پخش زنده
امروز: -
گزارش مکتوب
سنگینی اضافه بار کامیون‌های معدن ، بر دوش روستائیان
این اقدام رانندگان کامیون تجاوز آشکار به حقوق مردم و به خطر انداختن جان مردم است.
به گزارش خبرگزاری صداوسیما مرکز قزوین، همه کسانی که در مسیر جاده‌های روستایی که کامیون‌های معدن درآنجا تردد می‌کنند با منظره‌هایی مانند خرابی و تخریب آسفالت و چاله وچوله شدن جاده و تلی از سنگ و خاک مواجه می‌شوند که درست در شانه خاکی آسفالت، توسط کمپرسی‌های معادن خالی شده است! اینجاست که عده‌ای کثیر باید تاوان ندانم کاری‌های یک عده قلیل را بپردازند.
تردد کامیون‌های معدنی بزرگترین مشکل در حفظ و نگهداری راه‌ها
رییس اداره نظارت بر راه‌های روستایی اداره کل راه و شهرسازی استان قزوین می‌گوید: تردد کامیون‌های حامل مواد معدنی بزرگترین مشکل در حفظ و نگهداری راه‌های روستایی محسوب می‌شود که باعث تخریب آن‌ها می‌شوند.
محمد تقی زاجکانی ها می افزاید : عبور کامیون با بار‌های غیرمجاز، علاوه بر تخریب جاده‌ها، ترافیک را نیز به ویژه در ایام خاص، با مشکل مواجه می‌کند.
او اضافه می‌کند: در این باره سازمان صنعت، معدن و تجارت و صاحبان معادن برای ترمیم، لکه گیری و آسفالت جاده‌های روستایی باید همکاری کنند.
۴۶ روستای استان درگیر تردد کامیون‌های معدن
زاجکانی‌ها با اشاره به اینکه ۴۶ راه روستایی استان به طول ۵۹۴ کیلومتر با تردد کامیون‌های معدن درگیرند معتقد است: با توجه به کنترل نکردن بار‌های انتقالی از معادن که همگی غیرمجاز است، ما با خرابی و استهلاک بیش از حد جاده‌ها روبرو هستیم.
به گفته رییس اداره نظارت بر راه‌های روستایی، اداره کل راه و شهرسازی استان قزوین، با وجود تفاهم نامه میان وزارتخانه‌های صنعت، معدن و تجارت با راه و شهرسازی و شکایت‌های فراوان روستائیان، اقدام کنترلی در این زمینه انجام نمی‌دهد لذا هر روز شاهد خرابی‌های روزافزون جاده‌ها هستیم.
مدیرکل راه و شهرسازی استان قزوین هم با بیان اینکه روستائیان نیز باید در حفظ و نگهداری راه‌های روستایی به دولت کمک کنند می‌گوید: مشخصات راه‌های روستایی با راه‌های دیگر متفاوت است از این رو حمل بار با ظرفیت بالا به این راه‌ها آسیب می‌زند.
مسعود حق لطفی می‌افزاید: جذب اعتبار برای ترمیم این راه‌ها دشوار و عوارضی که صاحبان معادن پرداخت می‌کنند ناچیز است و نمی‌توان با آن چندین بار راه‌ها را ترمیم کرد.
ضرورت ایجاد باسکول ثابت در معادن برای کنترل تناژبار
حق لطفی اضافه می‌کند صاحبان معادن فعال باید با ایجاد باسکول ثابت در معادن ظرفیت بار را کنترل کنند که متاسفانه تاکنون این کار عملی نشده است.
حسن یوسفی از ساکنان روستای شفیع آباد می‌گوید: سال گذشته مسیر جاده روستا آسفالت شد، اما متاسفانه به علت تردد کامیون‌های معدن سنگ و لاشه وشن و ماسه به آسفالت جاده آسیب وارده شده است.
او می‌افزاید: راهداران در بازگشایی راه‌ها در روز‌های برفی و کولاک در فصول مختلف سال وظایفی مانند لکه گیری و ایمن سازی را انجام می‌دهند، اما با تردد کامیون‌ها این زحمات به هدر می‌رود.
دهیار روستای قرمزآباد شهرستان تاکستان هم می‌گوید: اگر از جاده این روستا تردد کرده باشید خواهید دید به هیچ وجه وضع مناسبی ندارد.
علی شهسواری می‌افزاید: ترک‌های طولی و عرضی و چاله‌های زیاد به خودرو‌ها آسیب وارد می‌کند و علت اصلی خرابی جاده‌ها تناژ بالای کامیون‌ها و خودرو‌های حمل بار است.
او می‌افزاید : این خودرو‌ها که بیشتر بارشان مواد معدنی سلیس است بدون در نظر گرفتن مقررات حمل و نقل در جاده‌ها رفت و آمد می‌کنند.
بگفته او ظاهرا دستگاه خاصی متولی این امر نیست، زیرا علی رغم پیگیری‌ها، کسی در شهرستان و استان جوابگوی ما نیست و این موضوع نشان از ناهماهنگی میان مسئولان و متولیان نهاد‌های مرتبط با راهداری و باربری است. (یعنی پلیس راه، اداره راهداری، حمل و نقل و پایانه‌ها و سازمان صنعت و معدن و تجارت.)
بگفته یکی از کارشناسان اداره کل راه و شهرسازی استان قزوین براساس فرمول اضافه تناژ، هر تن بار اضافه با توان چهار به جاده‌ها فشار وارد می‌کند به عبارتی به ازای هر دو تن بار اضافه، شانزده تن به جاده‌ها فشار وارد می‌شود.
در این میان برخی از رانندگان خودرو‌های سنگین دو تا سه برابر ظرفیت جاده‌های استان بار می‌زنند و برای فرار از برخورد پلیس از جاده‌های فرعی و روستایی عبور می‌کنند که این استهلاک جاده‌های اصلی و نابودی جاده‌های روستایی را به دنبال دارد.
*از بین رفتن ۲۰۰ کیلومتر راه بر اثر حمل اضافه بار
رییس اداره نظارت بر راه‌های روستایی اداره کل راه و شهرسازی استان قزوین می‌گوید: دستکم سالانه ۲۰۰ کیلومتر از راه‌های استان قزوین بر اثر حمل اضافه تناژ و بار‌های غیر استاندارد از بین می‌رود که معادل است با بیش از صد میلیارد تومان خسارت در سال.
خسارت‌های اضافه بار به همین جا ختم نمی‌شود، زیرا نابودی جاده‌ها و افزایش میزان سوانح رانندگی و اتلاف سوخت از پیامد‌های دیگر آن است.
یکی از کارکنان اداره حمل و نقل استان قزوین با اشاره به مشاهدات عینی خود در جاده‌ها می‌گوید: با یک کامیون هجده چرخ برخورد کرد ه که تقریبا بیست تن بار اضافه داشته است.
از طرفی پلیس راه استان اعتقاد دارد به منظور افزایش نظارت بر جاده‌ها و کنترل این رانندگان متخلف لازم است تجهیز جاده‌های استان به ناظران و بازرسان و تامین زیرساخت‌های مدرن از جمله باسکول‌های پیشرفته در اولویت قرار گیرد، زیرا برخی از باسکول‌ها و تجهیزات مورد استفاده‌ی پلیس راه بسیار قدیمی است.
حسین فرجی مالک یک کامیون که آن را در اختیار شاگردش قرارداده می‌گوید: پس از مدتی متوجه شده راننده با زدو بند با برخی معدن داران اقدام به اضافه تناژ می‌کرده و وجه فروش آن را به جیب می‌زند و با این کار علاوه بر ارتکاب جرم به لاستیک، بلبرینگ و جک کامیون خسارت می‌زد.
یکی از مسافربر‌های شخصی روستای باراجین قزوین هم می‌گوید: وجود ادوات و ماشین آلات سنگین که در حال جابه جایی اکتشافات صورت گرفته از معادن روستایی هستند، به شدت جاده‌های روستا‌ها را تخریب می‌کنند.
فرهاد سعیدی مهر می‌افزاید:دراین معادن به جای اینکه از نیرو‌های بومی همان روستا برای اشتغال استفاده شوند، نیرو‌های غیربومی جذب می‌شوند.
او اضافه می‌کند: به همین خاطر این معادن نه تنها منفعت خاصی برای اهالی روستا که در آن‌ها مجوز معدن داده شده ندارد بلکه موجب ایجاد خطر برای روستاییان و مردمی که در این روستا‌ها رفت و آمد می‌کنند شده است.
فرزاد یعقوبی از اهالی روستای کزلک شهرستان آبیک هم که معدن خاک سفید برای تولید سرامیک و کاشی در این روستا فعال است می‌گوید: وقتی منطقه‌ای دارای منبع درآمدی مثل معدن باشد مسلما این منبع درآمد هم سطح اقتصادی آن منطقه را باید ارتقا دهد و هم معضلات و مشکلات اجتماعی همچون بیکاری جوانان را رفع کند، اما در روستای ما به علت عدم مدیریت مناسب، این اتفاق نیفتاده و می‌توان گفت: معدن به غیر از ضرر، سودی برای روستا ندارد.
ظاهرا در اکثر روستا‌های استان قزوین که معدن درآنجا برداشت می‌شود استفاده از این ذخایر برای آنان امری عادی و برای روستائیان به امری غیر عادی تبدیل شده است.
ضرورت دریافت عوارض برای رسیدگی به جاده‌ها
بنابراین یکی از راهکار‌های حل این مشکل می‌تواند دریافت عوارض از صاحبان این معادن برای رسیدگی به جاده‌های این روستا‌ها باشد.
معاون عمرانی استانداری قزوین هم می‌گوید: جاده‌های روستایی استان از فعالیت‌های معدنی بیشترین آسیب را می‌بینند که باید برای این موضوع برنامه ریزی و تدبیر کنیم.
علی فرخزاد می‌افزاید: در هنگام صدور مجوز در بخش معدن باید اولویت بندی کنیم و معادنی که ارزش بیشتری نسبت به خساراتی که به بار می‌آورند، دارند در دستور کار قرار گیرند.
معاون هماهنگی امور عمرانی استاندار قزوین اضافه می‌کند: معادن استان موظف به پرداخت یک درصد از محل فروش فرآورده‌های معدنی خود برای تعمیر جاد‌های دسترسی هستند.
بگفته فرخزاد بسیاری از معادن استان قزوین حتی در ساخت راه دسترسی خود نیز اقدام نمی‌کنند و با حمل بار اضافی موجب تخریب راه‌های روستایی می‌شوند.
معاون امورعمرانی استانداری قزوین یاد اور می‌شود: البته باید از توسعه فعالیت‌های معدنی در استان و فعالان این بخش حمایت شود، اما در این حوزه باید حقوق دولتی و مردم نیز مطابق با قانون رعایت و پرداخت شود.
فرخزاد به معدن دارانی که حقوق دولتی و مردم را رعایت نمی‌کنند هشدار می‌دهد و می‌گوید: مجوز آنان سلب می‌شود و معدن از طریق برگزاری مزایده عمومی واگذار خواهد شد.
او اضافه می‌کند: در همین راستا ۵۵ معدن خلع ید شده در استان قزوین وجود دارد که نسبت به واگذاری آن‌ها اقدام شده است و عمده این معادن شن و ماسه و خاک صنعتی است.
رییس پلیس راه استان قزوین هم می‌گوید: هر دستگاه کامیون دو محوره باید ۱۶ تن بار را جابجا کند، ولی رانندگان این وسایط نقلیه سنگین برای اینکه کرایه بیشتری دریافت کنند، بعضا تا ۴۰ تن بارگیری می‌کنند که تخلف محسوب شده و تردد این وسایط با این میزان بار موجب خرابی جاده‌ها و از بین رفتن آسفالت می‌شود.
سرهنگ بیگلری می‌افزاید: با مشاهده تردد رانندگانی که اقدام به بارگیری بیش از حد مجاز می‌کنند و عملا تخلف قانونی مرتکب می‌شوند، اقدام به توقف خودرو و جریمه می‌کند. از این رو رانندگان متخلف برای فرار از جریمه با مشاهده پلیس یا اطلاع‌رسانی توسط سایر رانندگان مبنی بر حضور پلیس در محور مواصلاتی بعضا اقدام به تخلیه بار اضافی در حاشیه جاده‌ها می‌کنند.
وی از مردم خواست به محض مشاهده تردد کامیون‌های حامل بار اضافی که از معادن بارگیری می‌شود، مراتب را به راهداری یا پلیس راه گزارش دهند.
نحوه شناسایی کامیون‌های حامل بار اضافی
سرهنگ بیگلری در خصوص نحوه شناسایی کامیون‌های حامل بار اضافی و معیار حمل بار با تناژ بالا از سوی مردم هم می‌گوید: هر کامیونی که بار آن از لبه کامیون دیده شود، حامل بار اضافی است و باید متوقف شود.
آلودگی بصری و تخریب زمین، اقداماتی مجرمانه
مدیرکل حفاظت محیط زیست استان قزوین می‌گوید: تخلیه مواد معدنی در طبیعت موجب نابودی طبیعت و زمین می‌شود.
حسن پسندیده می‌افزاید: تخلیه مواد معدنی در مجاورت جاده علاوه بر تهدیدات جانی برای مسافران این مجوز را به دیگران می‌دهد که اقدام به تخلیه نخاله‌های ساختمانی و سایر زباله‌ها کنند که هم چهره زمین را زشت می‌کند و هم طبیعت را نابود می‌کند و مخاطرات خاص زیست محیطی را به همراه خواهد داشت.
وی آلودگی بصری و تخریب زمین را اقداماتی مجرمانه عنوان کرد که قانونگذار برای جلوگیری از آن‌ها مجازات‌هایی را پیش‌بینی کرده است.
در استان قزوین ۱۸۶ مجوز اکتشاف و بهره برداری از معادن صادر شده است که از این تعداد ۸۵ معدن فعال هستند و ۵۵ معدن نیز به طور راکد باقی مانده است.
به طور کلی عدم استقرار دفاتر شرکت‌های حمل و نقل در معادن یا اطراف آن‌ها که مسئولیت صدور بارنامه‌ها را بر عهده دارند، نبود نظارت دقیق از سوی پلیس راه و عدم تناسب جریمه‌ها با اضافه تناژ و نبود نظارت سازمان صنعت و معدن و تجارت بر صدور مجوز به معدن داران از موانع اساسی در کاهش و پیشگیری از این تخلف در جاده‌ها محسوب می‌شود؛ بنابراین از آنجایی که مقوله ایمنی ناوگان باری در گرو جاده‌های استاندارد و با کیفیت است، باید هرچه سریع‌تر عوامل بروز اضافه تناژ بررسی دقیق و برای مقابله با آن برنامه ریزی شود.
طول راه‌های روستایی استان قزوین پنج هزار و ۳۱۶ کیلومتر است که ۲ هزار و ۶۰۰ کیلومتر آن آسفالت بقیه شوسه و خاکی است.
۸۰۰ کیلومتر از راه‌های روستایی استان قزوین هم دارای آسفالت قدیمی با عمر بیش از ۱۵ تا ۲۰ سال است که برای لکه گیری و روکش آسفالت آن‌ها به حدود سه هزار و دویست میلیارد ریال اعتبار نیاز است.
نگارنده علی صفری الموتی
نظر شما