دختران امروزجامعه ما تا چه اندازه آمادگی ازدواج و مادر شدن را دارند؟

این نوشته به دنبال این است که آیا دختران امروز که پا به عرصه زندگی مشترک می‌گذارند مهارتهای زندگی را بخوبی آموخته‌اند و آمادگی ازدواج و کنترل زندگی را دارند؟

چکیده پژوهش:

ـ امروزه جوانان ما الفبای زندگی و تفاوت های احساسی و مدیریت خانواده و بچه داری را نمی دانند. اینها ربطی به ازدواج زیر 18 سـالگی ندارد بلکه مشـکل آموزشـی وجود دارد.

ـ دختران جامعه ما از 14 سالگی ازدواج و مادر شدن را تجربه میکردند .

ـ سن ازدواج باید مبتنی بر سه اصل بلوغ جسمانی، بلوغ روانی و بلوغ اجتماعی باشد.

ـ منظور از بلوغ جسمانی دوران توانمندی فرد از نظر تولید مثل است که برای دختران ازسنین 12 تا 14 سالگی شروع می‌شود.

ـ بلوغ روانی، عنوانی است که روان‌پزشکان از آن تحت عنوان رشد شخصیت نام می‌برند.

ـ بلوغ اجتماعی مرحله از رشد می باشد که انسان به توانایی ایجاد و مدیریت یک خانواده و امکان ایجاد ارتباطات مهم کاری و اقتصادی و عاطفی دست یافته است.

ـ امروزه یک دختر تا سن 25 سالگی بیشـتر وقـت خـود را صـرف تحصیلات می کنـد ولی قادربه مدیریت یک زندگی نیست.

ـ در دوره جدید والدین در تربیت کودکان برای اینکه وارد زندگی زناشویی شوند سازوکار تربیتی مناسب نداشتند.

ـ آموزش فرزندان باید طوری باشد ببینند که سن رشد آنها کاهش یافته و زودتر شرایط جامعه پذیری را کسب کنند.

ـ درگذشته دختری 10 تا 12ساله می توانست یک زندگی را مدیریت کند و امروز باید نهادهای معین و دولت به جای محدودیت قانونی به خانواده ها کمک کنند تا فرزندان زودتر بتوانند مهارت مسئولیت پذیری را کسب کنند.

پژوهش خبری صدا و سیما: تا یکی دو دهه قبل دختران از حدود 13 سالگی ازدواج می کردند و به حدودد 18 سالگی ختم می شد و پس از سن 18 سالگی دختران شانس کمتری برای ازدواج داشتند. سبک زندگی و تربیتی خانواده‌ها به گونه‌ای بود که دختران در فاصله سنین یاد شده بسیاری از مهارت‌های زندگی را می‌آموختند و به اصطلاح برای زندگی آماده می‌شدند. بر این اساس بسیاری از مادران سرزمین ما وارد عرصه زندگی شدند و زندگی‌های موفقی را نیز تجربه می‌کردند که امروزه آثار آن در ابعاد مختلف قابل مشاهده است.

دختران امروزجامعه ما تا چه اندازه آمادگی ازدواج و مادر شدن را دارند؟

با تغییر سبک زندگی و روی آوردن مردم به زندگی ماشینی سن ازدواج دختران نیز تغییر کرد و امروزه بوضوح دیده می‌شود که بسیاری از دختران حتی با وجود طی کردن تحصیلات دانشگاهی مهارت‌های زندگی را بخوبی فرا نگرفته‌اند و از اولین روزهای ورود به زندگی مشترک دچار ناکامی‌هایی می‌شوند. این نوشته به دنبال این است که آیا دختران امروز که پا به عرصه زندگی مشترک می‌گذارند مهارتهای زندگی را بخوبی آموخته‌اند و آمادگی ازدواج و کنترل زندگی را دارند؟

شرایط یک ازدواج ایده آل از نگاه کارشناسان

کارشناسان معتقدندسن ازدواج باید مبتنی بر سه اصل بلوغ جسمانی، بلوغ روانی و بلوغ اجتماعی باشد. منظور از بلوغ جسمانی دوران توانمندی فرد از نظر تولید مثل است که برای دختران از حدود سنین 12 تا 14 سالگی شروع می‌شود. بلوغ روانی، عنوانی است که روان‌پزشکان از آن تحت عنوان رشد شخصیت نام می‌برند. از لحاظ حقوقی نیز بلوغ روانی با عنوان رشد شناخته می‌شود.

بلوغ اجتماعی به معنی توانمندی لازم برای اداره امور خانواده، همسر و فرزندان است. این امر، مستلزم برآورده‌شدن نیازهای اقتصادی، بهداشتی،‌ علمی، آموزشی و... برای گذراندن زندگی است تا فرد بتواند با آن، مسکن و حداقل نیازهای خانواده را تامین کند. یک دختر جوان ممکن است در سن 14 تا 15 سالگی به رشد کامل جسمانی رسیده باشد اما رشد روانی و شخصیتی او کامل نشده و توانایی ایجاد یک رابطه درست با همسر، فرزند، اطرافیان خود و از جمله خانواده جدیدی که با او پیوند می‌خورد یعنی خانواده شوهر را نداشته باشد. در این صورت تبعات آن نه تنها به فرد و خانواده بلکه به جامعه هم کشیده می‌شود. جامعه‌ای که نیازمند افراد فعال، آگاه، پخته و توانمند است. بنابراین کارشناسان فقط سن را ملاک اولیه و اصلی برای تشکیل خانواده یا ازدواج قرار نمی‌دهند.

1- حجت السلام سـنجرانی، کارشناس حوزوی خانواده:

در گذشته دختری 10 تا 12ساله میتوانست یک زندگی را مدیریت کند و امروز باید نهادهای معین و دولت به جای محدودیت قانونی به خانواده ها کمک کنند تا فرزندان زودتر بتوانند مهارت مسئولیت پذیری را کسب کنند. سن ازدواج باید پایین بیاید ولی با تربیت و آموزش. امروزه یک دختر تا سن 25 سالگی بیشـتر وقـت خـود را صـرف گرفتـن مـدرک کارشناسـی ارشـد می کنـد ولی هنـوز بلد نیسـت یک زندگی را مدیریت کند. امروزه جوانان ما الفبای زندگی و تفاوت های احساسی و مدیریت خانواده را نمیدانند و بچه داری بلد نیستند. اینها ربطی به ازدواج زیر 18 سـالگی ندارد بلکه مشـکل آموزشـی وجود دارد.»

2-دکتر هنربخش مدرس آموزش‌های پیش از ازدواج:

امروزه با خانواده‌هایی مواجهیم که پدران غایبان زندگی هستند چرا که آنها بیشتر بار مالی خانواده را بر دوش می‌کشند و مادران هم خسته‌اند از بار مسئولیت اجتماعی و عاطفی خانواده. والدین در جامعه امروزی فرصتی برای آموزش مهارت‌های زندگی به فرزندانشان ندارند. فکر می‌کنم نوجوانان در شرایط فعلی اجتماعی آمادگی کامل برای ازدواج ندارند. نوجوانان امروزی در خیالات و توهمات خود هستند و اگر بخواهند زندگی تشکیل دهند با مشکل مواجه می‌شوند. عمر بسیاری از ازدواج‌های زودرس در سال اول رو به اتمام است این موضوع درحالی است که هر چقدر ازدواج در سنین پایین اتفاق افتد زوجین آگاهی لازم را برای ازدواج ندارند.

3- سارا فیروزیان کارشناس ارشد جامعه شناسی:

مهم‌ترین مشخصه برای ازدواج، رشد شخصیت افراد است. رشد شخصیت برای دختران 22 سال است. در سن 22 سالگی معیارها و علائم شخصیتی دختران کامل می‎شود، باید خانواده‎ها آگاه باشند که زمانی یک ازدواج موفق انجام می‎شود که به موقع صورت بگیرد یعنی دختر و پسر در سنی باشند که شخصیت آنها تکمیل شده و به بلوغ سنی و فکری کامل رسیده باشند. اگر این اتفاق درست صورت نگیرد تبعات منفی و آسیب‎های اجتماعی فراوانی را به جامعه تحمیل می‎کند.

4- زهره شوهانی، کارشناس واحد طلاق مرکز اورژانس اجتماعی اداره کل بهزیستی:

دختری که ازدواج می کند باید ابتدا نقش همسر و بعدها نیز نقش یک مادر داشته باشد و بتواند در رابطه با خانواده همسر ارتباط ها و معاشرت لازم را برقرار کند در حالیکه عمده این دخترها در ایفای این نقش ها با ناکامی مواجه می شوند. وی معتقد است: دختری که زود ازدواج کند وقتی وارد خانه شوهر شد هنوز خیال و تصورهای کودکانه را دارد و فرآیند سن نوجوانی اش تکمیل نشده و ممکن است در ابراز این نیازها همچون معاشرت با دوستان، تفریح، ادامه تحصیل، رفتن به دانشگاه و غیره با مخالفت شوهر مواجه شود. در بررسی های انجام گرفته بالای 90 درصد مراجعان به این مرکز که درخواست طلاق دارند در سنین کم و زیر 18سال ازدواج کرده و با ناکامی در این امر مقدس مواجه شده‌اند.

5- شهیندخت مولاوردی معاون رئیس جمهوری در امور زنان و خانواده:

درست است که قانون و شرع می‌گوید ازدواج در سنین 9 تا13 سالگی می‌تواند اتفاق بیفتد اما شرایط اجتماعی چیز دیگری است. اینکه دختران و پسران دبیرستانی را از پشت نیمکت بیرون بکشانیم و سر سفره عقد ببریم اقدامی صحیح نیست. دختر و پسری که به بلوغ اجتماعی نرسیده‌اند نمی‌توانند زندگی را بچرخانند و به نظر می‌رسد هم‌اکنون و در جامعه امروزی شرایط برای ازدواج دختران دبیرستانی مهیا نیست و این آمادگی نه‌تنها در دختران بلکه در پسران هم وجود ندارد.