رسانه ها و شفاف سازی زنجیره ارزش افزوده تولید،گامی موثر در تحقق شعار 1400

به گزارش سرویس پژوهش خبرگزاری صدا وسیما: نگاهی اجمالی به عناوین سال‌های نامگذاری شده از ۱۳۶۹ تا ۱۴۰۰ از سوی رهبر معظم انقلاب نشان می‌دهد، معظم له در دهه‌های گذشته در نامگذاری سال‌ها به "بحث‌های فرهنگی"توجه داشتند؛ معظم له از دهه ۹۰ نیز تاکید ویژه‌ای بر موضوعات اقتصادی و مسئله تولید دارند، همچنانکه در ادامه شعار سال ۹۹ که جهش تولید نام داشت در پیام نوروزی ۱۴۰۰، شعار امسال را نیز "تولید، پشتیبانی‌ها و مانع زدایی‌ها "نامگذاری کردند‏، بنابراین تمرکز یک دهه‌ای بر موضوع اقتصاد پیش از هرچیز اهمیت این مسئله به ویژه در نامگذاری امسال و دعوت به اهتمام و تمرکز آحاد مردم و مسئولان را بر تولید بیشتر نمایان می‌سازد.

همچنان که در سال‌های اخیر شاهد بودیم یکی از محور‌های عمده تحریم‌های دشمنان در حوزه تامین مواد، قطعات و ماشین آلات پر کاربرد بود. براساس گزارش تیر ۱۳۹۹ مرکز پژوهش‌های مجلس شورای اسلامی درباره جهش تولید؛ بررسی ظرفیت‌های معادن و صنایع معدنی کشور برای تکمیل زنجیره تولید و قطع وابستگی در حوزه تأمین مواد، قطعات و ماشین آلات پرکاربرد نشان می‌دهد سالیانه برای تأمین مواد اولیه و مصرفی پرکاربرد مانند الکترود‌های گرافیتی، پترولیوم کک، انواع فروآلیاژها، مواد نسوز، پودر آلومینا، شمش آلومینیم و زغال سنگ و کک، ۲ تا ۲.۵ میلیارد دلار نیاز ارزی وجود دارد؛ بنابراین بررسی ظرفیت‌های کشور برای داخلی سازی و تکمیل زنجیره ارزش نشان می‌دهد که در هر سه حوزه مواد، ماشین آلات و محصولات فولادی با ارزش افزوده بالا، طرح‌های نیمه تمام، امکانات و زیرساخت‌های لازم وجود دارند، اما به دلایل عمدتاً سیاستی و مدیریتی، امکان هم افزایی ظرفیت‌ها و بهره گیری از آن‌ها فراهم نشده است؛ بنابراین یکی از چالش‌های مهم در این حوزه، فقدان اطلاعات جامع و شفاف در زمینه نیاز‌های صنایع بالادست و پایین دست درخصوص محصولات مورد استفاده در طرح‌های مرتبط با معادن و صنایع معدنی عنوان شده و در عین حال فقدان اطلاعات جامع و شفافیت، امکان بهره گیری نظام‌مند از ظرفیت شرکت‌های فناور و دانش بنیان داخلی را سلب کرده است.

در این میان یکی از وظایف عمده رسانه‌ها بازنمایی و نظارت بر محیط اجتماعی و به تعبیری مطالبه گری است. در حوزه مسائل اقتصادی به ویژه در حوزه کشاورزی و صنعت و ... یکی از حلقه‌های اصلی قابل تامل در تحقق شعار سال ایجاد و تقویت زنجیره ارزش افزوده در تولید است، چرا که تکمیل و حمایت از زنجیره تولید محصولات کشاورزی و صنعتی موجب افزایش ارزش افزوده، کاهش هزینه تمام شده، رشد کیفیت محصولات و نهایتا رونق اقتصادی جامعه می‌شود. با توجه به وجود این مسئله، رسانه‌ها با تمرکز بر این حوزه ضمن معرفی ظرفیت‌های بالقوه و بالفعل داخلی و تقویت خودباوری و انتقال امید به جامعه همچنین به عنوان میانجی می‌توانند نقش موثری در معرفی و رفع موانع تولید و به ویژه زنجیره ارزش افزوده داشته باشند.

در این میان رسانه ملی به عنوان مهمترین نهاد رسانه‌ای درکنار سایر نهاد‌های رسانه‌ای و بنگاه‌های اقتصادی و در عین حال به عنوان میانجی بین سایر نهاد‌ها می‌تواند ضمن شناسایی موانع پیشرو در حوزه‌های مختلف و با تمرکز و بازنمایی ظرفیت‌های نرم افزاری برای تحقق شعار سال در حمایت و پشتیبانی از تولید کنندگان و نظارت بر روند آن‌ها و بازنمایی نواقص زنجیره ارزش افزوده تولید محصولات در کشور نقش موثری در کمک به تولید ملی ایفا کند.

محمد نیک ملکی، پژوهشگر