از انقلاب فرهنگی در چین تا روز جهانی چپ دستها
تقویم تاریخ، در چنین روزی بر دنیا چه گذشت؟
امروز، پنجشنبه بیست و سوم مرداد سال ۱۳۹۹ هجری شمسی، برابر با بیست و سوم ذی الحجه سال ۱۴۴۱ هجری قمری و مطابق با سیزدهم اوت سال ۲۰۲۰ میلادی است.
به گزارش سرویس بین الملل خبرگزاری صدا و سیما، مهمترین رویدادهای تاریخی جهان در چنین روزی ( بیست و سوم مرداد) به شرح زیر است.
۱۳ اوت، روز جهانی چپ دستها
( ۴۴ سال پیش در چنین روزی در سیزدهم اوت ۱۹۷۶ )
نامگذاری یک روز در سال به نام روز جهانی چپ دستها (International Lefthanders Day)، تصویب شد. علت نامگذاری این روز، انتقاد از این است که همه ابزار و امکانات برای راست دستها طراحی شده اند (مانند صندلی راننده در خودروها، کلیدهای اصلی در کنسولهای بازی، میزهای پرکردن فرم در بانکها و اداره ها)؛ به گونهای چپ دستها مجبور به استفاده از دست راست خودمی شوند.
همچنین یکی از اهداف نامگذاری این روز، مبارزه با باورهای خرافاتی درباره چپ دستها است. چپ دستی به معنی گرایش طبیعی افراد در به کارگیری دست چپ برای انجام کارهای گوناگون بویژه نوشتن است. پژوهشهای متعدد حاکی از این است که در جوامع گوناگون ۷۰ تا ۹۰ درصد جمعیت دست راست و بقیه چپ دست هستند. تعداد نادری نیز توانایی به کار بردن هر دو دست را دارند.
پژوهشگران دانشگاه آکسفورد به تازگی ژنی را کشف کرده اند که ممکن است عامل بروز چپ دستی در افراد باشد. در میان شخصیتهای سرشناس در جهان، ارسطو، افلاطون، ماری کوری، چارلی چاپلین، مهاتما گاندی، آلبرت انیشتین، اسحاق نیوتن، پیکاسو، ویلیام شکسپیر و بیل گیتس، چپ دست هستند.
جدایی بحرین از ایران
( ۴۹ سال پیش در چنین روزی برابر با ۲۳ مرداد ۱۳۵۰ شمسی )
بحرین از ایران اعلام استقلال کرد. جزیره بحرین واقع در جنوب خلیج فارس، در اوایل دوران قاجار تحت نظر ایران اداره می شد، ولی پس از چند سال، انگلیسیها به بهانه اینکه ایران فاقد نیروی دریایی است، طی قراردادی با سلسله قاجار، حفظ امنیت خلیج فارس و بحرین را بر عهده گرفتند.
این حاکمیت که بیش از یکصد و پنجاه سال به طول انجامید، بعدها به طور مکرر مورد مخالفت دولتهای وقت ایران واقع می گردید، ولی هر بار به نحوی با شکست مواجه می شد. در نهایت وقتی که ایران در سال ۱۳۳۶. ش در لایحه تقسیمات کشوری، بحرین را استان چهاردهم ایران اعلام کرد، موجی از مخالفت در کشورهای عربی را برانگیخت. در این میان محمدرضا شاه که از شجاعت لازم برخوردار نبوده و نمی خواست حمایت کشورهای عربی را از دست بدهد و ضمناً برای اینکه بتواند حاکمیت ایران بر جزایر دیگر خلیج فارس از قبیل تنب کوچک و تنب بزرگ و ابوموسی را تثبیت کند، یکباره و به طور ناگهانی، تصمیم خود را مبنی بر چشم پوشی از ادعاهای دیرینه ایران به بحرین اعلام نمود و پس از آن، میانجیگری دبیر کل سازمان ملل را در این مسأله تقاضا کرد؛ بنابر این در ۲۱ اردیبهشت ۱۳۴۹ ش برابر ۱۱ می ۱۹۷۰ م شورای امنیت براساس گزارش هیئت اعزامی به بحرین مبنی بر تمایل اکثریت قاطع اهالی بحرین به استقلال، قطعنامهای صادر کرد که مفاد آن قطعنامه مبنی بر لزوم استقلال بحرین، در ۲۴ اردیبهشت آن سال به تصویب مجلس شورای ملی ایران رسید.
هنوز استقلال بحرین رسماً اعلام نشده بود که هیئت حسن نیت ایرانی راهی بحرین شد و هیئتی نیز از آنجا به ایران آمد. سرانجام این جزیره مهم و استراتژیک و سرشار از منابع انرژی در ۲۳ مرداد ۱۳۵۰. ش اعلام استقلال کرد و ایران نخستین کشوری بود که یک ساعت پس از اعلام استقلال، آن کشور را به رسمیت شناخت.
آغاز انقلاب فرهنگی در چین
(۵۵ سال پیش در چنین روزی، ۱۳ آگوست ۱۹۶۶ میلادی)
انقلاب فرهنگی در رژیم کمونیستی چین به رهبری "مائوتسه تونگْ" آغاز شد. با پیروزی کمونیستها در چین در سال ۱۹۴۹ م، مائو تصمیم به انجام یک انقلاب در درون حزب کمونیست این کشور گرفت.
به زعم مائو، بخشی از جامعه و حزب دچار انحراف شده و نتیجه آن ضربه هولناکی بر مرام مارکسیسم- لنینیسم خواهد زد. مائو در این برنامه از مردم و به ویژه جوانان حزب کمونیست چین خواست که آن دسته از مقامات دولتی و حزبی را که از خط مائو و اندیشههای او منحرف شده یا در آستانه لغزش بودند، مورد انتقاد، بازجویى و افشاگری قرار دهند. از اینرو، موج انقلاب فرهنگی از ۱۳ اوت ۱۹۶۶ م آغاز شد. مائو در انجام این حرکت، با اتکا به چند نفر از کادر رهبری چین، به قلع و قمع و تصفیه بسیاری از کادرهای قدیمی و هم حزبیهای خود پرداخت و آنهایى که با سیاستهای اقتصادی و سیاسی وی هماهنگی لازم را نداشتند از کار برکنار نمود. در جریان این انقلاب، تمامی مظاهر غرب و نیز ابنیههای تاریخی و آثار فرهنگی در معرض تهدید قرار گرفت.
موزه ها ویران گردید، آثار عتیقه به دور انداخته شد و مروجین و مقلدین فرهنگ غرب مورد اهانت و تحقیر واقع شدند. دانشگاهها و مدارس چین در جریان انقلاب فرهنگی که باید آن را ضد فرهنگی خواند تعطیل شدند و بین سه تا پنج سال از عمر جوانان چین به این صورت هدر رفت. همچنین کاهش تولید محصولات کشاورزی و مواد غذایى ناشی از آشفتگیهای دوران انقلاب فرهنگی، باعث ایجاد قحطی و گرسنگی گردید که در جریان آن بیش از ده میلیون نفر جان خود را از دست دادند. با این همه، انقلاب فرهنگی چین از سوی طرفداران مائو به عنوان سرچشمه مشروعیتْ، مورد ستایش قرار گرفت، ولی از طرف جانشینان او به عنوان علت تمامی شکستها و مشکلات آن رژیم محکوم گردید. انقلاب فرهنگی چین که تا سال ۱۹۶۹ م به مدت بیش از سه سال به طول انجامید باعث شد قدرت بلامنازع چین در دست مائو قرار گیرد و او تا پایان عمر با اقتدار کامل حکومت کند.
درگذشت فلورانس نایتینگل
( ۱۱۰ سال پیش در چنین روزی ۱۳ اوت سال ۱۹۱۰ میلادی )
"فلورانس نایتینگل" (Florence Nightingale) پرستار معروف انگلیسی در سن ۹۰ سالگی درگذشت. فلورانس نایتینگل در ۱۲ مه سال ۱۸۲۰ میلادی در ایتالیا متولد شد اما همه ایام جوانی را در انگلستان به سر برد. فلورانس از آغاز جوانی کوشش در راه یاری به انسانها را بر هر کار دیگری ترجیح میداد و سرانجام نیز بر آن شد که وجود خود را وقف پرستاری از بیماران کند.
وی مدتی در انگلستان و سایر نقاط اروپا به تحصیل و مطالعه در وضع پرستاران و بیماران پرداخت. سپس با به دست گرفتن ریاست یک بیمارستان به تربیت پرستار مشغول شد، اما جنگ کریمه در دهه ۱۸۵۰ میلادی کار او را نیمه تمام گذاشت. علیرغم این که پرستاری از بیماران جنگی کاری طاقتفرسا بود، ولی خانم نایتینگل در اندک زمانی، به همراه ۳۸ پرستار دیگر، پرستاری از ده هزار سرباز بیمار را برعهده گرفت و با بیست ساعت کار شبانهروزی توانست میزان مرگ و میر را از ۴۲ درصد به ۲ درصد کاهش دهد.
وی شبها چراغ به دست در میدانهای جنگ به دنبال زخمیها میگشت و به همین دلیل او را خاتون فانوس به دست، نام دادند. پس از این جنگ بود که شهرت فلورانس نایتینگل عالمگیر شد و مورد تقدیر دولت انگلیس قرار گرفت. با این حال، وی با پول این جایزه، مدرسه پرستاری لندن را بنیان گذاشت و با همت او، نمونههای دیگری از آن مدرسه در جاهای دیگر تأسیس شد. همچنین راهنماییهای نایتینگل در فن پرستاری، بعدها در جنگهای امریکا و هندوچین بسیار سودمند بود. خانم فلورانس نایتینگل، از پیشآهنگان تأسیس سازمان صلیب سرخ جهانی نیز به شمار می رود. وی سرانجام در ۱۳ اوت ۱۹۱۰ میلادی در ۹۰ سالگی در اوج شهرت و احترام درگذشت.
تولد آلفرد هیچکاک
( ۱۲۱ سال پیش در چنین روزی، سیزدهم اوت سال ۱۸۹۹ میلادی )
«آلفرد هیچکاک» (Hitchcock)، فیلمساز معروف انگلیسی متولد شد. او اولین کارش را در زمینه طراحی، درسال ۱۹۲۰ میلادی ارائه کرد، اما بعدها به کارگردانی فیلم پرداخت از آنجا که اکثریت قریب به اتفاق فیلمهای او درونمایهای پلیسی و دلهره آور دارد، منتقدان و تحلیلگران سینما، او را استاد دلهره نامیده اند.
از مهمترین آثار هیچکاک میتوان به «شمال از طریق شمال غربی»، «پرده پاره»، «روح»، «مردی که زیاد میدانست» و «سرگیجه» اشاره کرد. وی در سال ۱۹۸۰ میلادی درگذشت.