- در سال 1394، ایرانی­ ها 460 میلیارد تومان، برای بازی و سخت افزار آن خرج کردند.

- درکشورهای منطقه، مخاطب نزدیک به سبک زندگی ما فراوان یافت می­ شود و می­ تواند هدف مخاطب ­سازی ما قرار گیرد.

- 1 میلیون و 235 هزار دلار، درآمد ناخالص، برای تولید کننده ­های 37 عنوان بازی در داخل کشور تا سال 1394

پژوهش خبری صدا وسیما: مدت زمان زیادی از ورود صنعت بازی ­سازی به ایران نمی ­گذرد. شاید کمتر از یک دهه. در سطح جهان رقابت سختی در میان فعالان این حوزه وجود دارد و حجم ایده ­ها بسیار زیاد است، اما در این میان خیلی­ ها به art- هنر- ایرانی علاقمندند. این پژوهش، بررسی می­ کند، آیا بازی­ سازی می ­تواند در کشور ما شغل محسوب ­شود؟ جایگاه این صنعت در جهان و ایران کجاست؟ مهندس جمشیدی، کارشناس پژوهش بنیاد ملی بازی‌های رایانه‌ای، به سوالات ما در این زمینه، پاسخ دادند. 

گردش مالی صنعت بازی سازی در جهان

گردش مالی کلی صنعت بازی­سازی در جهان،‌در سال 2016،طبق آمار نیوزو(Newzoo) ،6/ 99 میلیارد دلار، بوده است. یک گزارش هم مرکز سوپردیتا داده است که در آن، 91 میلیارد دلار ذکر شده است. یعنی مطمئناً بیش از 90 میلیارد دلار گردش مالی وجود داشته است. در 100 کشور جهان که بررسی شده است، ایران بیش از 270 میلیون دلار گردش مالی دارد. کشور ما، در سال 2016، در منطقه سوم و در جهان هجدهم شده است. در جدول ذیل درآمد صنعت بازی سازی کشورها از سایت نیوزو(Newzoo) آورده شده که ایران در رتبه 31 قرار گرفته است:

آخرین آمارهای فعالان این حوزه در ایران

سال 1394، 116 شرکت بازی­ سازی رسمی و ثبت شده و بیش از 280 گروه مستقل بازی­ سازی داشتیم. چیزی بیش از 3000 نفر در بخش بازی­سازی، در ایران مشغول فعالیت هستند که در حوزه­ های مختلف مثل صدا و موسیقی (6 % )، طراحی بازی(9 %)، مدیریت پروژه(12 %)، فنی (17 %) و هنری (23 % ) و سایر بخش­ ها (33 %) فعالیت دارند. 11 شرکت فعال در این حوزه در زمره شرکت های دانش بنیان ثبت شده اند. البته ممکن است تعداد زیادی نیز هنوز ثبت نشده باشند. در حوزه بازی ­های صادراتی درآمدزا، ما 37 عنوان بازی داشتیم که هرکدام حداقل 110 هزار بار دیده شده و در 23 فروشگاه خارجی هم عرضه شده و به طور متوسط هر کدام از این بازی ها 8 دلار قیمت گذاری شدند. در مجموع تا سال 1394، 1 میلیون و 235 هزار دلار، درآمد ناخالص، برای تولید کننده­ های 37 عنوان بازی به ارمغان آورده، که نشان دهنده، توان این حوزه است.  

بازیکن ­های ایرانی، چقدر خرج بازی می ­کنند؟

در سال 1394، ایرانی­ ها 460 میلیارد تومان، برای بازی و سخت افزار آن خرج کردند، که 95 درصد آن خرج بازی­ های خارجی شده است. 41 درصد نوجوان، 15 درصد کودک، 28 درصد جوانان، یعنی بیش از 50 درصد بازیکن­ ها، پدر و مادرهای خود را متقاعد می­ کنند که خرج بازی کنند و در واقع پول را پرداخت می­ کنند بدون اینکه بدانند دقیقا فرزند آنها چه چیزی مصرف می­ کند. ضرورت مدیریت در این زمینه بیشتر حس می شود. چنانچه نخواهیم در زمینه تولید محصول خوب ایرانی، فرهنگ­ سازی و سواد بازی ایجاد کنیم، هم منابع مالی و هم سرمایه های فکری ما هدر رفته است. جالب است بدانید، بازی کلش ­آف­ کلنز به تنهایی: 132 میلیارد تومان در طول 3 سال از جیب گیمرهای ایرانی خارجی کرد، که مقداری از آن دست دلال­ ها افتاد، مقداری هم به خود سوپرسل رسید و بخشی هم به شرکت ­های سرویس دهنده اینترنت تعلق گرفت.

آیا بازی سازی در ایران یک شغل است؟

در حال حاضر بازی­ سازی در ایران به سمت تخصصی شدن پیش می ­رود و این­که چطور می­ توان از این راه پول در آورد. هم ­اکنون در بعضی از شرکت­ ها، هستند کسانی که شغل شان، فقط بازی­ سازی است، مدتی است که بین تولیدکننده ­ها بحث درآمدزایی از این حوزه جدی­تر گرفته شده است.

بررسی اثر تحریم­ ها در این حوزه

یکی بحث بازگشت پول به کشوراست، بعد از صادرات بازی؛ یکی بحث انتشار بازی در بازارهای خارجی است و یکی دیگر بحث موتورهای بازی­ سازی و در اختیار داشتن امکانات بعضی موتورها، اینها بخش­ هایی است که تحریم­ ها، روی آن اثر منفی داشت. حضور ما در حوزه دیجیتال نسبت به بازار فیزیکی، در شرایط تحریم به نوعی راحت­تر بود، اما باید توجه داشت، در دانش این بخش، آنها از ما پیش قدم­تر هستند و در سخت افزار و سرویس­ هایی که به بازی –گیم- مربوط می­ شود آنها دست پیش دارند.

سخن آخر

در کشورهای منطقه، مخاطب نزدیک به سبک زندگی ما فراوان یافت می­ شود و می ­تواند هدف مخاطب­ سازی ما قرار گیرد. هم به بازی­ های با کیفیت تولید داخل نیاز است و هم ایجاد عرق ملی در بازیکن –گیمر- ایرانی، که تا وقتی بازی ایرانی مشابه هست، سراغ بازی­ های خارجی نرود. بازی­ سازها هم، در حوزه قانون­گذاری، حمایت­ های مالی و غیر­مالی به کمک احتیاج دارند. بازی­ سازی باید جدی گرفته شود. درنحوه برخورد با آن، به فرهنگ­ سازی نیاز است و نباید صرفاً به صورت مهار یک ابزار سرگرمی، به آن نگاه کرد. این صنعت جوان است و مورد پسند نسل جدید، توانایی ایجاد اشتغال و ارزآوری نیز دارد و نباید رها شود. باید روی تغییر رفتار مصرف­ کننده ­ها کار کرد.

پژوهش خبری صدا وسیما//تینا صالحی