در چنین روزی بر دنیا چه گذشت؟
تقویم تاریخ؛ از روز مولانا تا تولد مخترع باتری اتمی
امروز سه شنبه هشتم مهر سال ۱۳۹۹ هجری شمسی، برابر با یازدهم صفر سال ۱۴۴۲ هجری قمری و مطابق با بیست و نهم سپتامبر سال ۲۰۲۰ میلادی است.
به گزارش سرویس بین الملل خبرگزاری صدا و سیما، مهمترین رویدادهای تاریخی جهان در چنین روزی (هشتم مهر ) به شرح زیر است:
روز بزرگداشت مولانا
هشتم مهر روز بزرگداشت مولانا جلال الدین محمد بن بهاء الدین معروف به مولوی از عارفان بنام ایرانی است.
جلال الدین محمد بن بهاء الدین محمد، معروف به مولانا، مولوی، در سال ۶۰۴ ق در بلخ یکی از شهرهای ایران در آن دوران به دنیا آمد. در کودکی با پدرش بهاءالدین محمد معروف به بهاء ولد، مقارن حمله مغول به آسیای صغیر (ترکیه امروزی) رفت و با خاندانش در قونیه مستقر شد. مولانا پس از فراگیری علوم از پدر و دیگر استادان قونیه و شام به تدریس پرداخت. وی بعدها با عارفی بزرگ به نام شمس الدین محمد تبریزی در قونیه ملاقات کرد و از نَفَسِ گرم او چنان به تاب و تب افتاد که دیگر تا دم واپسین، سردی نیافت و هیچگاه از ارشاد سالکان و افاضه حقایق الهیه باز نایستاد. از این دوره پرشور که سی سال از پایان حیات مولوی را شامل می شود، آثار بی نظیری از این استاد بزرگ به وجود آمد. در مثنوی معنوی که آن را به حق باید یکی از بهترین نتایج اندیشه و ذوق فرزندانِ آدم و چراغ فروزانِ راه عرفان دانست، مولانا، مسائل مهم عرفانی، دینی و اخلاقی را مطرح کرده و هنگام توضیح، به بیان آیات و احادیث و امثال مبادرت می جوید.
غیر از مثنوی، غزل های مولانا به منزله دریای جوشانی از عواطفِ حاد و اندیشه های بلند شاعر است که با نشیب و فراز همراه است. همچنین کتبِ فیه ما فیه، مکاتیب و مجالس سبعه از جمله آثار منثور مولانا است. مولانا جلال الدین رومی، سرانجام در سال ۶۷۲ ق در ۶۸ سالگی به وصال معبود شتافت و در قونیه به خاک سپرده شد. مزار او در ترکیه، زیارتگاه دوستداران ادب پارسی و عرفان اسلامی است .
درگذشت سراج، فقیه، محدث و قاری لبنانی
۹۴۱ سال پیش درچنین روزی، یازدهم صفر سال ۵۰۱ هجری قمری ، «جعفر بن حسین بن احمد» مشهور به سراج، از فقها، محدثان و قاریان بزرگ قرن ششم هجری قمری در شهر صور - در جنوب لبنان - درگذشت.
او در سال ۴۱۹ هجری قمری متولد شد و در علوم فقه، حدیث، قرائت، نحو و لغت مهارت یافت و برای کسب این علوم به سرزمینهای بسیاری، چون مصر و شام سفر کرد. وی همچنین اشعاری چند از خود به یادگار گذاشته است. از جمله آثار سراج میتوان به «نظام المناسک» اشاره کرد.
واگذاری قیمومیت سرزمینهای عربی به انگلیس و فرانسه
۹۹ سال پیش در بیست و نهم سپتامبر ۱۹۲۱ میلادی ، قیمومیت سرزمین های عربی خاورمیانه به انگلستان و فرانسه واگذار شد.
پاریس و لندن در جریان جنگ جهانی اول و پس از آن، در مورد تقسیم امپراتوری عثمانی میانِ خود به توافق رسیده بودند و تصمیم جامعه ملل در ۲۴ ژوئیه ۱۹۲۱ م برای قیمومیّت، در واقع به این تقسیمْ جنبه قانونی می داد. همچنین کمیسیون دائمی قیمومیت به عنوان یکی از ارکان جامعه ملل، رسیدگی به گزارش های سالانه سرزمینهای تحت قیمومیت و اعلام نظر به شورا را برعهده داشت. اگرچه مصوبات این کمیسیون معمولا بر اساس خواسته های دول بزرگ انجام می گرفت. یکی از اولین طرح هایى که در این زمینه ارائه شد طرح قیمومیت مناطقی در افریقا و اقیانوس آرام بود، اما در مورد کشورهای خاورمیانه، اتخاذ تصمیم چندین بار به تعویق افتاد و سرانجام طرح های مربوط به این کشورها در ۲۹ سپتامبر ۱۹۲۳ قوت اجرایى پیدا کرد. بر اساس تصمیم کمیسیون، سرزمینهای لبنان و سوریه تحت قیمومیت فرانسه قرار گرفت، و عراق، فلسطین و ماورای اردن تحت سیطره انگلستان درآمد. اگرچه سپردن حاکمیت سرزمینهای اسلامی به فرانسه و انگلیس، خشم مردم مسلمان منطقه را برانگیخت، اما این دو کشور، سلطه خود را بر سوریه، لبنان، عراق، و اردن تحکیم بخشیدند و به ویژه انگلیس، زمینه لازم برای تشکیل دولت نامشروع صهیونیستی در فلسطین را فراهم کرد.
تولد مخترع باتری اتمی
۱۱۹ سال پیش در چنین روزی، بیست و نهم سپتامبر سال ۱۹۰۱ میلادی، «انریکو فرمی» (Enrico Fermi)، فیزیکدان ایتالیایی در شهر رم به دنیا آمد.
او بعد از اتمام تحصیلات دانشگاهی، قانون حرکت مولکولهای گازی را کشف کرد. فرمی در مورد تغییرات اتمی عناصر، مطالعه و تحقیق کرد و موفق شد از طریق شکافتن اتم و آزاد کردن انرژی آن، پیل (باتری) اتمی را بسازد. این فیزیکدان ایتالیایی در سال ۱۹۵۴ میلادی درگذشت.
درگذشت امیل زولا، نویسنده مشهور فرانسوی
۱۱۸ سال پیش در چنین روزی، بیست و نهم سپتامبر سال ۱۹۰۲ میلادی، «امیل زولا» (Emile Zola)، نویسنده فرانسوی درگذشت.
او درسال ۱۸۴۰ در پاریس متولد شد. زولا کتابهای متعددی را به رشته تحریر درآورد. نخستین کتاب او «دختر کرباس پوش» و مشهورترین آثار او «نانا» و «ژرمینال» نام دارند.
تولد سروانتس نویسنده دون کیشوت
۴۷۳ سال پیش در چنین روزی برابر با بیست و نهم سپتامبر ۱۵۴۷ میلادی، دون میگل د سِروانتِس ساآودرا (Don Miguel de Cervantes Saavedra) رماننویس، شاعر، نقاش و نمایشنامهنویس اسپانیایی متولد شد.
رمان مشهور دون کیشوت- که از پایههای ادبیات کلاسیک اروپا بهشمار میآید و بسیاری از منتقدان از آن به عنوان اولین رمان مدرن و یکی از بهترین آثار ادبی جهان یاد میکنند -اثر اوست. به وی لقب شاهزادهٔ نبوغ دادهاند. پدر وی پزشک بود. دربارهٔ تحصیلات ابتدایی میگل ابهاماتی وجود دارد ، اما بدون شک تحصیلات وی در سطح دانشگاهی نبود. وی در سال ۱۵۵۶ در مادرید مستقر شد و در سال ۱۵۶۹ به دستور فلیپه دوم پادشاه وقت اسپانیا برای شرکت در جنگ به ایتالیا سفر کرد. وی به مطالعه برخی از آثار ادبی در آنجا پرداخت و تحت تاثیر هنر ایتالیایی قرار گرفت. سروانتس در جنگ لپانتو شرکت داشتهاست. دست چپ او در این جنگ به دلیل صدمهای که به اعصاب دستش وارد شد از کار افتاد. او همیشه از شرکت در این جنگ با افتخار یاد میکرد. او در سال ۱۵۷۲ به زندگی نظامی خود پایان داد و زندگی عادی خود را از سر گرفت.