الزامات حضور فرزندان در فضای مجازی در دوران کرونا

به گزارش سرویس پژوهش خبرگزاری صدا وسیما:  آموزش مجازی هم در حوزه آموزش و پرورش و هم در حوزه خانواده‌ها تجربه جدیدی است، در سال‌های گذشته فرزندان بین چهار تا هشت ساعت در محیط مدرسه بودند و اوقات زیادی در منزل نبودند.

 

اما اکنون با همه‌گیری ویروس کرونا به صورت تمام وقت در منزل و در کنار خانواده هستند و شکل درس خواندن آنلاین و با استفاده از تبلت، لپ تاپ و تلفن همراه است. علاوه بر کلاس آنلاین دانش آموزان ارتباط‌های دیگری در کلاس‌های گروهی و دوستان خود در فضای مجازی دارند که ترکیب آموزش مجازی و ارتباط با دوستان باعث می‌شود که آن‌ها مدت طولانی از فضای مجازی استفاده کنند.

در بین این فعالیت‌ها در فضای مجازی ممکن است برخی دانش آموزان محتوا‌های نامطلوب در گروه‌های کلاسی، همکلاسی و گروه‌های دوستان برای همدیگر ارسال کنند که به لحاظ رفتاری می‌تواند خطرساز و باعث آسیب‌های رفتاری و اخلاقی باشد؛ لذا فرهنگ سازی و افزایش سواد رسانه‌ای برای خانواده‌ها ضرورتی دوچندان می‌یابد. همچنین پدر و مادر‌ها با به کارگیری مهارت گفت و شنود با فرزندان و بازی متناسب با سن آن‌ها می‌توانند میزان حضور فرزندان در فضای مجازی را مدیریت کنند.

در ایام کرونا والدین با ایجاد زنگ‌های استراحت کودکان می‌توانند اوقات کودکان را مدیریت کنند و بعد از ساعت‌های آموزش با استفاده از فعالیت‌ها و تکنیک‌های جایگزین، فرزندان خود را از فضای مجازی فاصله دهند و از شکل گیری رفتار اعتیادی نوجوانان به اینترنت جلوگیری کنند؛ و با داشتن نظارت بر رفتار نوجوانان از انحرافات اخلاقی و رفتاری در فضای مجازی جلوگیری کنند. والدین امروز باید علاوه بر مهارت‌های سنتی «فرزندپروری» به مهارت جدید هزاره سوم یعنی «مهارت‌های فرزندپروری در عصر دیجیتال» مجهز شوند.

شایان ذکر است که اینترنت ملی وعده‌ای است که هنوز محقق نشده است و الزامات آموزش مجازی دانش آموزان در کشور ضرورت آن را دو چندان می‌سازد؛ که همت و احساس وظیفه تمام نهاد‌های مسئول را طلب می‌کند.

 

اینترنت ملی به عنوان یک راهکار می‌تواند در مدیریت فضای مجازی و کاستن از آسیب‌های کودکان و نوجوانان کمک کند؛ که هنوز این مهم در کشور ما محقق نشده است. گرچه فضای شاد طی یک سال گذشته به خوبی ارتقا پیدا کرده است، اما هنوز به دلیل برخی مشکلات، معلمان کلاس‌های درس را در فضای دیگری به ویژه واتس اپ برگزار کنند و در برخی مواقع دانش‌آموزان وارد فضایی می‌شوند که مناسب آن‌ها نیست.

لازم به ذکر است اگر آموزش و پرورش طبق سند تحول بنیادین حرکت می‌کرد دیگر با شرایط کرونایی یکباره به فضای مجازی پرتاب نمی‌شد. چرا که طبق این سند، (راهکار ۴_۱۷) آموزش و پرورش موظف به برنامه‌ریزی برای آموزش مجازی دانش‌آموزان است. در سند تحول بنیادین آموزش و پرورش بر برخورداری از بهره فناوری آموزشی در سطح معیار با توجه به طیف منابع و رسانه‌های یادگیری "شبکه ملی اطلاعات و ارتباطات" و بهره‌مندی هوشمندانه از فناوری‌های نوین در نظام تعلیم و تربیت رسمی عمومی مبتنی بر نظام معیار اسلامی تأکید شده است، اما نظام آموزش و پرورش برای استفاده از فناوری‌های نوین تا به امروز گام‌های مؤثری برنداشته بود.

به هر حال در فضایی که زیرساخت‌های آموزش مجازی دانش‌آموزان فراهم نشده است و شرایط بیماری کرونا نظام آموزشی را ناگزیر به استفاده از این بستر کرده است، آسیب‌های مختلفی به لحاظ تربیتی دانش‌آموزان را تهدید می‌کند، خانواده‌ای که تا پیش از این نسبت به استفاده فرزندش از موبایل و فضای مجازی حساسیت داشت و گاه این اجازه را به دانش‌آموز نمی‌داد که از موبایل شخصی یا فضای مجازی استفاده کند امروز ناگزیر است یا برای فرزندش موبایل شخصی بخرد یا موبایل خود را ساعت‌ها در اختیارش قرار دهد که در کلاس مجازی‌اش حضور یابد.

متن کامل این مطلب در اینجا قابل دریافت است
پژوهشگر:‌مهدی ناجی