وظایف و اختیارات رئیس جمهور: فرهنگ، به مثابه ظرفیت سیاست خارجی

به گزارش سرویس پژوهش خبرگزاری صدا وسیما: در دنیای امروز بهره‌گیری از قدرت نرم در عرصه سیاست خارجی، هزینه کمتر و فایده بیشتری به همراه دارد. بر همین اساس گسترش فرهنگ غنی ایرانی- اسلامی با توسل به دیپلماسی فرهنگی از دستورکار‌های سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران است.

دیپلماسی فرهنگی، درصدد استفاده از ابزار فرهنگ و هنر و آموزش در روابط با کشور‌های خارجی است. این مهم با تاثیرگذاری بر ادراک مردمان سایر کشور‌ها در خصوص فرهنگ و تمدن ایران و انقلاب و نیز شناخت صحیح ویژگی‌های دیگر فرهنگ‌ها و تمدن‌ها جهت تامین منافع ملی صورت می‌گیرد.

ایران اسلامی، کشوری با پیشینه غنی فرهنگی و تمدنی، ظرفیت‌های فراوانی برای به کارگیری ابزار دیپلماسی فرهنگی دارد که میراث فرهنگی، تاریخی و باستانی، دین و معنویت، تشیع و مرجعیت و مراکز علوم دینی، زبان فارسی، فرهنگِ شهادت، ایثار و ظلم ستیزی، مشاهیر ملی و اسلامی، جاذبه‌های گردشگری، هنر و صنایع دستی، خردگرایی و اخلاق ایرانی- اسلامی از مهم‌ترین آن‌ها به شمار می‌آید.

با این حال استفاده از این ظرفیت‌ها و یکپارچه‌سازی فعالیت‌های فرهنگی در خارج از کشور سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامی در سال ۱۳۷۴ ذیل وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی تأسیس شد. این سازمان که دیپلمات‌های فرهنگی ایران را به دیگر کشور‌ها اعزام می‌کند، اکنون با داشتن بیش از ۸۰ نمایندگی فرهنگی در ۶۰ کشور جهان، در تلاش است مخاطبان خود را با گوشه‌هایی از تمدن کهن این مرز و بوم و دستاورد‌های انقلاب شکوهمند اسلامی ایران آشنا کند.

بی‌توجهی به اهمیت سیاستگذاری بر مبنای اطلاعات دقیق، نبود نظام نظارتی و ارزیابی عملکرد، و ضعف نیروی انسانی آموزش دیده از دیگر دلایل عدم بهره‌گیری مطلوب از توان فرهنگی کشور جهت تامین منافع ملی محسوب می‌شود.

در همین راستا ایجاد اتاق فکر دیپلماسی عمومی ایران، آموزش نیروی انسانی متخصص در زمینه‌های ارتباطات و روابط بین‌الملل، اصلاح ساختار‌های سازمانی، ارتقای تولیدات و عرضه محصولات فرهنگی و هنری در بازار‌های هدف، و جذب دانشجویان خارجی از کشور‌های هدف جهت تحصیل در ایران ضروری به نظر می‌رسد.

دولت منتخب مردم، در صورت درک اهمیت دیپلماسی فرهنگی و اولویت بخشیدن به این مدل دیپلماسی، نقش مؤثری در گسترش نفوذ و تامین منافع کشورمان ایفا خواهد کرد.

 

پژوهشگر: گلتاب دارابی