در چنین روزی بر دنیا چه گذشت؟
تقویم تاریخ؛ از روز اربعین تا آغاز جنگ بالکان
امروز پنج شنبه هفدهم مهر سال ۱۳۹۹ هجری شمسی، برابر با بیستم صفر سال ۱۴۴۲ هجری قمری و مطابق با هشتم اکتبر سال ۲۰۲۰ میلادی است.
به گزارش سرویس بین الملل خبرگزاری صداوسیما ، مهم‌ترین رویداد‌های تاریخی جهان در چنین روزی (هفدهم مهر) به شرح زیر است:
روز اربعین
۱۳۸۱ سال پیش در چنین روزی، بیستم صفر سال ۶۱ هجری قمری:
چهلمین روز شهادت حضرت امام حسین (ع)، از اهل بیت پاک رسول گرامی اسلام (ص) و یارانش، گرامی داشته شد. در دهمین روز از ماه محرم سال ۶۱ هجری قمری، امام حسین (ع) به همراه ۷۲ نفر از یاران با ایمان و وفادار خویش در برابر سپاه یزید قرار گرفتند و در یک رویارویی نابرابر، مظلومانه به شهادت رسیدند و خاندان آن حضرت نیز اسیر شدند. هر سال چهل روز پس از سالگرد این واقعه، در مراسم بزرگداشتی به نام اربعین (به معنی چهلم)، بار دیگر خاطره حماسه عاشورا در یاد‌ها زنده می‌شود و مقام والای ایثار و شهادت امام حسین (ع) در راه احیای معارف بلند اسلام و سیره پیامبر (ص)، گرامی داشته می‌شود. همچنین بنابر روایتی مقارن با چهلمین روز شهادت امام حسین (ع)، سالار شهیدان و سرور آزادگان جهان، کاروان اهل بیت پیامبر (ص) پس از افشای ماهیت ضداسلامی یزید و حقانیت قیام امام حسین (ع)، به سرزمین کربلا رسید. بنابر همین روایت، خاندان امام حسین (ع) در آنجا با صحابی بزرگ پیامبر، جابربن عبدالله انصاری و عده‌ای دیگر از یاران امام (ع) مواجه شدند که برای زیارت قبر امام حسین (ع) آمده بودند و با سوز و گدازی حسرت بار، یاد آن امام شهید را گرامی داشتند.
آغاز جنگ بالکان
۱۰۹ سال پیش در چنین روزی هشتم اکتبر سال ۱۹۱۱ میلادی:
"جنگ بالکان" با شرکت بلغارستان، صربستان و یونان علیه دولت عثمانی آغاز شد. امپراتوری عثمانی در طی سالهای متوالی، قسمتهای وسیعی از غرب آسیا، شمال افریقا و شرق اروپا را تحت سیطره خود قرار داده و به قلمرو خود افزوده بود. در این میان زمزمههای استقلال طلبی کشور‌های تحت سلطهْ باعث بروز درگیری هایى می شد که جنگهای بالکان یکی از آن موارد بود. علت اصلی جنگ اول بالکان که در ۸ اکتبر ۱۹۱۱ به وقوع پیوست، خودداری امپراتوری عثمانی نسبت به اعطای آزادی و استقلال به کشور‌های صربستان، بلغارستان، یونان و مونته نگرو بود. از این جهت این کشور‌ها با تهاجمی سراسری، نیرو‌های عثمانی را از تمام متصرفات اروپایى آن‌ها به جز قسطنطنیه (استانبول امروزی) بیرون راندند. اما نتیجه این جنگ برای صربستان ناخوشایند بود، چرا که با تأسیس کشور مستقل آلبانی، صربستان از دریای آدِرْیاتیک جدا شد؛ لذا از بلغارستانْ واگذاری قسمت عمده ای از خاک مقدونیه را خواستار شد و این امر، جنگ دوم بالکان را در سال ۱۹۱۳ م به وجود آورد. جنگ های بالکان احساسات ناسیونالیستی و ملی گرایانه را به شدت افزایش داد و راه را برای جنگ خانمانسوز و جهانی اول در سال های بعد فراهم نمود.
طوفانی با سیصد هزار کشته
۱۳۹ سال پیش، در روز هشتم اکتبر سال ۱۸۸۱ میلادی:
طوفان سهمگینی سرزمین ویتنام را درنوردید. این توفان عظیم که بیشتر در جنوب این کشور جریان داشت، خانه ها، تاسیسات و مزارعی را که بر سر راه آن قرار داشتند، از بین برد. در اثر توفان ویتنام و پیامد‌های آن حدود ۳۰۰ هزار نفر کشته شدند.
روز فرهنگ و ادبیات ارمنی
هشتم اکتبر روز فرهنگ و ادبیات ارمنی است:
شانزدهم مهر ماه مصادف با هشتم اکتبر ۲۰۰۱ میلادی در تقویم ارمنی "روز فرهنگ ارمنی" نام گذاری شده است و از این روز به مدت یک هفته "هفته فرهنگ ارمنی"نامیده شده است. در روز فرهنگ ارمنی، مدارس ارامنه به خاطر ادای احترام به بانی خط ارمنی یعنی مسروپ ماشتوس و یا مسروپ مقدس، تعطیل است.
درگذشت صهبا، عارف و فیلسوف ایرانی
۳۲ سال پیش در چنین روزی برابر با هفدهم مهرماه ۱۳۶۷ شمسی:
عارف و فیلسوف شهیر ایرانی حکیم «محمد رضا صهبای قمشه ای» درگذشت. حکیم محمدرضا قمشه اى اصفهانى متخلص به صهبا در حدود سال ۱۲۰۲ ش ۱۲۴۱ ق در قمشه اصفهان به دنیا آمد و در محضر بزرگانى همچون حاج ملامحمد جعفر لاهیجى، میرزا حسن نورى، آقاسید رضى لاهیجى به مدارج والایى در عرفان، فلسفه و حکمت دست یافت. حکیم قمشه اى پس از آن در اصفهان به تدریس کتب عرفانى پرداخت و در اواخر عمر در مدرسه صدر تهران مشغول تدریس بود. او در تدریس شرح فصوصِ الحکَم، شرح اشارات و اسفار ملاصدرا، یگانه روزگار بود و شاگردان فاضلى در محضرش پرورش یافتند که حکمایى همچون میرزا ابوالفضل کلانترى، میرزاجهانگیز خان قشقایى، میرزا عبداللّه ریاضى، شیخ محمد بروجردى، میرشهاب الدین تبریزى و میرزا على محمد اصفهانى از زمره آنانند. این حکیم بزرگوار که معاصر ملاهادى سبزوارى فیلسوف شهیر آن دوران بود، سرانجام در هفدهم مهرماه ۱۲۶۷ ش برابر با اول صفر ۱۳۰۶ ق در حدود ۶۵ سالگى در تهران درگذشت و در قبرستان ابن بابویه در رى -شهری در نزدیکی تهران- مدفون شد. الاسفارُ الاربِعَه و تحقیقها، حاشیه اسفار ملاصدرا و حایشه بر شرحِ تمهیدُ القواعد از جمله آثار اوست.
تولد مرعشی نجفی
۱۲۷ سال پیش در چنین روزی، بیستم صفر ۱۳۱۵ هجری قمری:
آیت اللَّه العظمی "مرعشی نجفی" از علمای بزرگ جهان اسلام، در نجف اشرف متولد شد. پدرش سید شمس الدین محمود مرعشی، از فق‌های دوران خود بود. سید شهاب الدین پس از فراگیری مقدمات علوم اسلامی در نجف، در درس خارج فقه و اصول آقا ضیاء عراقی و شیخ احمد کاشف الغطا حاضر شد. او در ۲۷ سالگی به درجه اجتهاد نایل آمد. مرعشی نجفی در نجف، کاظمین، کربلا، سامرا، قم، تهران و کرمانشاه تحصیل کرد و از محضر استادانی، چون میرزاابوالحسن طباطبائی بروجردی، میرزا حسین فقیه سبزواری، حاج شیخ مرتضی طالقانی، شیخ عبدالکریم حائری یزدی، محمد علی شاه آبادی استفاده برد. او از برخی از مراجع عظام تقلید اجازه اجتهاد دریافت کردکه برخی از آن‌ها عبارت‌اند از: آقا ضیاء عراقی، سید ابوالحسن اصفهانی و شیخ عبدالکریم حایری یزدی. تأسیس مدارس علمیه یکی از فعالیت‌های آیت الله مرعشی نجفی بود که مدرسه مهدیه و مدرسه شهابیه از جمله آنهاست. یکی از یادگار‌های بزرگ ایشان، «کتابخانه آیت الله مرعشی» است که باهزینه شخصی آیت الله مرعشی نجفی در سال ۱۳۴۴ در قم بنیان گذاشته شد و توسعه یافت. این کتابخانه هم اکنون بیش از ۲۵۰٬۰۰۰ جلد کتاب چاپی و ۳۱٬۰۰۰ جلد کتاب خطی دارد. آیت الله مرعشی نجفی در ۷ صفر سال ۱۴۱۱ (۷ شهریور ۱۳۶۹) در شهرستان قم وفات یافت.