در چنین روزی بر دنیا چه گذشت؟
تقویم تاریخ؛ از هجرت امام به پاریس تا آغاز تسخیر فضا
امروز یکشنبه سیزدهم مهر سال ۱۳۹۹ هجری شمسی، برابر با شانزدهم صفر سال ۱۴۴۲ هجری قمری و مطابق با چهارم اکتبر سال ۲۰۲۰ میلادی است.
به گزارش سرویس بین الملل خبرگزاری صدا و سیما، مهمترین رویدادهای تاریخی جهان در چنین روزی (سیزدهم مهر ) به شرح زیر است:
انتقال امام خمینی از ترکیه به عراق
۵۵ سال پیش در چنین روزی برابر با سیزدهم مهر ۱۳۴۴ شمسی حضرت امام خمینی (ره) - بنیانگذار انقلاب اسلامی ایران- از ترکیه به عراق منتقل شد.
وضع بحرانی و در حال انفجار کشور که از ادامه تبعید رهبر نهضت اسلامی ایران ناشی می شد از یک سو، و عدم تمایل دولت ترکیه به ادامه زندانبانی خود از سوی دیگر، رژیم پهلوی را بر آن داشت که تبعیدگاه امام را تغییر دهد. از این رو، طی مذاکره سرّی با دولت عراق در قبال این تعهد که دولت ایران دخالتی در سرنوشت، آزادی و مدت اقامت امام در عراق نداشته باشد، عراقی ها با انتقال امام به عراق موافقت نمودند. ورود امام در ۱۳ مهر ۱۳۴۴ ش به عراق پس از یازده ماه اقامت در ترکیه، که ابتدا به صورت ناشناس انجام گرفت، استقبال گرم و پرشور و بی سابقهای را به دنبال آورد. حضرت امام پس از یک توقف کوتاه در کاظمین، برای زیارت مرقد مطهر امام هادی (ع) و امام عسگری (ع) رهسپار سامرا شدند و با استقبال باشکوه مردم و حوزه علمیه سامرا مواجه گردیدند. روز بعد کربلا یکپارچه برای استقبال از امام آماده شد و ایشان یک هفته بعد با استقبال بی سابقه مردم و حوزه علمیه نجف وارد این شهر شدند. هدف رژیم شاه از تغییر محل تبعید امام آن بود که با توجه به شرایط خاص و سنّتی حوزه علمیه نجف که هر تازه واردی در آن هضم می شد، آوازه امام را از این طریق به خاموشی بکشانند. اما حضرت امام با ادامه مبارزات خود، رهبری نهضت اسلامی را به شکلی دیگر پیگیری کرده به طوری که رژیم بغداد مجبور به ایجاد فشار علیه ایشان و فراهم آوردن زمینه های خروج امام از این کشور گردید.
هجرت امام خمینی به پاریس
۴۲ سال پیش در چنین روزی، سیزدهم مهر سال ۱۳۵۷ هجری شمسی حضرت امام خمینی (ره)، رهبر فقید انقلاب اسلامی، از عراق به پاریس هجرت کرد.
حضرت امام (ره) هنگامی تصمیم به این هجرت تاریخی گرفت که رژیم سابق عراق درصدد برآمد از مبارزات ایشان علیه رژیم شاه جلوگیری کند. دولت وقت عراق که در حفظ روابط خود با رژیم شاه میکوشید، از امام (ره) خواست از هر گونه فعالیت سیاسی و تبلیغاتی علیه رژیم شاه خودداری کند. اما حضرت امام خمینی (ره) در پاسخ فرمود: «این تکلیف شرعی است که متوجه من است و من، هم اعلامیه مینویسم و هم در موقعش بر منبر صحبت میکنم و هم نوار پر میکنم و به ایران میفرستم. این تکلیف شرعی من است و شما هم هر تکلیفی دارید، عمل کنید.» سرانجام درپی تشدید فشارهای رژیم بعث عراق و مخالفت کویت با ورود امام به این کشور، حضرت امام خمینی (ره) در چنین روزی به پاریس هجرت کرد.
آغاز جنگ کریمه در اروپا میان عثمانی و روسیه
۱۶۷ سال پیش در چنین روزی چهارم اکتبر سال ۱۸۵۳ میلادی جنگ کریمه در اروپا بین امپراتوری عثمانی و روسیه آغاز شد.
به دنبال ضعف امپراتوری عثمانی و ترس از اعمال نفوذ روسیه در آن کشور، در روز چهارم اکتبر ۱۸۵۳ م جنگهای کریمه میان قوای روسیه با نیروهای دولت عثمانی، فرانسه، بریتانیا و سارْدِنی روی داد، علت اصلی این جنگ، اختلاف روسیه با فرانسه بر سر نواحی مقدس تحت سلطه عثمانی در فلسطین و نیز حفظ حقوق مسیحیان امپراتوری عثمانی بود. در این میان پس از ورود قوای روس به ایالات دور از مرکز دولت عثمانی، سلطان عثمانی در هشتم اکتبر ۱۸۵۳ به روسیه اعلان جنگ داد. شش ماه بعد انگلیس و فرانسه هم به کمک عثمانی آمدند و قوای آنها در سپتامبر ۱۸۵۴ م به شبه جزیره کریمه رسید. در این حال، جنگ سختی روی داد و تلفات بسیاری به دو طرف وارد آمد. سرانجام این جنگ در سال ۱۸۵۶ م با شکست روسیه به پایان رسید و طبق قرارداد صلح پاریس که در ۱۸۵۶ منعقد شد، تمامیت ارضی دولت عثمانی ظاهراً تأمین شد. هر چند از آن پس راه مداخلات بعدی روسیه، فرانسه و انگلستان را در سرزمین عثمانی باز نمود و اوضاع، با روزی که جنگ شروع شده بود فرقی نکرد.
روز استقلال بلژیک
۱۹۰ سال پیش، در روز چهارم اکتبر سال ۱۸۳۰ میلادی بلژیک استقلال خود را اعلام کرد.
این کشور از اوایل قرن هجدهم تحت کنترل اتریش بود و در اواخر همین قرن به تصرف فرانسه درآمد. اما پس از شکست ناپلئون از دولتهای اروپایی، بلژیک و هلند در سال ۱۸۱۵ اتحادیهای تشکیل دادند. اما این اتحاد دیری نپایید و بلژیکیهای کاتولیک، علیه هلندیهای پروتستان شورش کردند و کشور خود را مستقل خواندند. حمله هلند به بلژیک نیز با مداخله فرانسه و انگلیس ناکام ماند و لئوپولد ساکس کوبورک به عنوان نخستین پادشاه بلژیک برگزیده شد. این کشور دارای حکومت سلطنت مشروطه است. بلژیک با بیش از ۳۰ هزار کیلومتر مربع مساحت، با کشورهای فرانسه، آلمان، هلند و لوکزامبورگ، همسایه است.
کشف پنی سیلین
۹۲ سال پیش در چنین روزی چهارم اکتبر سال ۱۹۲۸ میلادی پنی سیلین توسط الکساندر فلمینگ کشف شد.
سر الکساندر فلمینگ پزشک و کاشف معروف انگلیسی در ۶ اوت ۱۸۸۱م در خانوادهای کشاورز در شهر لاچفیلد فارم در غرب اسکاتلند بهدنیا آمد. او در جریان جنگ جهانی اول، در بهداری ارتش انگلیس به خدمت مشغول بود. فلمینگ در آن مدت متوجه شد که عده زیادی از سربازان درنتیجه عفونت زخم میمیرند و این امر باعث تأثر و وحشت در او شد. درنهایت، ده سال پس از پایان جنگ، در چهارم اکتبر ۱۹۲۸م، یک اتفاق تصادفی و یک مطالعه دقیق و موشکافانه باعث شد که فلمینگ برای از بین بردن باکتریهای تولیدکننده عفونت زخم، موفق به کشف پنیسیلین گردد که برای بافتهای انسانی اثرات نامطلوبی در پی نداشت. این کشف در تاریخ طب بینظیر بود و نشان میداد که نتایج ناشی از آن، انقلابی در تاریخ پزشکی بهوجود خواهد آورد. پنیسیلین بدانصورت که فلمینگ کشف کرد کاربردی نداشت؛ تا اینکه یازده سال بعد در سال ۱۹۳۹م با کمک دو دانشمند میکروبشناس و زیستشناس به نامهای هوارد فلوری و ارنست چین، این آنتیبیوتیک بهصورت داروی ضد عفونت عرضه شد. در طی جنگ جهانی دوم، آنتیبیوتیکها کاربرد وسیعی پیدا کردند و جان میلیونها نفر را نجات دادند. فلمینگ، ۱۷ سال پس از کشف پنیسیلین، در سال ۱۹۴۵م، به دریافت جایزه نوبل پزشکی نائل آمد و به لقب بهترین خدمتگزار کشور مفتخر گردید.
پرتاب نخستین قمر مصنوعی به فضا
۶۳ سال پیش در چنین روزی، چهارم اکتبر سال ۱۹۵۷ میلادی نخستین قمر مصنوعی توسط دانشمندان شوروی سابق با موفقیت به فضا پرتاب و به این ترتیب عصر تسخیر فضا آغاز شد.
این قمر مصنوعی که اسپوتنیک یک (Sputnik ۱) نام داشت، طی ۹۲ روز، ۱۴۰۰ بار به دور زمین گردش کرد و برای اولین بار، پیامهای رادیویی را از فضا به کره زمین مخابره کرد. این قمر مصنوعی ۸۳ کیلوگرم وزن و ۸۵ سانتیمتر قطر داشت و مجهز به دو دستگاه فرستنده رادیویی بود.