معیارهای مدیریت مطلوب(براساس بیانات رهبر انقلاب؛ به مناسبت آغاز به کار دولت سیزدهم)

به گزارش سرویس پژوهش خبرگزاری صدا وسیما: دولت سیزدهم، دوازدهم مرداد با تنفیذ رهبر معظم انقلاب آغاز به کار می کند و رسما مدیریت اجرایی کشور را به عهده می گیرد؛ مدیریتی که اهمیت و ضرورت مطلوب بودن آن برکسی پوشیده نیست و موفقیت نهاد‌ها و سازمان ها و به طورکلی پیشرفت کشور و جلب رضایت مردم، تا حد زیادی به کارایی و اثربخشی آن وابسته است؛ به بیان دیگر، اعتقاد کارشناسان براین است که ضعف مدیریتی از مهم ترین علل وجود مشکلات در کشور و از عوامل اصلی نارضایتی مردم است؛ به همین مناسبت برآن شدیم تا معیار‌های مدیریت مطلوب را براساس بیانات رهبر معظم انقلاب بررسی کنیم و برشمریم.

رهبر انقلاب در بیاناتشان در دیدار رئیس‌جمهور و اعضای هیئت دولت در هفتم شهریور ۹۷، معیار‌های کلی مدیریت مطلوب را براساس حکومت علوی، "عدالت"، "پاکدامنی"، "پارسایی" و "با مردم بودن" می دانند: «شاخص عمده در حکومت علوی، یکی عدالت است، یکی پارسایی و پاک‌دامنی است، یکی مردمی بودن و با مردم بودن است؛ حکومت علوی این‌ها است دیگر... باید این‌ها را معیار قرار بدهیم».

نکته دیگری که رهبر انقلاب درخصوص ویژگی های مدیریت مطلوب برمی شمارند و برآن تاکید می-کنند، " انقلابی بودن" است. رفتار عاقلانه و مدبّرانه و مجاهدانه، نگهبانی از دستاورد‌های انقلاب و مبانی نظام، مدیریت جهادی و روحیه ایمانی در این راستا ارزیابی می شود. «کار جهادی باید انجام بگیرد، مدیریّت های جهادی باید بر مسائل اقتصادی کشور احاطه داشته باشند، تصمیم‌گیری کنند؛ کار جهادی یعنی کاری که هم در آن تلاش هست، خستگی‌ناپذیری هست، هم اخلاص هست... و هم عالمانه؛ یعنی بنشینند و با موازین علمی، با شیوه‌ی دقیق عالمانه راه‌های صحیح را پیدا کنند». البته رهبر انقلاب درباره جهادی بودن ملاحظاتی دارند که از جمله آن‌ها باتدبیر حرکت کردن، تلاش مضاعف و خستگی‌ناپذیر و بدون چشمداشت، منفعل نبودن در برابر دشمن، اشراف میدانی بر مشکلات و پرهیز از بی نظمی (نظم، از خطوط اصلی انقلابی‌گری) است.

"متقی بودن" که گستره آن همه ابعاد زندگی فردی و اجتماعی انسان را دربر می گیرد، از دیگر باید‌های مدیریت مطلوب براساس بیانات رهبر معظم انقلاب است. رهبر انقلاب در بیاناتشان در دیدار مسئولان نظام در تاریخ ۲۴ اردیبهشت ۹۸ براین نکته تاکید می کنند: «یکی از صلاحیّت های مدیریّتی این است که ببینید این طرف، دارای تقوا است، یعنی کاری که به او می‌سپرید، با امانت انجام می دهد یا نه... از جمله‌ی جا‌هایی که تقوا باید خودش را نشان بدهد اینجا است؛ یکی مسئله‌ی رعایت بیت‌المال است، یکی مسئله‌ی خویشتن‌داری در برابر طغیان نفْس است... این‌ها چیز‌هایی است که ما مسئولین جمهوری اسلامی باید خیلی مراقب باشیم». داشتن نیت الهی و صداقت، رعایت بیت‌المال و اجتناب از مال اندوزی و دنیاطلبی، پرهیز از شهوات معنوی به ویژه قدرت‌طلبی، دقت در پایمال نشدن حقوق مردم، پرهیز از اسراف و زندگی اشرافی و نترسیدن از هیچ قدرتی غیر از خدا از مواردی هستند که در بیانات رهبر انقلاب درباره ویژگی تقوا برای مدیریت مطلوب، برآن‌ها تاکید شده است.

مراقبت درخصوص آرمان‌های مهم جمهوری اسلامی ایران، از دیگر ویژگی های مدیریت مطلوب براساس بیانات رهبر انقلاب است. توحید و شریعت الهی، عدالت، آزادی و استقلال از جمله مهم-ترین این آرمان هاست. «عزیزان من! از هر جا که هستید، قوّه‌ی مجریه، مقنّنه، قضائیّه، جا‌های دیگر... جمهوری اسلامی با یک هدفی، با یک آرمانی، با یک منطقی، با یک عَلَمی به وجود آمده و آن عَلَم عبارت است از توحید، حکم الهی، شریعت الهی؛ با این عَلَم به وجود آمده. همه‌ی آن چیز‌هایی که ما می خواهیم، آزادی و عدالت و استقلال و مانند اینها، در همین عَلَمِ اسلام مندرج و مندمج است».

از دیگر ویژگی های مدیریت مطلوب از نظر رهبر انقلاب "مسئولیت‌پذیر و دلسوز بودن" است: «صداقت و مسئولیت‌پذیری باید در مدیران وجود داشته باشد. هنر یک مدیر این است که مسئولیت‌پذیری داشته باشد. بر مبنای یک پایه منطقی، کار را انجام دهید و مسئولیتش را هم به گردن بگیرید؛ بگویید این کار را کردم، مسئولیتش هم با من است. از مسئولیت نباید هراس داشت».

" متعهدبودن به مردم و نظام اسلامی"، " توجه به اولویت‌ها"، " اتکای به پروردگار و یاری او"، "عمل مبتنی بر علم و درایت" و " ملاحظه جوانب و آثار اظهارنظر‌ها و اقدامات" نیز از ویژگی های دیگر مدیریت مطلوب براساس بیانات رهبر انقلاب است.

رهبر معظم انقلاب همچنین بر سرگرم نشدن مدیران به اختلافات فرعى و پرداختن به مسائل و خطوط اصلى، دچار نشدن به کم‌کارى و سهل انگاری، نپرداختن به ثروت اندوزی، مراقبت درخصوص نفوذ فساد و اجتناب از هرگونه اختلاط با اهداف غیرمشروع یا اهداف غیرمقبول و غیراخلاقی تاکید می کنند.

پژوهشگر: امید جلوداریان