد ۴۱ و ۴۲ منشور دست به محاصره اقتصادی می‌زند و اجازه اقدام و توسل به زور را صادر خواهد کرد. امروزه کشور‌های غربی بویژه ایالات متحده آمریکا که خود داعیه دار خلع سلاح جهانی هستند، بیشترین میزان سلاح را در سطح جهان تولید، انبار و صادر می‌کنند.
درگذشت عباس میرزا
۱۹۶ سال پیش در چنین روزی برابر با سوم آبان ۱۲۰۳ هجری شمسی ، عباس میرزا، فرزند فتحعلی شاه و ولیعهد ایران درگذشت.
وی یکی از شاهزادگان قاجار و والی آذربایجان بود که در سال ۱۱۶۸ شمسی در قصبه نوا (آمل) از توابع بخش لاریجان شهرستان آمل زاده شد. وی خوشنام‌ترین و موجه‌ترین شاهزادگان قاجار است که در وقایعی که طی سی سال از سلطنت ۳۷ ساله پدرش در ایران روی داد، نقش مهم و درجه اولی را ایفا کرده است. از جمله اقدامات وی اعزام دانشجو به اروپا، اصلاحات در ارتش، دعوت از اروپاییان برای دیدن ایران و نیز فرماندهی سپاه ایران در جنگ با روس‌ها بود. عباس میرزا در روز‌های آخر عمر بیشتر به عبادت و دعا مشغول بود و روزی دو بار پیاده به حرم امام رضا می‌رفت و سرانجام در سن ۴۶ سالگی درگذشت و بنابر وصیتش به هنگام مرگ، او را در جوار حرم امام رضا دفن کردند.
بحران وال استریت یا رکود بزرگ اقتصادی در آمریکا
۹۱ سال پیش در چنین روزی بیست و چهار اکتبر سال ۱۹۲۹ میلادی بحران شدید اقتصادی امریکا موسوم به "وال استریت" آغاز شد.
وال استریت خیابانی در نیویورک است که به دلیل قرار گرفتن مؤسسات مالی و بانک‌های متعدد و بزرگ درآن، مرکز مهم اقتصادی آمریکا به شمار می‌رود. این مرکز اقتصادی در جریان جنگ جهانی اول و پس از آن دستخوش بحران مالی بزرگی شد. در روز ۲۴ اکتبر ۱۹۲۹ م فاجعه بزرگ مالی در بازار بورس اسناد و سهام آمریکا در وال استریت روی داد و به بیکاری بیش از سیزده میلیون کارگر آمریکایى، قحطی شدید، بی خانمان شدن میلیون‌ها تن دیگر و ورشکستگی کارخانه‌ها و بانک‌ها انجامید. به طوری که ظرف نوزده روز، قیمت سهام از ۴۰۰ دلار به ۳۰ دلار رسید و ظرف یک ماه، قیمت رسمی سهام آمریکا، ۴۰ میلیارد دلار تنزل پیدا کرد.
آغاز نخست وزیری رضا خان میرپنج
۹۷ سال پیش در چنین روزی برابر با سوم آبان ۱۳۰۲ هجری شمسی "رضاخان میرپنج" توسط "احمدشاه قاجار" به نخست وزیری ایران انتخاب شد.
هنگامی که مشیرالدوله از سوی احمدشاه قاجار به نخست وزیری منصوب گردید، رضاخان با سمت وزارت جنگ در هیئت دولت حضور یافت. پس از چندی، رضاخان که در پی فرصتی برای قدرت بیشتر و جولان در کشور بود، نخست وزیر را تهدید کرد و موجبات ترس و سپس استعفای او را پدید آورد. مشیرالدوله نیز می دانست قادر به کنار آمدن با سردار سپه و طرفداران او نخواهد بود؛ لذا در اواخر مهرماه نزد احمد شاه رفت و به هر ترتیب که بود، او را راضی ساخت تا استعفایش را بپذیرد. شاه ناگزیر تن بدین کار داد و با وجود مخالفت آیت اللَّه سیدحسن مدرس و یاران او، در تاریخ سوم آبان ۱۳۰۲ ش سردار سپه را به عنوان رییس الوزرا معرفی و منصوب کرد و پس از یک هفته، خود، راهی اروپا شد. با خروج احمد شاه از ایران، رضاخان همه کاره کشور شد و از آن پس، مقدمات تغییر نظام حکومتی را در سر پروراند. احمدشاه در حالی که کشور را ترک می گفت که نمی دانست بازگشتی برایش متصور نیست و در این سفر، تاج و تختش را از دست خواهد داد و رضا میر پنج حکومتی دیگر بنیان خواهد نهاد.
پایان جنگ رمضان یا جنگ چهارم اعراب و اسرائیل
۴۷ سال پیش در چنین روزی بیست و جهارم اکتبر سال ۱۹۷۳ میلادی جنگ چهارم اعراب و اسرائیل موسوم به جنگ رمضان پایان یافت.
در ششم اکتبر ۱۹۷۳ م، محمد انور سادات رئیس جمهور وقت مصر، برای جبران شکست جنگ اعراب و اسرائیل در سال ۱۹۶۷ م، حمله غافل‌گیرانه‌ای را به مواضع اسرائیل در طول کانال سوئز انجام داد. به فاصله کمی پس از آغاز حمله نیرو‌های مصری، سربازان سوریه نیز در ارتفاعات جولان که در جنگ‌های سال ۱۹۶۷ م به تصرف رژیم صهیونیستی درآمده بود، دست به حمله زدند و سربازان اسرائیلی را از تمام مناطق متصرفی خود در جنگ ۱۹۶۷ بیرون راندند. در نهایت پس از گذشت سه هفته از آغاز جنگ، در حالی که در مراحل اولیه نبرد، موفقیت با مصری‌ها بود، ولی با سرازیر شدن سیل کمک‌های امریکا، این جنگ نیز در ۲۴ اکتبر ۱۹۷۳ م، با شکست و عقب نشینی اعراب خاتمه یافت. پس از این شکست، سادات چاره‌ای جز تغییر کلی سیاست‌های خارجی خود و نزدیکی به غرب ندید و به دنبال بهبود رابطه با امریکا، در یک سفر خفت‌بار به سرزمین‌های اشغالی در نوزدهم نوامبر ۱۹۷۷ م، باب مذاکرات مستقیم را با اسرائیل گشود. سرانجام علی رغم مخالفت شدید سایر کشور‌های عرب، انورسادات در مارس ۱۹۷۹ م، به عقد قرارداد صلح کمپ‌دیوید و به رسمیت شناختن رژیم صهیونیستی تن در داد.