نشانه‌ای از حیات در همسایه زمین

به گزارش گروه وب گردی خبرگزاری صدا و سیما؛ زهره، ناهید یا ونوس که نام الهه زیبایی رومی نیز هست یکی از جذاب‌ترین و پرنورترین اجرام آسمانی است.
این سیاره یکی از گرمترین سیارات منظومه شمسی و جو آن پر از خطرات اسید سولفوریک است که هرچیزی را می‌تواند تجزیه کند.

گرمای شدید و حجم بالای اسید سولفوریک موجود در جو زهره باعث می‌شود که فکر وجود حیات روی این سیاره خیلی عجیب به نظر برسد.

نشانه‌ای از حیات با گاز فسفین

دانشمندان برای مدت‌های طولانی برای پیدا کردن حیات روی مریخ یا قمر‌های غول‌پیکر مشتری و زحل متمرکز بودند و حالا پیدا شدنِ نشانه‌های حیات روی زهره کمی گیج‌کننده به نظر می‌رسد.

دانشمندان با کمک تلسکوپ‌های پیشرفته و با استفاده از الگو‌های تجزیه و تحلیل امواج حاصل از مواد مختلف به این نتیجه رسیده‌اند که در جو سیاره زهره مقدار قابل توجهی گاز فسفین وجود دارد.

این گاز ماده‌ای است که در نتیجۀ فعل و انفعالات حیاتی تولید می‌شود و تاکنون هیچ منبع دیگری برای تولید این گاز شناسایی نشده است.

همین باعث شده است که دانشمندان به این نتیجه برسند که نوعی فرایند حیاتی باید در زهره وجود داشته باشد که توانسته است گاز فسفین را آن هم در این حجم تولید کرده باشد.

اما برخی دیگر معتقدند که شاید فرایند‌های دیگری نیز برای تولید این گاز وجود دارند که ما هنوز آن‌ها را کشف نکرده‌ایم. این دسته از منتقدان قضاوت دربارۀ وجود حیات در زهره به خاطر وجود گاز فسفین را عجولانه می‌دانند، اما این یافته، همچنان یافته‌ای ارزشمند است چراکه وجود سیاره‌ای شبیه به زمین که بتواند میزبان حیات باشد را بیش از پیش تایید می‌کند.

نکته جالب توجه این است که سیاره زهره جزء سیاراتی است که توجه ستاره‌شناسان به آن خیلی کمتر از سیارات دیگری همچون مریخ، مشتری و یا زحل بوده است چراکه احتمال وجود حیات در آن بسیار پایین قلمداد می‌شده است.


زهره یا ناهید را می‌توان سیاره دو قلوی زمین دانست، برخی از دانشمندان معتقدند که این سیاره زمانی پوشیده از آب بوده است و فضایی داشته است که حیات می‌توانسته است در آن شکوفا شود.

جایی سخت برای زندگی

زمین هم وقتی شکل گرفت جای مناسبی برای زندگی نبود؛ تا مدت‌های طولانی سطح زمین پر از آتشفشان‌های فعال و گاز‌های سمی بود و امکان حیات بر آن وجود نداشت. به مرور زمان و با تحولات عمیق زمین‌شناسی و ستاره‌شناسی بود که زمین به جایی برای حیات تبدیل شد.

شاید زهره هم در همین مرحله باشد. امروز دمای سطح این سیاره ۸۰۰ درجه فارنهایت معادل ۴۲۶ درجه سانتیگراد است و اتمسفر آن فشاری شدید بر چیز‌های روی سطح زهره وارد می‌کند (۱۳۰۰ پوند بر اینچ مربع) و این یعنی چیزی حدود ۹۰ برابر فشاری که زمین بر چیز‌ها در سطح دریا وارد می‌کند. همه این‌ها به ما می‌گوید که بررسی سطح زهره بسیار کار دشواری است البته به این معنا نیست که تلاش برای فرستادن فضاپیما به زهره صورت نگرفته است.

سال‌ها پیش شوروی سابق سعی کرد به این سیاره روبات‌هایی را بفرستد، این ربات‌ها نتوانستند چند دقیقه بیشتر دوام بیاورند و در دمای بالا و فشار جو زهره ذوب و خرد شدند، اما در مدت کوتاهی که در جو زهره بودند توانستند چند عکس بگیرند و به زمین مخابره کنند.

اما این همه ماجرا نیست. هرچقدر که سطح زهره داغ و جهنمی است در حدود ۵۰ کیلومتر بالاتر از سطح زهره یک لایه ابر وجود دارد که هوایی بهاری دارد.

در این فضا دما حدوداً ۲۹ درجه است و فشار جو خیلی شبیه به زمین است. ۵۳ سال قبل برخی دانشمندان فرض وجود حیات در این فضا را طرح کرده بودند. حالا منجمان دقیقاً در همین فضای ابری وجود گاز فسفین را کشف کرده‌اند که فرض وجود فعل و انفعالات حیاتی در سطح میکروسکوپی را جدی‌تر می‌کند.

احتمال می‌رود که در این فضا فعل و انفعالات حیاتیِ بی‌هوازی (یعنی میکروب‌ها و باکتری‌هایی که برای حیات خود نیاز به اکسیژن ندارند) در جریان باشد که مسئول وجود گاز فسفین در جو زهره است، اما این بحث همچنان برجای است که آیا برای تولید گاز فسفین همواره باید فعالیت‌های حیاتی وجود داشته باشد یا این گاز در نتیجۀ فعل و انفعالاتی دیگر (که هنوز کشفشان نکرده‌ایم) هم امکان بروز دارد.