پخش زنده
امروز: -
سفر نخستوزیر عراق به تهران در مقطع کنونی، بسیار حائز اهمیت است و شواهد و نشانهها حاکی از آن است که در جهت تقویت همکاری و همافزاییها و هماهنگیهای دو کشور ایران و عراق خواهد بود.
به گزارش سرویس پژوهش خبرگزاری صدا وسیما: «مصطفی الکاظمی»، نخستوزیر عراق فردا یکشنبه عازم تهران میشود. قرار است وی با مسئولان عالیرتبه جمهوری اسلامی ایران از جمله «سید ابراهیم رئیسی»، رئیسجمهور، دیدار و درباره مسائل دوجانبه و منطقهای رایزنی کند.
سفر وی در شرایط کنونی، به لحاظ مسائل داخلی عراق و نیز روابط دیپلماتیک دوجانبه بغداد با تهران و همچنین، تحولات منطقهای بسیار حائز اهمیت است که در زیر به مهمترین ابعاد آن اشاره میشود:
نخست؛ در این سفر، اولین دیدار نخستوزیر عراق با ابراهیم رئیسی، رئیسجمهور اسلامی ایران انجام میشود. همچنین، این دیدار، نخستین دیدار خارجی رئیسجمهور ایران با مقامی عالیرتبه در سطح رئیسجمهور است که خود حاوی دلالتهای معنایی حائز اهمیتی است و نشاندهنده سطح بالای روابط دیپلماتیک بین دو کشور همسایه و ضرورت رایزنی دوجانبه درباره رخدادهای منطقهای و جهانی است.
دوم؛ دو کشور ایران و عراق در شرایط کنونی و با نزدیک شدن به زمان برگزاری مراسم اربعین امام حسین (ع)، نیازمند هماهنگی و همافزایی بیشتر برای تسهیل سفر زائران ایرانی به عتبات عالیات هستند. دراینباره، لازم است مقامهای عراقی هماهنگی و همکاری بیشتری با جمهوری اسلامی ایران داشته باشند؛ بهویژه اینکه نخستوزیر عراق در آخرین تصمیم خود دستور افزایش شمار گذرنامه به زائران ایرانی را از ۴۰ هزار به ۶۰ هزار صادر کرد.
سومین زاویه حائز اهمیت سفر این است که آنگونه که از دادههای رسانههای عراقی بر میآید، یکی از محورهای اصلی مذاکرات نخستوزیر عراق با مسئولان جمهوری اسلامی ایران موضوع انرژی خواهد بود. عراق از مشتریان برق ایران است و الکاظمی درصدد گرفتن تضمین برای تأمین انرژی مورد نیاز کشورش است؛ خاصه آنکه کشورهای دیگر مانند عربستان سعودی به رغم تبلیغات رسانهای، از برآورده کردن نیازهای عراق دراینباره، ناتوانند و تنها جمهوری اسلامی ایران است که برای رفع نیاز مردم عراق در این خصوص تلاش میکند.
چهارم؛ عراق اکنون شاهد افزایش حملات گروه تروریستی داعش در مناطق مختلف این کشور است که دال بر وجود توطئههایی درباره بازگشت عناصر داعش به عراق و تهدید امنیت و ثبات این کشور است. امنیت کنونی عراق بهفضل جانفشانی های گروه حشد الشعبی برقرار است. بنابراین، رایزنی مقامهای دو کشور درباره ضرورت مبارزه با تروریسم و هماهنگی و همکاری دراینباره یکی از محورهای اصلی مذاکرات بهشمار میرود، بهویژه با نزدیک شدن به زمان برگزاری اربعین حسینی (ع) که گروههای تروریستی در چنین مقاطعی درصدد افزایش حملات به شیعیان و زائران امام حسین (ع) هستند.
پنجمین بعد مهم سفر این است که عراق یک ماه دیگر (۱۰ اکتبر) شاهد برگزاری انتخابات پارلمانی خواهد بود و در واقع، مهمترین رخدادی که این کشور و بهطور مشخص نخستوزیر آن طی روزهای آینده با آن مواجه خواهد بود؛ الکاظمی برای پیروزی حامیانش در انتخابات و ماندن در سمت نخستوزیری برنامهریزی و تلاش کرده است که آخرین این تلاشها نیز برگزاری کنفرانس سران کشورهای همسایه در عراق بود. عراق اکنون به لحاظ دستهبندیها و صفبندیهای سیاسی شاهد رقابت بین گروههای مختلف با اهداف انتخاباتی است؛ بهویژه اینکه بازگشت مقتدی صدر به عرصه انتخابات، فضای رقابتی را داغتر کرده است. بنابراین، بیگمان، یکی از محورهای مذاکرات نخستوزیر عراق با مقامهای ارشد جمهوری اسلامی ایران، انتخابات عراق و جهتگیریهای گروههای سیاسی درباره آن خواهد بود. در این چارچوب، این گمانهزنی مطرح میشود که مصطفی الکاظمی برای جلب حمایت تهران تلاش کند.
ششم؛ یکی دیگر از محورهای اصلی گفتوگوی نخستوزیر عراق با مقامهای جمهوری اسلامی، موضوع مذاکراتی است که بین ایران و عربستان سعودی با میانجیگری عراق آغاز شده و ادامه دارد. قرار است «محمد بنسلمان»، ولیعهد عربستان سعودی، در آینده نزدیک عازم بغداد شود و با مقامهای عراق درباره تحولات دوجانبه و منطقه رایزنی کند که بیگمان، یکی از محورهای آن نیز جمهوری اسلامی ایران و روابط بغداد- ریاض خواهد بود.
هفتمین بعد حائز اهمیت سفر، رایزنی مقامهای دو کشور درباره خروج نیروهای آمریکایی از عراق خواهد بود. پارلمان عراق ژانویه ۲۰۲۰ به لزوم خروج نیروهای آمریکایی از خاک عراق رأی داد؛ دولت عراق، اما تاکنون موفق به اجرای این مصوبه نشده است و در آخرین دیداری که بین مصطفی الکاظمی و جو بایدن، رئیسجمهور آمریکا، در کاخ سفید صورت گرفت، آمریکا اعلام کرد تا پایان سال میلادی (۲۰۲۱) نیروهای نظامی را از عراق خارج خواهد کرد، اما این ابهام باقی میماند که نیروهای اشغالگر آمریکایی که در قالب شرکتهای امنیتی و شرکتهای پیمانکاری در عراق حضور دارند و به اقدامات مشکوک از جمله جاسوسی مشغولند، در عراق باقی خواهند ماند و بهتر است که بغداد دراینباره برای گروهها و جریانهای سیاسی عراق و نیز متحدان منطقهای خود بهویژه جمهوری اسلامی ایران شفافسازی کند.
باتوجه به آنچه بدان اشاره شد، سفر نخستوزیر عراق به تهران در مقطع کنونی، بسیار حائز اهمیت است و شواهد و نشانهها حاکی از آن است که در جهت تقویت همکاری و همافزاییها و هماهنگیهای دو کشور ایران و عراق خواهد بود.
پژوهشگر: جلال چراغی