نکاتی کاربردی برای روزهداری در ماه رمضان
ماه رمضان زمانی است که مسلمانان ارتباط عمیقتری با مذهب خود برقرار میکنند و آیینهای خاصی دارند. دین اسلام سنتهای گوناگونی دارد، اما روزهداری یک آیین مشترک در میان همهی مسلمانان است.
روزه داری در ماه رمضان شامل نخوردن و نیاشامیدن بین طلوع آفتاب و غروب آفتاب در تمام روزهای این ماه میشود. در واقع ماه مبارک رمضان تمرینی برای رشد فردی و فرصتی برای شناختن بیشتر خود و مذهبمان است. رسیدن به این پاداش معنوی نیازمند تلاش و فداکاری برای نزدیکتر شدن به خدا، نیکوکاری و چشمپوشی و اراده در کنار روزهداری است.
مسلمانان تابع تقویمی بر اساس حرکت ماه هستند. هر ساله ماه رمضان حدود ۱۰ روز زودتر از ماه رمضان سال پیش شروع میشود. بسته به کشوری که در آن زندگی میکنید، روزها میتوانند کوتاه یا بلند باشند.
ماه رمضان معمولاً با شور و شوق شروع میشود و روزهداران برای خود هدفهایی معنوی و روحانی دارند؛ اما شاید حفظ سلامتی در دوران روزهداری و حفظ تعادل بین کارهای روزمره برایتان سخت باشد.
در این مطلب یک سری نکات مفید و عملی به شما ارائه میدهیم تا طی ماه مبارک رمضان، سلامتی خود را حفظ کرده و با موفقیت از پس روزه داری بربیایید.
حتماً سحری بخورید
طی ماه رمضان تنها دو وعده غذا میخورید: یکی سحر که پیش از اذان صبح خورده میشود و دیگری افطار که بعد از اذان مغرب است. ممکن است به دلیل بیاشتهایی در زمان اذان صبح یا سخت بیدار شدن از خواب از خوردن سحری صرفنظر کنید؛ اما بینهایت مهم است که سحری بخورید. غذایی که برای سحری میخورید بر میزان انرژیتان در طول روز اثر میگذارد.
خیلی وقتها افراد غذای کربوهیدراتدار را برای سحر انتخاب میکنند؛ اما کربوهیدراتهای ساده نمیتوانند انرژی بلندمدت به شما بدهند. در عوض توصیه میکنیم غلات کامل همراه با چربیهای سالم و پروتئین بخورید. البته میوه و سبزی را فراموش نکنید.
آب و مایعات زیادی بنوشید
نوشیدن آب بسیار مهم است و فواید زیادی دارد. اگر آب کافی ننوشید بدنتان کم آب شده و طی روز خسته و بیحوصله و کم انرژی خواهید بود. نوشیدن آب کافی کمک میکند بیماریهای مزمن کنترل شوند و نقش زیادی در پیشگیری و درمان سردرد، میگرن، سنگ کلیه و یبوست دارد و ضمناً فشارخون را در حد نرمال نگه میدارد.
حتماً شما هم از علاقهمندان حلوا و شلهزرد و زولبیا بامیه و آش و ... هستید که معمولاً در سفرههای افطار وجود دارند. اما باید سعی کنید غذاها را هوشمندانه انتخاب کرده و زیادهروی نکنید، چون اغلب این غذاها سنگین و بسیار چرب و شیرین هستند. هر چند این غذاها طعم بینظیری دارند، اما اگر در خوردنشان زیادهروی کنید، روز بعد احساس خستگی خواهید کرد
همچنین شواهدی وجود دارد که نشان میدهد هیدراته نگه داشتن بدن، اشتها را کم میکند و وقتی قرار است تمام روز چیزی نخورید خیلی به نفعتان خواهد بود؛ اما چطور بدن را هیدراته نگه دارید وقتی نمیتوانید از سحر تا افطار آب بنوشید؟ از فاصله بین افطار تا سحر برای نوشیدن آب و مایعات سالم استفاده کنید.
غذاهایی که میخورید هم از این جهت قابل توجه هستند. هر چند خوردن شیرینی در ماه رمضان بسیار وسوسهکننده است؛ اما باید سعی کنید غذاهایی انتخاب کنید که به جای قند فراوان، آب زیاد داشته باشند. میوهها و سبزیهای آبدار حتماً سر سفرهی افطار و سحرتان باشد. مانند توت فرنگی، هندوانه، طالبی، خیار، فلفل دلمهای و گوجه فرنگی.
اگر ماه رمضان طی ماههای گرم سال قرار گرفته، لباس خنک بپوشید و زیر نور مستقیم خورشید نروید.
پُرخوری نکنید
غذاهای مخصوص ماه رمضان برای مسلمانان اهمیت زیادی دارند. حتماً شما هم از علاقهمندان حلوا و شلهزرد و زولبیا بامیه و آش و ... هستید که معمولاً در سفرههای افطار وجود دارند. اما باید سعی کنید غذاها را هوشمندانه انتخاب کرده و زیادهروی نکنید، چون اغلب این غذاها سنگین و بسیار چرب و شیرین هستند. هر چند این غذاها طعم بینظیری دارند، اما اگر در خوردنشان زیادهروی کنید، روز بعد احساس خستگی خواهید کرد. یادتان باشد که ماه رمضان فقط یک روز نیست، شما یک ماه وقت دارید!
هر چند باز کردن روزه یک جور جشن و مهمانی محسوب میشود؛ اما خوردن غذاهای مرسوم ماه رمضان هر روز غروب ممکن است چندان به نفع سلامتیتان نباشد. بعد از یک روز کامل چیزی نخوردن و احساس گرسنگی، به راحتی ممکن است در تله پُرخوری بیفتید. در نتیجه صبح روز بعد احساس خوبی نخواهید داشت و طی ماه دچار اضافه وزن خواهید شد.
بهتر است روزهتان را با خوردن یک خرما، مقداری میوه و نوشیدن مقداری آبجوش باز کنید. سپس خوب است کمی صبر کنید و بعد از خواندن نماز غذایتان را بخورید.
قندهای طبیعی میوهها به بدن اجازه میدهند که این پیام را دریافت کند که مقداری غذا خورده است؛ بنابراین با خوردن میوه دیگر احساس نمیکنید گرسنهاید و کمتر ممکن است پُرخوری کنید. به بشقاب غذایتان توجه کنید تا شامل سبزیجات یا سالاد (نصف بشقاب)، کربوهیدراتها (یک چهارم بشقاب) و پروتئین (یک چهارم بشقاب) باشد.
از وضعیت سلامت خود مطلع باشید
داشتن یک بیماری مزمن به این معنی نیست که نمیتوانید روزه بگیرید. بلکه لازم است برنامهای دقیقتر از قبل تنظیم کنید و اقدامات مناسب را انجام دهید. مصرف بیشتر داروها طی روزه داری باید ادامه پیدا کند و میتوانید این کار را بکنید؛ اما زمان مصرف داروها را میتوانید تنظیم نمایید. اگر روزه گرفتن باعث تشدید بیماریتان میشود (حتی بعد از تنظیم زمان مصرف دارو)، پس نباید روزه بگیرید؛ این بیماریها شامل بیماریهای جدی مانند آنهایی میشوند که نیاز به بستری شدن در بیمارستان دارند، دیابت که نیاز به مصرف مداوم غذا و مایعات دارد تا قند خون کنترل شود و سرطانها.
افرادی که دچار بیماریهایی مانند فشارخون و دیابت هستند به این شرط که بیماریشان تحت کنترل و در وضعیت ثابتی باشد میتوانند روزه بگیرند. اما باید فشارخون و قند خون خود را به دقت و مرتباً چک کنند تا اگر لازم است آب بیشتر بنوشند و زمانبندی مصرف داروها را تغییر دهند.
به طور کلی توصیه میکنیم ارتباط بیشتری با پزشک یا مراقب بهداشت خود داشته باشید و از او سؤال کنید آیا میتوانید روزه بگیرید یا نه. ضمناً باید در مورد امکان تغییر زمان مصرف دارو با پزشکتان مشورت کنید.
بعد از ماه مبارک
بعد از پایان ماه رمضان و روزه داری شاید سخت باشد به عادتهای معمول غذاییتان برگردید. بدن شما ممکن است عادت کرده باشد که ساعتهای طولانی در روز چیزی نخورد و غروب یک وعده سنگین بخورد.
اگر در چنین شرایطی قرار گرفتید توصیه میکنیم سعی کنید روزه متناوب بگیرید و طی روز آب کافی بنوشید. اگر تمایل به اسنک خوری داشتید، توصیه میکنیم در عوض وعدههای غذاییتان را در طول روز پخش و مستمر کنید.
کلام آخر
ماه مبارک رمضان فرصتی برای رشد معنوی است که میتواند برای کسانی که طی ماه روزه میگیرند، زمانی چالشبرانگیز نیز باشد. از نکاتی که گفته شد استفاده کنید تا طی روزهای روزه داری با انرژی بمانید و از غذاهای معمول ماه رمضان لذت ببرید.