به گزارش
خبرگزای صداوسیما ؛معدن سنگ آهن چادر ملو در قلب کویر مرکزی ایران ، در دامنه شمالی کوه های خاکستری رنگ چادرمحمد در حاشیه جنوبی نمک زار ساغند ، به فاصله 180 کیلومتری شمال شرقی یزد و 300 کیلومتری جنوب طبس واقع شده ، منطقه ای خشک و لم یزرع تا کیلومترهای اثری از شهر و ابادی یافت نمی شود.
چادرملو بواسطه موقعیت جغرافیایی کویری دارای اب و هوای خشک و سرد در زمستان و گرم در تابستان است میزان سرما در شبهای زمستان گاه تا 16 درجه به زیر سفر می رسد و گرمای هوای تابستان تا 45 درجه بالا می رود ضمن اینکه طوفان های شن با سرعت 90 کیلومتر در ساعت را نیز باید بر سختی کاردر این منطقه به ان افزود.
از فرودگاه بین المللی یزد تا معدن چادرملو سه ساعت باید با خودرو طی طریق کنید تا به معدن برسید، گودالی که از سطح تا عمق محل استخراج در کف معدن 370 متر فاصله دارد، از ان بالا بیل مکانیکی ها و تراک های غول پیکر حمل سنگ معدن همچون اسباب بازی های دوران کودکی به چشم می یاد...
علی فضلی راننده تراک حمل سنگ معدن است ، خانواده اش در یزد زندگی می کنند ، مدرک تحصیلی او فوق دیپلم برق و الکترونیک است ، پیش از این به شغل رانندگی کامیون مشغول بوده و حالا سه سالی است که در چادرملو مشغول به کار است .
وی می گوید: هر روز از ساعت 8 صبح تا چهار بعد از ظهر در معدن مشغول به کار است کاری سخت و طاقت فرسا گرما و الودگی هوا سختی انرا دو چندان کرده است درعین حال از شغلش راضی است و هیچگاه به فکر شغل پشت میز نشینی نبوده و نیست .
فضلی که با حقوق ماهانه دو میلیون و 600 هزار تومان در معدن چادرملو کار می کند می افزاید: از این که سهمی در اقتصاد ملی و تولید کشور دارم راضی هستم .
علی یکی از 950 کارگر مستقر در معدن چادرملو است ،اکثر کارگران شاغل در این معدن ساکن مناطق اطراف هستند ، بعد مسافت موجب شده دور از خانواده در معدن مشغول بکار باشند.
نفس های پایانی ذخیره سنگ آهن در چادرملو
صحرایی مدیر معدن چادرملو می گوید : اینجا در 45 کیلومتری ساغند و 70 کیلومتری بهاباد واقع شد معدن چادر ملو بزرگترین تولید کننده سنگ آهن خام در کشور است الان عملیات استخراج در سطح 370 متری از قله است.
وی با بیان اینکه 950 نفر از کارگر و کارمند تا مهندس در این معدن مشغول بکار هستند ، می افزاید : "هفت سال از عمرمعدن باقی مانده که باتوجه به تجهیزات موجود در این معدن امیدواریم که معدن قابل دیگری که در فاصله 40 کیلومتری این معدن واقع شده به چادرملو واگذار شود تا زمینه برای استفاده از سرمایه گذاریی که در این بیابان شده است حداقل برای 10 سال اینده فراهم شود."
شرکت معدنی و صنعتی چادر ملو سالانه 10.5 میلیون تن سنگ آهن کسانتره و حدود یک تا 1.5 میلیون تن سنگ آهن دانه بندی شده جمعا حدود 12 میلیون تن سنگ آهن تولید می کند که 3.5 میلیون تن کنسانتره خود را در گندله سازی اردکان به گندله تبدیل می کند.
چادرملو الگوی مدیریت بخش خصوصی
محمود نوریان مدیرعامل شرکت معدنی و صنعتی چادرملو می گوید: این معدن نمونه بارز مدیریت بخش خصوصی در کشور است این مجموعه از زمانی که به بخش خصوصی واگذار شده روند توسعه را با سرعت طی کرده است و تبدیل به الگویی موفق در صنعت فولاد کشور شده است .
وی معتقد است: اگر چادرملو به تدبیر مدیران وقت به بخش خصوصی واگذار نمی شد الان کشور برای طرح های توسعه فولادی نیازمند واردات سنگ آهن بود .
وی می افزاید: طی 15 سال گذشته با واگذاری معدن چادرملو به بخش خصوصی رشد محسوسی داشته است و در این سالها در مقایسه با معادن دولتی عملکرد بسیار بهتری داشته است.
وی می گوید: متاسفانه روند اکتشافات متوقف شده و ذخایر قبلی هم که پیش از انقلاب شناسایی شده در همان حد است همان را هم برای دریافت مجوز اکتشافی مشکل داریم .
نوریان با اشاره به روند روبه اتمام ذخیره سنگ آهن معدن چادرملو می افزاید: ذخایر این معدن حداکثر تا 7 سال اینده به انتها می رسد و ما چند سال است که درخواست خود را برای در اختیار گرفتن معدن جدیدی با ذخیره اولیه شناسایی شده 100 میلیون تن ارائه کرده ایم اما سازمان محیط زیست بر این باورد است که منطقه حفاظت شده است و نباید کار معدنی در ان انجام شود.
فعالیتهای دانش بینان محور توسعه
نوریان می افزاید : ما دانش خود را در تولید ارتقاء بخشیدم الان تعداد زیادی از شرکتهای دانش بینان با چادرملو همکاری می کنند و از توان بسیار بالای پیمانکاری برای شرکت در مناقصه های بین المللی هستند در مجموعه چادر ملو و گل گوهر رشد کرده اند.
بهره گیری از دانش بومی و توسعه با اتکای به شرکتهای دانش بنیان داخلی کلید واژه طرحهای توسعه ای چادرملو است به طوری که هم اکنون 5 شرکت دانش بنیان به طور مستقیم با حمایت مجموعه چادر ملو شکل گرفته و امروز به شرکتهایی قدرتمند در اجرای طرحهای فولادی و معدنی در سطح داخلی و بین المللی تبدیل شده اند .
به گفته مهندس نوریان مجموعه چادر ملو با اتکای به توان همین شرکتهای دانش بنیان موفق به بومی سازی بیش از 9 هزار قطعه پرمصرف در صنعت فولاد شده است و شرکتهای دانش بنیانی که با چادرملو همکاری می کنند امروز کار راه اندازی خطوط تولید در گل گوهر، گوهر زمین سیرجان را برعهده گرفته اند و برخی از تولید کنندگان قطعات صنعتی تولیدات خود را به بازارهای اروپایی عرضه می کنند ."
بومی سازی 9 هزار قطعه پر مصرف در صنعت فولاد
وی می افزاید: ارزش قطعات بومی سازی شده طی سالهای 92 تا 94 به بیش از 500 میلیارد تومان می رسد و هم اکنون قطعات تولید شده در فولاد طبرستان به سوئد صادر می شود .
وی با اشاره به شکل گیری پنج شرکت دانش بنیان در زمینه صنایع معدنی و فولادی در مجموعه چادرملو می گوید: در قالب همین شرکتهای دانش بنیان برای نخستین بار یک شرکت داخلی سیستم دیسپچینگ در کشور طراحی نصب و راه اندازی شده است و شرکتهای دیگر داخلی هم در صدد بهره گیری از این فن اوری هستند .
وی می گوید : چادرملو که از ابتدا در قالب پنج خط تولید با ظرفیت 7.5 میلیون تن طراحی شده بود ظرفیت تولید خود را به 10.5 میلیون تن کنسانتره و یک میلیون تن سنگ آهن دانه بندی شده رسانده است ضمن اینکه موفق به احداث واحد گندله سازی و واحد تولید فولاد در اردکان نیز شده است .
مدیرعامل چادرملو می افزاید: این حجم توسعه اگر قرار بود در قالب سیستم دولتی انجام شود به هیچ وجه چنین سرعتی نداشت و امروز سرنوشت بهتری از هشت طرح فولاد استانی نداشت طرحهایی که هم اکنون به دلیل گذر زمان شاید توجیح اقتصادی خود را نیز از دست داده باشند.
وی می گوید: "شرکت چادرملو در مدت کوتاهی پس از واگذاری به بخش خصوصی توانست به تولید 2 میلیون تن فولاد، 3.4 میلیون تن گندله دست یابد و امروز یک نیروگاه 500 مگاواتی را در کوتاه ترین زمان ممکن احداث کرده ایم و برای تامین اب قرارداد بزرگ انتقال اب خلیج فارس از طریق استانهای کرمان و یزد و مشارکت گل گوهر و مس سرچشمه را در دستور کار خود دارد همچنین نخستین قرارداد بیع متقابل را برای شرکت اب و فاضلاب یزد منعقد کردیم تا با ایجاد شبکه فاضلاب اردکان از اب جمع اوری شده برای فولاد سازی استفاده کنیم ."
وی با بیان اینکه چادرملو 86 هکتار فضای سبز در منطقه ایجاد کرده است تاکید می کند : معادن بزرگ به محیط زیست متعهد هستند و هیچ تعارضی با محیط زیست و حفظ گونه های حیوانی ندارند اما مسئولان سازمان محیط زیست اصلا حاضر به شنیدن توضیحات ما نیستند .
چالشهای پیش رو بخش خصوصی
نوریان می گوید: نکته ای که امروز مانع مشارکت جدی بخش خصوصی در معادن شده است اماده نبودن زیرساختهاست ، و بهره بردار باید زیرساخت را خود ایجاد کند، معدن چادرملو در دل کویر است و نیازمند جاده ریل واب و برق است قبلا دولت برای این زیرساختها بودجه اختصاص می داد الان که بخش خصوصی فعال شده است عملا این خدمات را ارائه نمی کند.حتی وزارت راه و شهرسازی حاضر به تحویل گرفتن جاده 180 کیلومتری که چادرملو از معدن تا محور اصلی یزد کشیده نیست .
وی می افزاید: یکی دیگر از مشکلات فعالان بخش خصوصی در معدن بی ثباتی قوانین و مقررات برای سرمایه گذاران است به طور مثال زمانی که چادرملو و گل گوهر به بخش خصوصی واگذار شد ، به دلیل کاهش درامدهای ایمیدرو برخلاف تمامی قوانین بار دیگر معادن را به این ایمیدرو بازگردانند و طی سه سال دو هزار میلیارد تومان بهره مالکانه از ما طلب کردند امری که عملا همه سرمایه گذاریهای توسعه ای را با اختلال مواجه کرده است .
مدیرعامل شرکت صنعتی و معدنی چادرملو می گوید: یکی دیگر از اقدماتی که به دلیل بی ثباتی در قوانین با مشکل مواجه شد قراردادی بود که برای توسعه روی مهدی آباد با یک شرکت استرالیایی منعقد شد اما بعد از اتمام عملیات اکتشافات به یکباره گفتند ما معدن واگذار نمی کنیم و در نتیجه کار به تعطیلی کشیده شد.
مدیرعامل شرکت صنعتی و معدنی چادرملو با بیان اینکه اکثر سرمایه گذاری های انجام شده در این مجموعه به نتیجه رسیده و نیازی به سرمایه گذاری خارجی نداریم گفت : این مجموعه تنها از محل صادرات سنگ آهن دانه بندی شده موفق شد منابع ارزی مورد نیاز طرحهای توسعه ای خود را تامین کند این درحالی است که اکثر معادن دولتی با صادرات سنگ آهن دانه بندی شده حقوق و دستمزد خود را پرداخت می کنند .
اشتغالزایی در کویر ویژگی معدن
نوریان با اشاره به ویژگی کارکردی معادن در اشتغالزایی در بیابان ها و مناطق محروم می گوید: اشتغال مستقیم بیش از سه هزار نفر از ساکنان روستاهای اطراف معدن چادرملو چهره روستاهای منطقه را تغییر داده است امروز این مجموعه سالانه 40 میلیارد تومان عوارض به شهرداری اردکان پرداخت می کند و طرحهای مختلف گازرسانی و کمک به دانش اموزان نخبه منطقه از جمله اقدامات این مجموعه در منطقه است .
مدیرعامل شرکت صنعتی و معدنی چادرملو با اشاره به ضرورت نگاه جدی به ظرفیت های بخش خصوصی برای تحقق اهداف اقتصاد مقاومتی می گوید : بیشترین نگاه برای تحقق اهداف اقتصاد مقاومتی متوجه بخش دولت است این در حالی است که بخش خصوصی اگر در مسیر اقتصاد مقاومتی و استفاده بهینه از امکانات نباشد روبه نابودی گام برمی دارد .
وی می گوید : مجموعه چادرملو طرح توسعه 5 خط تولیدی خود را با ظرفیت 1.4 میلیون تن انجام داده است و الان میزان تولید به 2.1 میلیون تولید رسیده است و ظرفیت تولید واحد فولاد این مجموعه فقط با ارتقای بهره وری در عوامل تولید از یک میلیون تن به یک میلیون و300 هزارتن افزایش یافته است .
نوریان با بیان اینکه مجموعه چادر ملو با بهینه سازی مدیریت موفق شده از اهداف برنامه پنجم نیز پیشی بگیرد می گوید : برنامه ریزی انجام شده برای مجموعه چادرملو برای پنج خط تولید 7.5 میلیون تن بود درحالی که هم اکنون 10.5 میلون کنسانتره 1 میلیون اهن دانه بندی و 3.4 میلیون تن گندله دراین مجموعه تولید می شود .
صرفه جویی 30 درصدی در انرژی و 43 درصدی در مصرف آب
مصری نژاد مدیرعامل گندله سازی اردکان از دیگر واحدهای تحت پوشش شرکت صنعتی و معدنی چادرملو می گوید : گندله سازی چادر ملو در سال83 با هدف ایجاد ارزش افزوده در معدن چادرملو با ظرفیت 3.4 میلیون تن راه اندای شد اما پس از ان دو کارخانه احیا هر یک به ظرفیت 800 هزار تن نیز در طرح توسعه این مجموعه ایجاد شد و امروز در مجموع 1.6 میلیون تن اهن اسفنجی در این مجموعه فعالیت می کند .
وی با بیان اینکه هم اکنون سالانه 800 هزارتن شمش در مجموعه چادر ملو تولید می شود می افزاید : در طرح توسعه این مجموعه برنامه ریزی برای ساخت دو واحد نورد نیز در منطقه ابرکوه به ظرفیت 550 هزارتن انجام شده که با بهره برداری از این واحدها چادرملو به مجموعه ای کامل مشتمل برتمامی واحدهای فولادی خواهد شد که نمونه ان در کشور نیست .
وی با اشاره به تکمیل و راه اندازی یک واحد یک میلیون تنی تولید فولاد در مجموعه گندله سازی اردکان تا پایان شش ماهه نخست امسال گفت : فناوری بکاررفته در این مجموعه کاملا اروپایی است و با اخرین فن اوری روز دنیا احداث شده است و ظرفیت این واحدشمش تا 1.8 میلیون تن قابل افزایش است.
مصری نژاد با اشاره به نوآوری های بکاررفته در مجموعه تولید فولاد اردکان برای کاهش مصرف آب و انرژی می گوید: دو اقدام اساسی در این زمینه انجام شده است در گام نخست برای کاهش مصرف انرژی در واحد جدید تولید شمش اردکان اهن اسفنجی بوسیله شبکه انتقالی با دمای 600درجه مستقیم از احیا به کوره ذوب می رود و این موجب کاهش 30 درصد مصرف انرژی و الکترود می شود همچنین برای کاهش مصرف اب نیز با خرید تجهیزات مورد نیاز ، اب در رادیاتور بسته حرکت می کند به این ترتیب نه رسوب افزایش می شود و نه الودگی ایجاد می شود ضمن اینکه مصرف اب نیز بیش از 40 درصد کاهش می یابد.
وی می گوید : به این ترتیب با کاهش مصرف اب و انرژی و کاهش زمان ذوب تعداد دفعات ذوب در کوره افزایش می یابد و براحتی می توان از واحد تولیدی باظرفیت یک میلیون تنی بیش از یک میلیون و 300 هزار تن تولید بدست اورد .
وی باشاره به اقدامات انجام شده برای تکیمل زیرساختهای مورد نیاز در طرحهای توسعه واحد گندله سازی اردکان می افزاید: تاکنون 11 کیلومتر راه اهن ، ساخت نیروگاه 500 مگاواتی سیکل ترکیبی، 24 کیلومتر خطوط انتقال برق ، 300 کیلومتر لوله کشی فاضلاب برای استفاده از پس اب فاضلاب شهر اردکان انجام شده است همچنین طرح انتقال اب از خلیج فارس به چادرملو در سه فاز در حال اجراست.
مصری نژاد طرح افزایش ظرفیت واحد گندله سازی اردکان را از دیگر طرحهای توسعه ای مجموعه عنوان کرده و می افزاید: "مطالعات افزایش ظرفیت گندله سازی با مشارکت شرکت کوبه ژاپن اغاز شده است که تاکنون 40 درصد پیشرفت فیزیکی داشته است و پیش بینی می شود با اجرای این طرح ظرفیت تولید گندله در این مرکز تا پایان امسال از مرز 4 میلیون تن نیز فراتر رود ."
طراحی سیستم دیسپاچینگ
اما یکی از شرکتهای دانش بنیان که با حمایت مجموعه چادرملو شکل گرفته و امروز موفقیتهای قابل توجهی هم در صنعت فولاد کشور بدست آورده شرکت بیستون یزد است شرکتی که موفق شد برای نخستین بار در کشور سیستم دیسپاچینگ کنترل معدن طراحی کند.
این شرکت متشکل از جوانان نخبه دانشگاه های معتبر داخلی است که با سرمایه اندک 50 تا 60 میلیون تومان کارش را اغاز کرد اما با اعتماد و حمایت مجموعه چادر ملو امروز به شرکتی توانمند تبدیل شده است .
ابوالفضل میرحسینی مدیرعامل شرکت دانش بنیان بسیتون یزد می گوید : طراحی این سیستم دیسپاچینگ از سال 93 با حمایت مجتمع چادرملو و پارک علمی و فن آوری یزد آغاز شد و در سال 94 به اتمام رسید ، سیستمی که مشابه ان را برزیل ، امریکاو ژاپن طراحی کرده اند.
وی می افزاید: قیمت تمام شده این سیستم نصف قیمت مشابه خارجی ان است ضمن اینکه به همت جوانان نخبه ایرانی کل دانش فنی این سیستم امروز بومی شده است .
میرحسینی می گوید: این سیستم در فرایند کار معدن افزایش کارامدی ، تولید ، کاهش تعداد ماشین الات ، کنترل بهتر ناوگان ترابری و فعالیت های مدیریتی معدن را بهبود می بخشد.
وی می گوید: هم اکنون بازاریابی این سیستم برای معادن دیگر شروع شده است مذاکره برای اجرای ان در دو تا سه معدن آغاز شده است .همچنین برنامه شرکت برای پنج سال اینده نیز صادرات به کشورهای همسایه و غرب اسیاست.
طراحی خط تولید کنسانتره
و دست اخر اینکه امروز چادرملو با اتکای به مهندسان جوانش به الگویی موفق در بومی سازی صنایع فولادی و معدنی در کشور تبدیل شده است الگویی که مهندسان مشاور ان امروز قادر به اجرای طرحهای بزرگ در مناقصه های بین المللی هستند .
امیر علی رحمانی مدیر کارخانه تولیدکنسانتره اردکان با اشاره به طراحی، نصب و راه اندازی خط پنجم تولید کنسانتره در مجموعه گندله سازی اردکان بدست مهندسان ایرانی می گوید : چادر ملو پنج خط تولید کنسانتره دارد که سنگ اهن را با عیار 54 درصد دریافت می کند و با عیار 67.5 درصد برای واحدهای گندله سازی تحویل می دهند ، که خط پنجم این مجموعه ازجانب مهندسان ایرانی انجام شده است مجموعه ای که بالای 80 درصد تجهیزات بکار رفته در ان کاملا ایرانی است .
وی می گوید: امروز این تیم مهندسی قادر به اجرای طرحهای مشابه در مناقصه های بین المللی هستند و طرح های مشابه ای را در قزاقستان افریقای شمالی طراحی و اجرا کرده اند.