تنظیم کیفرخواست، مبتنی بر اعترافات متهمان

وی گفت: بنده در طول دفاعیاتم سعی کردم نسبت به اتهامات وارده شفاف سازی کنم. 

متهم ردیف دوم نفتی تصریح کرد: اسناد هلدینگ سورینت ناشیانه تنظیم شده بود و بنده سعی کردم بر اساس اسناد این مسئله را در دادگاه اثبات کنم. 

وی با اشاره به اینکه اظهارات روز گذشته نماینده دادستان مشکلاتی را برایش ایجاد کرده است، افزود: نماینده دادستان اعلام کرده که برای بنده رقم 2،6 میلیارد دلار کوچک است و این در حالیست که این رقم که هیچ بلکه 260 هزار دلار هم برای من رقم بزرگی است پس سعی ندارم که رقم بدهی را کم جلوه دهم. 

شمس ادامه داد: از محضر دادگاه تقاضای جلسه غیرعلنی دارم تا مطالب دیگری را ارائه کنم. 

وی افزود: بر اساس مطالب کیفرخواست اتهامات و تهمت هایی به من زده شده است. 

قاضی مقیسه خطاب به وی گفت: چه کسی به شما تهمت زده است؟ 

شمس افزود: کیفرخواست، تهمت است. 

قاضی مقیسه خطاب به متهم ردیف دوم نفتی تأکید کرد: تهمت نیست و آنچه که در کیفرخواست آمده بر اساس اقاریر خودتان است که پیش از این نوشته ایم و چیزی خارج از اقاریر شما توسط نماینده دادستان قرائت نشده است. 

قاضی پرونده نفتی ادامه داد: آنچه در کیفرخواست مطرح شده اعمالی است که شما در چند سال گذشته انجام داده اید و این بلاها را سر نظام آورده اید در حال حاضر پول کجاست؟ شما چه همکاری برای برگرداندن پول دارید، آیا این حرف ها تهمت است؟ 

شمس در پاسخ به قاضی گفت: کیفرخواست بر اساس نامه هلدینگ سورینت تنظیم شده و بنده قبول ندارم. 

قاضی مقیسه افزود: کیفرخواست مربوط به حالا نیست بلکه پیش از این 26 جلسه دادگاه برگزار شده و کسی به شما تهمت نزده است بلکه شما و ایادی همراهتان به نام اسلام و خدمت به نظام یک میلیارد و 200 میلیون یورو را مفقود کردید. 

وی خطاب به شمس گفت: مستند و قانونی دفاع کنید که اگر کیفرخواست مستند باشد حکم صادر می شود و اگر اظهارات شما مستند باشد تبرئه می شوید ما اقاریر شما، اسناد، پول و چک ها را بررسی می کنیم و پس از آن حکم صادر خواهد شد. 

شمس افزود: این اسناد که به نام من ثبت شده قبول ندارم مثلاً اسناد صرافی سفیر آلپین کیش ایر و قشم ایر را به نام من زده اید در حالی که به بنده ارتباطی ندارد و تنها پرداختی ام به بانک اس.سی.تی بانکر برای خرید هواپیما بوده و پس از آن حساب ارزی بنده مسدود شده است. 

متهم ردیف دوم نفتی تصریح کرد: با مسدود شدن حسابم امکان ندارد چنین رقمی را برداشت کرده باشد و از دادگاه می خواهم اسناد هلدینگ سورینت مجدداً بررسی شود. 

وی گفت: هیچ سند جعلی، ال سی مجعول و اسناد دیگر را صادر نکردم و اگر موجود است به من نشان بدهید.

متهم ردیف دوم نفتی ادامه داد: بنده به نظامی که همه وجودم از آن است خللی وارد نکردم و عدم رد مال توسط متهم اصلی پرونده بنده را درگیر این دادگاه کرد.

شمس افزود: من هرگز در مسیر حرامخواری حرکت نکردم و انتصاب پولشویی یک و دو دهم میلیاردی را قبول ندارم.

متهم ردیف دوم نفتی تصریح کرد: پس از بازداشت بابک زنجانی بنده به کشور آمدم تا به کمک مسئولان از دزدان عرب و ترک تظلم خواهی کنم که منجر به بازداشت خودم شد و امیدوارم زوایای پنهان پرونده روشن شود .

وی گفت: آمدم که اثبات کنم خلافی نکرده ام و این درحالیست که بنده قصدم خدمت بود و حالا به خیانت متهم شده ام.

شمس افزود: تلاشم بر این بوده که در طول دفاعیاتم بر اساس مستندات قانونی صحبت کنم و خطا و اشتباه دیگران را تذکر دادم.

متهم ردیف دوم نفتی گفت: در دوره ای با اینکه استعفا دادم اما باز هم به توصیه آقای وحید به مجموعه زنجانی برگشتم و اگر قصد ضربه زدن به نظام را داشتم پس از بازداشت زنجانی به جای آمدن به ایران به ترکیه می رفتم و سهام صندوق بازنشستگی هواپیمایی را می خریدم.

شمس ادامه داد: بنده متهم همکاری نکردن هستم اما با دست و پای بسته چه می شود کرد؟ درباره خیانت کلاهبرداری مالکین فال که در حال پیگیری است با مشکلات متعددی مواجه شدم و تقاضای رسیدگی بیشتر دارم تا وضعیت تعاملاتم با فال مشخص شود.

وی تاکید کرد: دفاعیاتم را ارائه کردم و ادامه ان را به وکلایم می سپارم و از محضر دادگاه تقاضای حکم عادلانه و منطبق با براهین و ادله مستند دارم.

افشار پس از پایان دفاعیات مهدی شمس افزود: در طول ارائه دفاعیات موکلم بارها مساله ای را تذکر دادم که البته موفق به طرح آن نشدند.

وی گفت: ماده 359 قانون آیین دادرسی کیفری نحوه رسیدگی در دادگاه را مشخص کرده که نماینده دادستان و منشی دادگاه پیش از آغاز دفاعیات به قرائت دادخواست نسبت به قرائت کیفرخواست اقدام کنند.

افشار ادامه داد: نمی دانم تاکنون شکات نسبت به موکلم شکایتی را مطرح کرده اند یا خیر؟ 

قاضی مقیسه خطاب به افشار گفت: مثل اینکه شما خواب بوده اید و وقتی آقای مهدوی شکایت نفت را درباره بدهی مطرح کرده کجا بوده اید؟ شما هرچه می خواهید بگویید و دادگاه را کش بدهید مهم نیست اما مطالبی را بگویید که در محدوده کیفرخواست باشد .

مقیسه تاکید کرد: اگر شاکی شکایت نداشته باشد پس دادگاه برای چیست؟ آقای وکیل در محدوده کیفرخواست صحبت کنید.

افشار خطاب به مقیسه گفت: زمانی که موکل من وارد دفاع شد بارها نماینده دادستان وقت دفاع اش را گرفت و مطالبی را مطرح کرد برای من مشخص نیست که آیا وکلای دیگر هم از موکلم شکایت دارند یا خیر؟

قاضی مقیسه تاکید کرد: حتما شکایت دارند که این دادگاه تشکیل شده وکلای شرکت نفت ، وکلای بانک مسکن و وکلای تامین اجتماعی در دادگاه حاضرند پس شکایت دارند.

وکیل متهم ردیف دوم نفتی گفت: آقای مهدوی در زمان دفاع موکلم صحبت کرده که این ایراد اساسی است. 

مقیسه افزود: ما ایراد اساسی نمی بینیم و دادگاه هرکجا که برایش ابهامی باشد از نماینده دادستان می خواهد که مطالب را ارائه کند تا دادگاه روشن شود  و دیروز هم آقای نجفی به صورت واضح کیفرخواست را قرائت کرد و موکل شما هم جو اب داد.

قاضی پرونده دو متهم نفتی تاکید کرد: یکی از خصوصیات دادگاه علنی این است که مسائل مطرح شده در آن در افکار عمومی تحلیل و تشریح می شود و بنده نباید با متهم دهان به دهان کنم موکل هم دفاع کرده و اعتراض شما وارد نیست .اما برای من باید روشن شود که متهم چه کرده چون می خواهم حکم صادر کنم من به روال کاری شما کاری ندارم چون فردای قیامت باید جوابگوی اعمالم باشم بنابراین به درخواست بنده نماینده دادستان مطالب را در دادگاه مطرح می کند.

مقیسه تاکید کرد: آقای افشار ادامه دادن به این صحبت ها اتلاف وقت است سعی کنید در مسیر دفاع از موکلتان صحبت کنید.

افشار در ادامه دفاعیات خود از متهم ردیف دوم نفتی افزود: موکلم یک سال قبل از بازداشت خودش در مسیر پیگیری پرونده همکاری خوبی داشته که نشان دهنده حسن نیت اوست.

وی گفت: موکلم بعد از بازداشت بابک زنجانی پنج مرتبه به ایران امده و اگر قصد مجرمانه داشت می توانست پس از بازداشت متهم ردیف اول به کشور بر نگردد.

وکیل متهم ردیف دوم نفتی ادامه داد: موکلم پاسپورت انگلیسی داشته و شهروند انگلیس بوده و در تاریخ 17/2/93 دستگیر شده و می توانست پس از بازداشت زنجانی 49 درصد از سهام اونور ایر را بفروشد و به ایران برنگردد اما برای روشن شدن پرونده همکاری کرد.

افشار گفت: موکلم در بحث یک میلیارد و 400 میلیون یورو طرف حساب نبوده و این مساله پس از تشکیل پرونده نفتی مطرح شده است.

وی افزود: تا امروز نمی دانم پول نفت کجا رفته و چه اتفاقی افتاده اما می دانم که موکلم می توانست بر نگردد.

وکیل متهم ردیف دوم نفتی ادامه داد: موکلم سعی دارد با مدارکش مسیر پرونده را روشن کند و اگر راهنمایی های او نبود نفت تا مالزی گم می شد و چیزی قابل ردیابی نبود.

افشار درباره مسائل مطرح شده در کیفرخواست مربوط به خرید اونور ایر گفت: این شرکت هواپیمایی 255 میلیون دلار خریداری شده و آن سالهایی که ما تحریم بودیم نفت را به هند یا چین می فروختیم که بعضا یا پول نمی دادند و یا مجبورمان می کردند کالای به درد نخور آنها را به جای پول برداریم در این شرایط شمس بعد از انتقال نفت خریدن اونور ایر را به عنوان یک امر مورد نیاز کشور قلمداد می کند که اقدام به خرید می شود.

وی ادامه داد: در آن دوره اونور ایر 52 هواپیما داشته که شش فروند آن در کشور است و مابقی استیجاری بوده و برخی شرکت های تابعه اونورایر در بحث تعمیرات هواپیما به ایران محتاج بوده اند.

مقیسه خطاب به افشار گفت: خرید اونورایر به ما ربطی ندارد و موکل شما باید پول را به نظام بر می گرداند .

افشار افزود: شاید آن موقع امکان برگشت پول نبوده و زنجانی قصد داشته به این وسیله پول را وارد کشور کند .

قاضی مقیسه خطاب به وی افزود: پول باید به پارس جنوبی و کشور بر می گشت اما در مسیر مطامع شخصی این افراد استفاده شده آنها می خواستند برای خودشان هتل بسازند به ما ربطی ندارد.

افشار گفت: خرید هواپیما به جز اونورایر به قبل از مسائل نفت بر می گردد و زنجانی صرفا یک ارزفروش ساده نبوده است.

قاضی مقیسه تاکید کرد: حکم اعدام زنجانی صادر شده و ما به او کاری نداریم شما از موکل خودت دفاع کن.

وکیل متهم ردیف دوم نفتی گفت: خرید اونورایر به موکلم ربطی ندارد بلکه براساس هماهنگی بابک زنجانی انجام شده چرا که وی منابع دیگری هم داشته است.

افشار وکیل متهم ردیف دوم نفتی در ادامه دفاعیات خود از موکلش افزود: در کیفرخواست آمده که موکلم با علم به اینکه شرکت هواپیمایی اونور ایر با پول نفت خریداری می شده با زنجانی همکاری داشته و این درحالی است که آقای شمس نمی دانسته پول خرید این شرکت همان پول نفت است.

وی گفت: زنجانی تخلف کرده و مرتکب جرائم متعدد شده و ارتباطی به موکلم ندارد. 

افشار ادامه داد: در آن دوره مسئولان وقت باید درباره نحوه فعالیت های زنجانی امکان سنجی می کردند و مطمئن می شدند که فعالیت های وی مجرمانه نیست و این درحالی است که وقتی مسئولان متوجه تخلفات متهم ردیف اول نفتی نشده اند چه انتظاری دارید که موکلم متوجه می شد؟ 

قاضی مقیسه در ادامه دفاعیات وکیل شمس گفت: مسئولان وقت در غفلت کامل بودند چون موکل شما درباره زنجانی به آنها اعتمادسازی کرده بود؛ شمس و فلاح در آن دوره به مسئولان وعده و وعید دادند که امروز پول واریز می شود اما عملی نشد و آنها دستگیر شدند. 

افشار در پاسخ به قاضی مقیسه گفت: موکلم تا قبل از ایمیل دریافتی از زنجانی از پول نفت آگاه نبوده و وزراء هم وی را نمی شناختند بلکه زنجانی طرف حساب آنها بود. 

قاضی مقیسه افزود: موکل شما در همان ایمیل از غارت بیت المال و اعمال مجرمانه زنجانی مطلع شده و باید به مسئولان اطلاع می داد این درحالی است که وی می گوید در آن دوره استعفاء دادم اما به اصرار دیگران فعالیتم را ادامه دادم. بنابراین باز هم در غارت بیت المال شریک بوده است.

قاضی پرونده دو متهم نفتی تأکید کرد: موکل شما در اقاریر خود اعلام کرده که پول را برای خرید شرکت هواپیمایی اونور ایر صرف کرده است. 

افشار گفت: موکلم به هیچ وجه به چنین مسئله ای اقرار نکرده و اگر یک مورد دال بر چنین حرفی در کیفرخواست آمده نشان بدهید که من حرف خودم را پس بگیرم. 

وکیل متهم ردیف دوم نفتی افزود: در کیفرخواست موکلم اتهام افساد فی الاض از طریق مشارکت برای اخلال در نظام اقتصادی کشور به صورت عامدانه و عالمانه مطرح شده که من به صراحت می گویم دلیل بر این اتهام وجود ندارد. 

قاضی مقیسه گفت: این ادعای شماست. 

افشار در ادامه دفاعیات خود افزود: از محضر دادگاه سؤال دارم که با توجه به محتویات پرونده اخلال در نظام اقتصادی کجا واقع می شود؟ آنجا که نفت به فروش می رسد یا آنجا که پول بیت المال برنمی گردد؟ موکلم در هیچکدام از اعمال مجرمانه زنجانی شرکت نداشته و نمی توانیم او را شریک جرم ببینیم.

وی ادامه داد: موکلم قصد ضربه زدن به نظام را نداشته و اگر برای خرید هواپیما کمک کرده در آن دوره تصورش این بوده که به نظام خدمت می کند. هرچند که به نظر شما اشتباه بوده باشد. 

وکیل متهم ردیف دوم نفتی در بخش دیگری از دفاعیات خود درباره اتهام جرم سازمان یافته گفت: در تشریح این جرم جعل و استفاده از اسناد مجعول توسط موکلم مطرح شده و این درحالی است که آقای شمس هیچ نقشی در طراحی، جعل و ارسال این اسناد نداشته است بلکه صرفاً دستورات زنجانی را پیگیری می کرده است. 

افشار ادامه داد: درحال حاضر در دادگاه از وکلای تأمین اجتماعی و بانک مسکن می خواهم شکایات خودشان را از موکلم مطرح کنند تا پاسخ بدهم. 

وکیل بانک مسکن نیز گفت: ریاست دادگاه درباره بانک مسکن و تأمین اجتماعی به موکل شما تفهیم اتهام نکرده است چون باید مشخص شود که آیا به صورت شبکه ای جرائم انجام شده یا خیر؟ که اگر شبکه ای باشد قطعاً  موکل شما هم نقش داشته. 

قاضی مقیسه خطاب به وکیل شمس گفت: گویا شما پرونده را نخوانده اید؟ 

افشار ادامه داد: می توانم در دادگاه اثبات کنم که موکلم با علم به درست بودن برنامه های اقتصادی زنجانی با وی همکاری کرده و سوء نیت نداشته است. 

وی گفت: در بخش مشارکت عالمانه و عامدانه اتهامی متوجه موکل بنده نیست. 

قاضی مقیسه خطاب به وی گفت: آقای افشار موکل شما یک فرد ناآگاه و بی سواد نیست بلکه می گوید استاد دانشگاه هست و در انگلیس تدریس داشته پس با علم و اطلاع وارد فضای کار با زنجانی شده آقای فلاح هم همینطور و درکنار هم باند خوبی را برای انجام اعمال مجرمانه تشکیل داده اند. 

قاضی پرونده متهمان نفتی تأکید کرد: آقای شمس و آقای فلاح تحصیل کرده و دنیا دیده بوده اند پس نمی شود بگوییم که عمل آنها بدون اطلاع انجام شده است. 

افشار در ادامه دفاعیات خود از مهدی شمس افزود: اگر قرار باشد که هر کسی صرفا به خاطر عنصر مادی مجازات شود پس باید کسی که حتی لنگر کشتی را هم کشیده است به دادگاه بیاید و پاسخگو باشد. دیوان عالی در حکم خود می گوید که عنصر معنوی جرم را در طول پرونده پیدا نکرده همه حرفی که در رأی دیوان آمده این است که احراز ما بر اساس عنصر مادی جرم بوده است.

قاضی مقیسه در واکنش به اظهارات وکیل متهم نفتی گفت: آقای وکیل شما چه کاری با رأی دیوان دارید؟ دیوان گفته است که پرونده دوباره رسیدگی شود. ما نیامده ایم اینجا که حکم دیوان عالی و مرجع بالاتر از خود را نقد و بررسی کنیم لذا وارد رأی دیوان نشوید.

افشار تصریح کرد: همه مدارک و محتویات و اظهارات موکل من نشان دهنده این است که وی یک کارگزار بوده و برای شرکت نفت، نفت را حمل کرده است. مدرکی دال بر قصد مشترک این افراد وجود ندارد. هیچ دلیلی دال بر عنصر معنوی جرم وجود ندارد فقط دادستانی عنصر مادی را برای موکل من احراز کرده است.

وی افزود: به صراحت اعلام می کنم که فروش نفت فروش کالای ساده نیست و دارای شرایط خاصی است مثلا برای فروش نفت باید یک سری تشریفات را گذراند یا اینکه باید افراد توانمندی فروش نفت را انجام دهند لذا کار فروش نفت کاری نبود که آقای زنجانی بتواند انجام دهد بلکه یک شرکت باید این کار را انجام می داد.

وکیل متهم ردیف دوم نفتی افزود: حرف من این است که در یک تخلف یا جرم نباید یقه نماینده یک شرکت را گرفت. بلکه مقصر یا خطاکار خود شرکت است در این پرونده هم بین دو شرکت معامله‌هایی صورت گرفته است.

وی ادامه داد: در طول این 5 جلسه اظهارات موکل من تماما با سند و مدرک بوده است, در صورتی که می توانست کیفرخواست را رد کند و شاکی دلایل خود را بیاورد.

افشار تصریح کرد: همانگونه که مطلع هستید آقای شمس قبل از ورد به این ماجرا در جای دیگری در حال فعالیت بوده است اما از وی خواسته شد که در این ماجرا کمک کند چون در آن زمان شرایط کشور پیچیده و مشکلات زیاد بوده است.

وکیل متهم نفتی ادامه داد: در بحث یک میلیارد و 400 میلیون یورو مشخص است که نقش موکل من چه بوده است، بنده نامه ای را از طرف موکل خود برای معاون اول قوه قضائیه ارسال کرده ام که موکل من قصد کمک دارد. از این پرونده دشمنان ما برای ضرر به کشور استفاده کردند. موکل من خیلی تلاش کرد که بحث ضررهای به وجود آمده از شرکت فال پیگیری شود.

افشار تاکید کرد: نباید صرفا به اظهارات آقای زنجانی اعتنا و اکتفا کرد, این فرد بارها گفته است که در فلان جا پول دارد در فلان بانک پول دارد. اما هیچ کدام درست نبوده است. هر بار یک اظهاری می کند که مشخص می شود دروغ بوده است. حکم مفسد فی الارض برای این فرد صادر شده است و لذا نباید به اظهارات چنین فردی اعتنا کرد.

وی افزود: بنده می‌گویم که نباید اظهارات این فرد سلیقه‌ای گزینش کرد, در جایی که به نفع موکل من است توجه به اظهارات او نشود و درجایی که اظهارات او به ضرر موکل من است به آنها استناد کرد.

وکیل مدافع متهم نفتی گفت: با قاطعیت می گویم تنها کسی که این موقعیت خاص را داشت که بتواند نفت را بفروشد آقای شمس بود, بنده خواهش می کنم تاریخ ها همگی بررسی و نقش آقای شمس مشخص شود؛ موکل من موقعیت های تجارتی بسیاری با افراد خارجی داشت که به خاطر خدمت به کشور وارد آن برنامه ها نشد.

در جلسه امروز آخرین دفاعیات مهدی شمس متهم ردیف دوم نفتی اخذ شد.

پس از پایان دفاعیات متهم؛ افشار وکیل وی به ارائه دفاعیات خود پرداخت که بخش بعدی آن به جلسه هفتم موکول شد.

در 5 جلسه گذشته مهدی شمس بخشی از دفاعیات خود را درباره سهام شرکت هواپیمایی اونور ایر ترکیه، قراردادهای نفتی، وضعیت همکاری با شرکت فال و ارسال محموله های نفتی به برخی کشورها ارائه کرد.

در این جلسه همچون جلسات گذشته، متهمان و وکلای آنها، وکلای شرکت نفت و وکلای بانک مسکن حضور داشتند.

دادگاه های رسیدگی به اتهامات مهدی شمس متهم ردیف دوم و حمید فلاح هروی متهم ردیف سوم پرونده نفتی از 17 تیر امسال آغاز و در شعبه 28 دادگاه انقلاب و به ریاست قاضی محمد مقیسه برگزار می شود.

دادگاه های رسیدگی به پرونده نفتی سال 94 در 25 جلسه علنی و 1 جلسه غیر علنی با حضور بابک زنجانی متهم ردیف اول، مهدی شمس و حمید فلاح هروی متهمان ردیف دوم و سوم پرونده به ریاست قاضی صلواتی و در شعبه 15 دادگاه انقلاب برگزار شد.

بابک زنجانی با حکم دادگاه انقلاب، مفسد فی الارض شناخته و به اعدام، رد مال و جزای نقدی معادل یک چهارم مبلغ رد مال محکوم شد.

وی از حدود 8 هزار میلیارد تومان بدهی خود به وزارت نفت، دو هزارمیلیارد تومان را از محل واگذاری اموال و شرکت‌هایش، تسویه کرده است؛ البته وزارت نفت مدعی است بدهی زنجانی با احتساب ضرر و زیان به حدود 12 هزار میلیارد تومان می‌رسد.

اوایل آذر 95 حکم اعدام بابک زنجانی در دیوان عالی کشور تایید شد، البته این حکم برای مهدی شمس و حمید فلاح هروی دو متهم دیگر این پرونده نقض و به شعبه هم عرض ارجاع شد.

اواخر سال 95 نیز یکی دیگر از متهمان این پرونده یعنی (ع.ز.م) که گفته می‌شود نقشی کلیدی در ماجرای فروش نفت داشته، دستگیر و به کشور برگردانده شد.