- بانک اطلاعات مناسب‌سازی (بام)نخستین فهرست اماکن دسترس‌پذیر و وبسایت مرجع اطلاعات مناسب‌سازی در ایران است.

- در حال حاضر این سامانه از طریق رایانه قابل استفاده است ولی قرار است برای تلفن همراه نیز آماده شود.

- این سامانه می­تواند تشویق کننده مراکز برای تسریع در مناسب سازی باشد.

- با بررسی‌های تخصصی و امتیازدهی کاربران مکان‌های نامناسب و کمتر مناسب نیز شناسایی و معرفی می‌شوند.

- بام در واقع بانک اطلاعات مناسب سازی است.

- فلسفه وجودی این سایت آن است که اگر معلولی در سطح شهر تهران بخواهد بداند که چه اماکنی برایش قابل دسترسی است به کمک این سامانه بتواند این مکان ها را در نزدیکترین محل و با کیفیت خدمت رسانی مورد قبولش پیدا کند.

- بام فعلا فقط در تهران فعال است اما درصورت اعلام آمادگی مسئولان در شهرستان‌ها می ­توانیم با تمهیداتی صفحه خاص آنها را در این سامانه راه اندازی کنیم.

-حدود یک سال از آغاز فعالیت این سامانه می گذرد و با توجه به حجم کار در کلان شهری مثل تهران که شناسایی همه مکانها زمان بر است و مرتب نیز باید به روز رسانی شود ، در همین مدت پیشرفت خوبی داشته است.

 پژوهش خبری صدا وسیما:یکی از مهم‌ترین مواردی که افراد دارای معلولیت با آن مواجهند حفظ استقلال شخصی و برابری فرصت ها در استفاده از امکانات، اماکن و فضاهای مختلف شهری اعم از تفریحی، اداری، فرهنگی، ورزشی، درمانی و ... است به گونه­ای که بتوانند در مراجعه به این مکانها و رفع نیازهایشان،‌ از امکانات آنها مانند سایر افراد استفاده کنند. گرچه در سطح شهر مکان های مناسب سازی شده هرچند اندک وجود دارد اما در بسیاری از این موارد این مکانها برای آنها شناخته شده نیستند. تاکنون مرجعی که این مکانها را به صورت تخصصی به آنها معرفی کند وجود نداشته است و غالبا افراد این اطلاعات را از طریق بیان تجربیات شخصی و بطور شفاهی به یکدیگر منتقل می­کردند. سامانه بام تلاشی است برای جمع آوری اطلاعاتی جامع و مکتوب و به‌روزشده در حوزه اماکن مناسب سازی شده برای معلولان. در مورد این سامانه و این که چگونه به معلولان کمک می ­کند آقای سهیل معینی مجری پروژه بام پاسخ می­دهد.

بام چیست و چگونه به افراد دارای معلولیت و کم توان کمک می‌کند؟

سهیل معینی، مدیر عامل انجمن باور : بانک اطلاعات مناسب‌سازی (بام)نخستین فهرست اماکن دسترس‌پذیر در ایران و وبسایت مرجع اطلاعات مناسب‌سازی است. بام در واقع بانک اطلاعات مناسب سازی است و فلسفه وجودی این سایت آن است که اگر معلولی در سطح شهر تهران بخواهد بداند که چه اماکنی برایش قابل دسترسی است به کمک این سامانه بتواند این مکان‌ها را در نزدیکترین محل و با کیفیت خدمت رسانی مورد قبولش پیدا کند. مثلا برای مراجعه به یک درمانگاه ،رستوران ، آموزشگاه هنری ، پارک یا سینما و ... از کجا بداند کدامیک از این معابر برایش قابل دسترس است .

بام چگونه کار می‌کند؟

این سامانه برای پاسخگویی و کمک به این افراد در شناخت اماکن دسترس پذیر راه‌اندازی شده است. یک تیم مرکب از افرادی که چک لیست های مناسب سازی را آموزش دیده اند به مراکز مختلف در سطح شهر سر می زنند و با نگاه تخصصی وضعیت مناسب سازی در این مکان ها را بر اساس استانداردهای لازم بررسی و درجه بندی می کنند و از طریق عکس و فیلم به تصویر می‌کشند و پس از رتبه بندی مراکز بر اساس میزان رعایت استانداردهای مناسب سازی حسب مورد به آنها مدال‌های طلا و نقره و برنز تعلق می گیرد. در مرحله بعدی این نقاط در روی نقشه شهر تهران با رنگهای مختلف مشخص می شوند. وقتی شخص وارد صفحه سایت می شود و روی نقشه برایش مشخص می شود که مثلا کدام درمانگاه ها، با توجه به نوع معلولیتش،‌ برایش مناسب سازی شده و قابل دسترسی هستند.

در حال حاضر این سامانه از طریق رایانه قابل استفاده است ولی در فاز بعدی قرار است سامانه برای تلفن همراه نیز آماده شود. به این ترتیب خود سامانه به کمک سیستم GPS موقعیت مکانی فرد را تشخیص داده نزدیکترین مکان مناسب سازی شده مورد تقاضای فرد را به او نشان می دهد.

بام چه کمکی به توسعه مناسب سازی می کند؟

افرادی که به سامانه مراجعه می­ کنند می توانند نظرات و تجربیات خود را نیز در باره استفاده از آن مکانها و نقاط ضعف و قوت آنها با دیگران به اشتراک بگذارند و به این مکانها امتیاز بدهند. همچنین این سامانه می تواند تشویق کننده مراکز برای تسریع در مناسب سازی باشد چون به هر حال از طریق امتیازهایی که از سوی کاربران دریافت می کنند قطعا در مراحل بعدی مراجعان بیشتری خواهند داشت.

یکی دیگر از اهداف این طرح آن است که بتواند علاوه بر معرفی مکان‌های مناسب، مکان‌هایی را که برای افراد ناتوان و کم‌توان مناسب نیستند را هم معرفی کند. از طریق بررسی های تخصصی و امتیاز دهی کاربران مکان های نامناسب و کمتر مناسب نیز شناسایی و معرفی می شوند. در نهایت نیز تکمیل هرچه بیشتر این اطلاعات، در زمینه‌های مختلف کمک‌کننده خواهد بود؛ ازجمله این‌که می‌توان با یک تغییر کوچک، مکان مورد نظر را دسترس‌پذیر کرد؛ این مکان‌ها می‌توانند سینما یا حتی رستوران باشد؛ به‌عنوان مثال می‌توان با ایجاد یک‌سری تغییرات و حتی یک مشاوره کوچک، یک سینما را تبدیل به فضایی کرد که همه افراد کم‌توان و ناتوان بتوانند از آن استفاده کنند. بنابراین مشاوره و تشویق به امر «مناسب‌سازی» نیز از جمله برنامه‌های این سامانه است.

می‌توان با یک تغییر کوچک، مکان مورد نظر را دسترس‌پذیر کرد؛ این مکان‌ها می‌توانند سینما یا حتی رستوران باشد؛ به‌عنوان مثال می‌توان با ایجاد یک‌سری تغییرات و حتی یک مشاوره کوچک، یک سینما را تبدیل به فضایی کرد که همه افراد کم‌توان و ناتوان بتوانند از آن استفاده کنند. مسلما موضوع مشاوره و تشویق به امر «مناسب‌سازی» ازجمله برنامه‌های ما خواهد بود. 

آیا این سامانه فقط در تهران است و یا در سایر شهرها چنین امکانی برای معلولان هم فراهم شده است؟

البته فعلا فقط این سامانه در تهران فعال است اما این آمادگی وجود دارد که اگر مسئولان در شهرستانها نیز درخواست داشته باشند بتوانند با تمهیداتی صفحه خاص خود را در این سامانه داشته باشند. در صورت تامین بودجه لازم از سوی بهزیستی و ستادهای مناسب سازی در استانها می توانیم تیم آموزشی در اختیار آنها بگذاریم تا این سامانه را در شهر و استان خود فعال کنند.

حدود یک سال از آغاز فعالیت این سامانه می گذرد و با توجه به حجم کار در کلان شهری مثل تهران که شناسایی همه مکانها زمان بر است و مرتب نیز باید به روز رسانی شود ، در همین مدت پیشرفت خوبی داشته است. البته هنوز جامعه هدف ما با این طرح آشنایی کافی ندارد و هنوز چندان تبلیغ نکرده ایم. با این حال یک سری از اماکن حتی برای تبلیغ کار خودشان هم که شده می خواهند با این سامانه به مردم معرفی شوند و این نشان می دهد که بخش خصوصی هم این رغبت را پیدا می کند که گروهی از مشتری ها به آنها اضافه می شوند. همچنین بانکهایی هم که مناسب سازی را شروع کرده اند و دوست دارند اقداماتشان تبلیغ شود. این سامانه فضای خوبی برای اطلاع رسانی و معرفی خدمات این قبیل مراکز برای معلولان است.

بودجه اولیه سامانه بام از طریق وزارت تعاون تامین شده و اخیرا نیز سازمان بهزیستی اظهار تمایل به حمایت و همکاری کرده است که اگر تامین اعتبار کند ظرف مدت یک سال این سامانه می تواند برای تلفن همراه نیز راه اندازی شود.

افتخارات بام

- بام کاندیدای بخش سایت‌های شهری و محله‌ای جشنواره وب و موبایل ایران در سال ۱۳۹۴ بود.

- اپلیکیشن بام رتبه دوم چهارمین جشنواره فضای مجازی و توان‌یابان ۱۳۹۵ را کسب کرد.

کلام آخر

از طریق اپلیکیشن بام (‌بانک اطلاعات مناسب سازی) ضمن شناسایی و معرفی اماکن دسترس‌پذیر، می‌توان با انجام اقدامات ترویجی و تبلیغاتی متناسب، نهضتی اجتماعی را برای تشویق مسئولان، سازندگان و دست‌اندرکاران شهری و ساخت و ساز ایجاد کرد تا در توسعه شهر، نیازهای ویژه اقشار دیگر (معلولان، جانبازان و سالمندان) را در نظر بگیرند.

یکی از اهداف این طرح همین است که بتواند علاوه بر معرفی مکان‌های مناسب، مکان‌هایی را که برای افراد ناتوان و کم‌توان مناسب نیستند را هم معرفی کند. سیستم امتیازدهی و طی ارزیابی که صورت می‌گیرد به مکان‌ها امتیاز می‌دهیم. همچنین به‌زودی از وضع مکان‌های موجود گزارشی ارایه خواهد شد که بسیار هم در زمینه‌های مختلف کمک‌کننده خواهد بود؛ ازجمله این‌که می‌توان با یک تغییر کوچک، مکان مورد نظر را دسترس‌پذیر کرد؛ این مکان‌ها می‌توانند سینما یا حتی رستوران باشد؛ به‌عنوان مثال می‌توان با ایجاد یک‌سری تغییرات و حتی یک مشاوره کوچک، یک سینما را تبدیل به فضایی کرد که همه افراد کم‌توان و ناتوان بتوانند از آن استفاده کنند. مشاوره و تشویق به امر «مناسب‌سازی» از دیگر خدماتی است که این سامانه می­ تواند ارائه کند.

پژوهش خبری//پژوهشگر:فریفته هدایتی