به گزارش خبرنگار
حوزه سلامت گروه علمی فرهنگی هنری خبرگزاری صدا و سیما به نقل از وبدا، آقای دکتر علیرضا رئیسی در نشست خبری به مناسبت روز جهانی ایدز افزود: تخمین زده میشود که ۶۰۴۳۱ نفر بیمار مبتلا به ایدز در کشور داریم و از این تعداد ۲۲هزار و ۴۰۶ نفر شناسایی شده و در حال زندگی هستند.
وی گفت: تاکنون در کل ۴۱۸۷۶ نفر بیمار ثبت شدند و در مجموع ۱۹۴۶۹ مرگ به واسطه بیماری ایدز را ثبت کردهایم. کمتر از ۴۰ درصد بیماران را شناسایی کردیم و ضعف ما در شناسایی ۹۰ درصد مبتلایان مشهود میشود.
دکتر رئیسی افزود: ما باید حدود ۵۴ هزار بیمار را شناسایی میکردیم، ولی کل شناسایی ما کمتر از این عدد است.
وی گفت: سال گذشته اقدام به تامین کیت سرعی (رپید) کردیم، ولی مشکلات زیادی برایمان ایجاد شد.
دکتر رئیسی افزود: ۸۲ درصد مبتلایان اچ آی وی در کل مردان و ۱۸ درصد زنان هستند. درصد ابتلا اندکی در زنان افزایش یافته است. در سال ۱۳۸۸ حدود ۱۳ درصد مبتلایان زنان بودند و اکنون این عدد در شش ماه نخست سال به ۳۰ درصد رسیده است.
معاون بهداشت وزارت بهداشت درباره راههای انتقال ویروس گفت: گرچه بحث انتقال از اعتیاد تزریقی ۵۹.۲ درصد است، اما بحث انتقال از طریق جنسی نسبت به سالهای قبل افزایش یافته و به ۲۳ درصد رسیده است، انتقال از مادر به کودک نیز ۱.۷ درصد و انتقال از طریق خون و فرآوردههای خونی ۰.۲ درصد است.
وی ادامه داد: روند درصد انتقال در بحث اعتیاد تزریقی و رابطه جنسی نشان میدهد که در سال ۱۳۸۵ فقط ۹ درصد از طریق رابطه جنسی آلوده میشدند و ۷۵ درصد موارد از طریق اعتیاد تزریقی بود.
دکتر رئیسی افزود: اگر موارد تخمین زده را پیدا کنیم و به آنها خدمت ارائه دهیم، موفق خواهیم بود. درست است که در شناسایی موارد دچار ضعف هستیم اما، بیمارانی را که شناسایی شدند به خوبی تحت درمان و مراقبت قرار دادیم و درمان آنها هم موثر بوده است.
آقای دکتر رئیسی ادامه داد: برغم تحریمهای ظالمانه ما سعی کردیم در چندین جبهه بجنگیم. تجربههای دنیا در کنترل کرونا به ایجاد محدودیتها باز میگردد؛ در حالی که این موضوع فشار اقتصادی را افزایش میدهد. در کنار تمام مشکلات کشور، آمریکا ناجوانمردانه به ما فشار میآورد. حتی در بحث تامین کیتهای تشخیصی HIV امسال دچار مشکل شدیم. در بحث حمایت از آزمایشگاهها دچار مشکل شدیم؛ برغم اینکه یک شبکه گسترده آموزش دیده داریم، ولی ابزار در دستمان به راحتی فراهم نبود. ما هم برغم برنامههای قوی که برای کنترل ایدز داریم، ولی به خاطر تحریمها مشکلاتی داریم.
ماجرای روستای چنار محمودی به کجا رسید؟
دکتر رئیسی درباره ماجرای روستای چنار محمودی گفت: در بحث روستای چنار محمودی اقدام بسیار مناسبی صورت گرفت و تمام بیماران آن منطقه تحت کنترل ما هستند و این واقعا اقدام درخشانی در وضعیت فعلی است.
وی افزود:در شناسایی موارد جدید نیازمند بازنگری در تمام برنامهها هستیم و اگر شعار امسال روز جهانی مبنی بر «همبستگی جهانی، مسئولیت مشترک»، محقق نشود، شناسایی ۹۰ درصد مبتلایان هم محقق نخواهد شد که این موضوع هم فقط بر عهده وزارت بهداشت نیست و همه دستگاهها باید پای کار باشند. گاهی مسائل قومی، قبیلهای و انگ زدن به بیماری مانع از بیماریابی درست میشود که نمونه این اتفاق روستای چنار محمودی بود.
دکتر رییسی تاکید کرد: به یاد داریم که رسانههای بیگانه چگونه به این موضوع میپرداختند، مگر دلشان به حال اهالی روستا سوخته است؟ خیر اینطور نیست، این کار حملهای به برنامه و PHC در ایران بود. ما بیماریابی کردیم و کار درستی است که جای تشویق دارد که شناسایی صورت گرفته است.
وی گفت: همان کشورهایی که این موضوع برایشان مهم میشود خودشان هم موارد زیاد مبتلا به بیماری دارند و حتی یکی از اشخاصی که در مورد این موضوع در کشور ما اظهار نظر میکند خودش مبتلا به بیماری است. اما آیا دنیا در بیماریابی به ما کمک کرد؟ ما کار خودمان را انجام میدهیم، ولی اگر همکاری مشترک نباشد ما دچار مشکل میشویم.
نظام قدرتمند ارائه خدمات بهداشتی اولیه در کشور
معاون بهداشت وزارت بهداشت با اشاره به قدرت خدمات در نظام PHC کشور، گفت: دستورالعمل کرونا و اچ آی وی و ارتباط این دو تدوین شد. این کار اسفند ۹۸ انجام شد؛ یعنی زمانی که دنیا در شوک کووید۱۹ بود و کسی به فکر اچ آی وی نبود، ولی ما به فکر بودیم. هر اتفاقی هم که بیفتد نباید از سایر بستههای خدمتی غافل شویم.
وی گفت: در این همه گیری جهانی تحویل داروها به بهترین شکل انجام شد. مبتلایان اچ آی وی به دلیل نقص سیستم ایمنی از افراد آسیب پذیر هستند و ما برای ارائه دارو به منزل آنها رفتیم تا آنها از خانه خارج نشوند.
آقای دکتر رییسی خاطرنشان کرد: در اوایل سال ۹۸ هم که درگیر سیل و زلزله بودیم بازهم دارورسانی در نهایت محرمانگی به مبتلایان اچ آی وی متوقف نشد و حتی یک بیمار اچ آی وی در کشور نبود که دارو به دستش نرسد یا تاخیر در دریافت دارو داشته باشد. مدیریت در بحران با حفظ محرمانگی، موضوع مهمی است. این نکات باید در تاریخ ثبت شود.
وی افزود: موضوع سرواپیدمیولوژی درخصوص بیماران اچ آی وی و میزان اندازهگیری آنتیبادیها درباره کووید۱۹ انجام شد. ارزیابی دریافت خدمات افرادی که با اچ آی وی زندگی میکنند در بحران کرونا نشان داد ۹۸ درصد دسترسی به دارو برای یک ماه داشتند، ۷۱ درصد دسترسی به ماسک داشتند، ۸۱ درصد دسترسی به محلول ضدعفونی کننده دسترسی داشتند.
دکتر رئیسی گفت: در مورد وضعیت ابتلا به کرونا در افرادی که با اچ آی وی زندگی میکنند، در تهران و اصفهان حدود ۱۲۷۶ نفر مورد بررسی اولیه قرار گرفتند و فقط ۲۶ نفر به کرونا مبتلا شدند که علائم خفیفی داشتند. در حال حاضر هم مطالعه سرواپیدمیولوژی کووید۱۹ در افراد مبتلا به اچ آی وی و خانوادههایشان در حال انجام است.
وی درباره برخی اظهارات مبنی بر ابتلای کمتر بیماران HIV به کرونا، تاکید کرد: اینگونه نیست که مبتلایان اچ آی وی به کرونا مبتلا نمیشوند یا جان خود را از دست نمیدهند، بلکه داروهای آنتی وایرالی که به مبتلایان اچ آی وی میدهیم، بر کرونا هم موثر است و حتی بارقههای امیدی داریم که با توجه به ژنوم کرونای جدید و تشابه میان قطعات ژنتیکی با اچ آی وی بتوانیم، امیدی برای آینده تولید واکسن اچ آی وی داشته باشیم.
آقای دکتر رییسی ادامه داد: تیمهای سیار کلینیک راه اندازی کردیم و خلاقیتهایی داشتیم که به مراکز جامع سلامت و DICها متصل هستند و خدمت ارائه میکنند. دستورالعمل ارائه متادون در شرایط کرونا ابلاغ شد و بهزیستی مشارکت فعالی برای ارائه خدمات داشته است. سازمان زندانها و قوه قضائیه نیز بسیار موثر بوده است.
وی افزود: دیگر برنامه ما ارائه واکسن آنفلوآنزا به شکل رایگان برای مبتلایان اچ آی وی بود. هرچند که تامین واکسن بسیار سخت بود. ما ۵میلیون واکسن خریده بودیم که قرار بود از ترکیه حمل کنند و به خاطر تحریم، واکسنها را به ما ندادند، اما تعداد اندک واکسنی که خیلی کمتر از نیازمان بود در اختیار بیماران قرار دادیم.
دکتر رئیسی ادامه داد: ما حدود ۱۶ میلیون نفر افرادی داشتیم که واجد دریافت واکسن آنفلوآنزا بودند، ولی مدیریت کردیم و یکی از اولویتهای اصلی ما در کنار کارکنان بهداشت و درمان که در ارتباط با بیماران کرونایی بودند، بیماران اچ آی وی هم بودند و به همه آنها واکسن رایگان تزریق کردیم.
وی افزود: ایران همواره در ارائه برنامهها به سازمان جهانی بهداشت موفق بود و پروپوزالی قوی از کشور ما نوشته شد و بودجهای طی ۳سال از سال ۲۰۲۱ تا ۲۰۲۴ در حدود ۱۱ میلیون دلار به ما تخصیص پیدا کند. در این تحریمها تامین وسایل آزمایشگاهها بسیار سخت بود.
وی افزود: تاکنون ۱۹ آزمایشگاه فعال در کشور داریم. اگر یک ماه یک کشوری مثل فرانسه را تحریم کنیم با سر به زمین فرود میآید بعد ما ۴۰ سال است تحریم هستیم و روز به روزهم شرایط سختتر میشود. تحریم میکنند، ترور میکنند و هر بلایی که دلشان میخواهد سر ما میآورند و بعد ما را در همه چیز با آلمان و فرانسه مقایسه میکنند.
دکتر رئیسی ادامه داد: اوایل کرونا معاون بهداشت یکی از کشورها نزد من آمد و میپرسید چگونه آزمایش انجام میدهید در حالی که ۳۰۰ تا ۴۰۰ دستگاه از آمریکا برایشان آمده بود و کار کردن با آن را نمیدانستند و قرار شد تیمی برای آموزش از کشورمان به کمکشان بروند.
معاون وزیر بهداشت تاکید کرد: کلینیکهای سیار بسیار اقدام مهمی است. مپینگی در سراسر کشور انجام دادیم و در هر استان پاتوقها را شناسایی کردیم و میدانیم در هر شهر پاتوقها کجاست و از همین استفاده میکنیم و با کمک همان افراد به آنها خدمت میدهیم. سامانه ثبت و گزارش دهی را تقویت کردیم، برغم تحریم و کرونا مراکز مشاوره بیماریهای رفتاری عملکرد بسیار خوبی داشته است. الان کل دنیا لردگان را میشناسند و درمان در این نقاط بسیار موثر بوده است.
وی افزود: پنجمین برنامه ملی راهبردی کنترل عفونت اچ آی وی را تدوین کردیم که با مشارکت دستگاهها اجرایی میشود و سند افتخاری است. البته از روند بیماریابی راضی نیستیم و راه جبران آن استفاده از برنامه پنجم است. اکنون بیماریابی کمتر از ۴۰ درصد است و پروندههای فعال ۷۰ درصد؛ اما درمان در حد ۹۷ درصدی ارائه میشود.
دکتر رییسی گفت: دستهایی در جاهای مختلف در کار است که نمیگذارند ما بیماریابی کنیم. در لردگان برخی به ما حمله کردند. تمام مراحل شناسایی بیمار محرمانه است، چگونه میشود در روستایی تعدادی مبتلا شوند و کل جهان بفهمند؟ هم دستی پشت پرده بود و هم سیستم خارج از قوانین ما رفت.
وی گفت: در محلی که برای مردم سخنرانی میکردیم مردم بسیار شریف و زحمتکش بودند، اما عدهای هم بودند که معلوم بود برای آنجا نیستند که به ما حمله کردند، همانجا که بودیم مستقیما فیلمها برای BBC ورسانههای بیگانه ارسال میشد. عدهای در خارج از کشور افراد را تحریک میکردند که حتی درمان انجام ندهند.
دکتر رئیسی افزود: ما در تامین کیتهای سریع (رپید) واقعا دچار مشکل بودیم حتی با تهیه ارز، اما متاسفانه به دستمان نمیرسید. امیدواریم سازمان بهداشت جهانی تحت تاثیر سیاستهای غلط آقای ترامپ و دوستانش قرار نگیرد.
تاکید بر مراقبتهای نظام مراقبتهای اولیه در همه گیری جهانی کرونا
آقای دکتر علیرضا رییسی گفت: همه گیری جهانی کرونا سبب شد برخی کشورها از برخی ماموریتهای اصلی غافل شوند که این موضوع نگران کننده است. چرا که اگر این برنامهها تحت تاثیر قرار گیرد یکی از خسارتهای جبران ناپذیر به کل دنیا وارد میشود. مهم است همه سیاست مداران در دنیا به این موضوع بپردازند. ما از ابتدای سال جاری اولین سیاستمان در مقابل پاندمی کرونا حفظ برنامههای جاری حوزه PHC است.
وی افزود: یکی از اقدامات مهم ما این است که توسط همه اداراتمان در سطح بهداشت، همه مدیران را موظف کردیم اقدامات را بازنگری کنند و ببینند در هر حوزه آیا اقدام عقب افتادهای داریم یا خیر. کار ارزشمندی بود و در تمام حوزهها شامل بیماری واگیر، غیرواگیر، واکسیناسیون و... این اقدام انجام شد.
دکتر ریسی افزود: ما بیش از حدود یک میلیون و ۳۰۰ هزار خدمت عقب افتاده با ضربالعجل فوری را ارائه دادیم که تجربه خوبی در بحث پاندمی است. در همه حوزهها باید برنامهای در ارتباط با وضعیت اجرای اهداف و تحقق آنها دنبال شود تا مبادا در همه گیری جهانی کرونا از چیزی غافل شویم. برای مهار بیماریهای ویروسی، قابل انتقال و واگیردار فقط عزم و اراده یک کشور کافی نیست و همه کشورها باید دست به دست هم دهند.
وی ادامه داد: در پاندمی کرونا بسیار نگران همسایههای شرقی هستیم؛ البته نه برای کرونا بلکه برای کنترل سایر بیماریها. همه گیری جهانی (پاندمی) باعث شده کشورها خدمات عادی خود را فراموش کنند و مثلا واکسیناسیون شان دچار اشکال شده است که همین امر مسئولیت ما را بسیار سنگین میکند.
معاون وزیر بهداشت ادامه داد: همه گیری جهانی کرونا به ما نشان داد یک راه بیشتر نداریم، آنهم این که باید همبستگی جهانی و مسئولیت پذیری اجتماعی وجود داشته باشد و این موضوعی است که اگر راهبرد اصلی نباشد، دچار مشکل میشویم.
وی گفت: در کنترل بیماریهای ویروسی و واگیردار است که لغت "دهکده جهانی" معنا میگیرد. نمیتوان کشوری را ایمن تصور کرد، ولی سایر کشورها از اجرای برنامه غافل شوند.