اهمیت کنترل خسارت جانی و مالی ناشی از آلودگی هوا

به گزارش سرویس پژوهش خبرگزاری صدا وسیما: آلودگی هوا به یکی از معضلات پیچیده و البته همیشگی در زندگی انسان در سراسر جهان تبدیل شده است. انتشار گاز‌های گلخانه‌ای طی دهه‌های متمادی به ویژه از نیمه قرن بیستم میلادی تاکنون، هر سال بیشتر شده است.

 

انتشار این گاز‌ها همزمان تغییراتی در زیست بوم انسان و جانوران ایجاد کرده است. تحقیقات مختلف حاکی از آن است که ذرات ریز معلق در هوا، گاز‌های گلخانه‌ای و مسموم بر ذره ذره وجود انسان تاثیر منفی دارند. تحقیقات مختلف رابطه میان آلودگی هوا و بیماری‌های پوستی، گوارشی، قلبی و ریوی را نشان داده‌اند. طبق برخی پژوهش‌های جدید این نوع آلودگی بر سلول‌های مغز و ایجاد افسردگی در بدن افراد نیز تاثیرگذار است.

 مستندات
طبق اصل ۵۰ قانون اساسی، حفاظت از محیط زیست موضوعی کاملاً فرابخشی و یک وظیفه عمومی است، اما در ساحت اختصاصی، این مهم بر عهده نهاد مشخصی با نام «سازمان حفاظت محیط زیست» گذاشته شده است. سازمان حفاظت محیط زیست، دارای شخصیت حقوقی و استقلال مالی است و زیر نظر شورایعالی حفاظت محیط زیست انجام وظیفه می‌کند. قانون حفاظت و بهسازی محیط زیست که در سال ۱۳۷۱ اصلاح شد، ریاست شورایعالی حفاظت محیط زیست را بر عهده رئیس جمهوری می‌داند.

طبق این قانون، رئیس سازمان حفاظت محیط زیست (به عنوان یکی از معاونت‌های ریاست جمهوری)، از سوی رئیس جمهوری برگزیده و منصوب می‌شود. با توجه به تصریحات یادشده، می‌توان نتیجه گرفت که ساختار سازمان و شورایعالی حفاظت محیط زیست، بر اساس نظر و دیدگاه شخص رئیس جمهوری ترسیم می‌شود؛ بنابراین مبارزه با آلودگی هوا یکی از وظایف با واسطه رئیس جمهوری است. نکته اینجاست که مشکلات مدیریتی و ناهماهنگی دستگاه‌ها در زمینه اجرای قانون هوای پاک (مصوب ۱۳۹۶) تاثیرات منفی بسیار زیادی داشته و کمتر از ۱۰ درصد از ۱۱۲ تکلیف قانون هوای پاک اجرایی شده است.

براساس آمار تحقیقات آلودگی هوای دانشگاه علوم پزشکی تهران، سالانه نزدیک ۴۰ هزار نفر از شهروندان ایرانی در اثر آلودگی هوا جان خود را از دست می‌دهند. به گفته رئیس مرکز تحقیقات آلودگی هوای دانشگاه علوم پزشکی تهران، براساس یافته‌های تازۀ این پژوهشکده میانگین سالانۀ غلظت مهم‌ترین آلایندۀ هوا در کشور تقریباً سه برابر معیار و رهنمود موجود و شش برابر حدود رهنمود تازۀ سازمان جهانی بهداشت است. ‏

 

موضوع آلودگی هوا به اینجا ختم نمی‌شود؛ بلکه هزینه‌های اقتصادی کلانی نیز به کشور تحمیل می‌کند. به گفته دکتر علیرضا رئیسی، معاون بهداشت وزیر بهداشت، درمان و آموزش پزشکی، هزینه‌های مستقیم و غیرمستقیم آلودگی هوا در کشور بیش از ۳۰ میلیارد دلار است.

با توجه به اهمیت موضوع، ضرورت دارد با بررسی دقیق و عمیق برنامه‌های ارائه شده از جانب نامزد‌های احراز پست ریاست جمهوری، پیش بینی کنیم که هریک چگونه می‌خواهند از قدرت سیاسی، اقتصادی و اداری که طبق قانون اساسی در اختیار ریاست جمهوری قرار دارد، در راستای حفظ محیط زیست و مبارزه با آلودگی هوا بهره جویند.

پژوهشگر: مرتضی هوشیار