عوارض سیگار الکترونیکی به روی لثه و دندان ها

به گزارش خبرگزاری صدا و سیما برنامه مجله علمی روزنه رادیو گفتگو باحضوردکتر محدثه حیدری -معاون پژوهشی مرکز تحقیقات ایمپلنت‌های دندانی و عضو هیئت علمی دانشگاه علوم پزشکی تهران و متخصص جراحی لثه به بحث عوارض سیگار الکترونیکی به روی لثه و دندان هاپرداخت.

مجری: خبری هم برای عزیزانی که اهل دود و دخانیات هستند و سعی می‌کنند که با استفاده از سیگار‌های الکترونیکی یا آدامس‌هایی که در بازار هست یک مقدار فضا را برای خودشان عوض کنند یک خبری داریم که شاید جالب نباشد و آن این است که عوارض برای سیگار‌های الکترونیکی بر روی لثه‌ها و دندان‌ها، یعنی اگر هم حتی می‌خواهید جایگزین استفاده کنید باید حواستان باشد که این سیگار‌های الکترونیکی هم به نوعی تاثیرگذار است.
مجری:، چون من خودم اهل سیگار نیستم خیلی آشنا نیستم اگر بخواهم سوالاتی بپرسم، ولی سعی می‌کنیم اطلاعات علمی که می‌گیریم، علی القاعده سیگار‌های الکترونیکی جایگزین می‌شوند برای افرادی که این نوع دخانیات را استفاده می‌کنند یعنی این یک جور تجویز است؟
حیدری: در گذشته یعنی از حدود سی سال پیش برای جایگزین سیگار، سیگار‌های الکترونیک را تجویز می‌کردند، ولی سیگار الکترونیک هم مثل همه چیز‌های دیگر باید در طولانی مدت عوارضش سنجیده شود و الان که سالهاست از تجربه آن می‌گذرد به این نتیجه رسیدند که سیگار الکترونیک درست است که به اندازه سیگار و سیگارت خطرناک نیست، ولی باز هم خودش خطرناک است و حتی ترک سیگار را با مشکلاتی مواجه می‌کند، چون در داخل سیگار‌های الکترونیک نیکوتین حتی تا ۳۵ میلی گرم گزارش شده که وجود دارد، امروزه به این نتیجه رسیدند که بخاطر عوارضی که سیگار الکترونیک می‌تواند ایجاد کند راهی برای تجویز و جایگزین ترک سیگار نمی‌تواند باشد.
مجری: روی سیگار معمولی چقدر نیکوتین است؟
حیدری: تا صد میلی گرم هم حتی گزارش شده و در سیگار‌های الکترونیک هم بسته به این که در واقع، چون کارتریجی هست که آن کارتریج بر یک دستگاه گرم کننده‌ای وجود دارد که یک مایعی که به آن می‌گویند ایلیکویید را می‌خواهد گرم کند و یکسری بخاراتی را صادر می‌کند که این بخارات با دود سیگار متفاوت است حالتش متفاوت است انگار بخارات ناشی از گرم شدن آب هست، ولی در داخل همان بخارات هم باز نیکوتین گزارش شده که وجود دارد و سایر فلزات سنگین حتی طعم دهنده‌هایی که به آن‌ها اضافه شده مثلا مطالعات نشان دادند وقتی طعم دهنده شکلات به این سیگار‌های الکترونیکی اضافه می‌کنند، یک سری مشتقات تولید می‌کند یا مثلا برای طعم دهنده گیلاس یک سری مشتقات تولید می‌کند که همه این‌ها می‌توانند سرطان زا باشند یعنی درست است یکسری طعم دهنده‌ها که ما در غذا‌ها استفاده می‌کنیم و مصرف می‌کنیم از راه دستگاه گوارشمان آن‌ها سرطانزا نیستند، ولی همان‌ها وقتی بخار می‌شوند یکسری موادی را تولید می‌کنند که می‌توانند سرطانزا بشوند و در واقع باعث ضایعات پیش سرطانی شود.
به خاطر همین امروزه توصیه می‌شود افرادی که هر نوع سیگار، سیگارت، سیگار‌های الکترونیک و تخته‌ای مصرف می‌کنند حتما چکاپ توسط دندانپزشک و یا جراحان داشته باشند که دهانشان ضایعات پیش سرطانی سفید، قرمز یا یکسری ضایعات مختلف سفید و قرمز اگر در آن ایجاد شود یک زنگ خطری است برای ضایعات پیش سرطانی.
مجری: یعنی حتی ممکن است تا حد سرطان هم برود؟
محمدحسین: دکتر حیدری: نه تنها مطالعات نشان دادند من این چیز‌هایی که عرض می‌کنم یعنی جدیدترین اطلاعات این است که ده سال گذشته اصلا روی سیگار‌های الکترونیکی و سیگارت‌ها همچنین دیدی وجود نداشته، ولی مطالعاتی که از سال ۲۰۲۲ و ۲۰۲۱ و ۲۰۲۰ دارند گزارش می‌شوند و مطالعات مروری در نشست‌هایی که انجام شده برای آن، نشان داده که نه تنها باعث ایجاد تغییر در سلول‌های اپیتریوم یا سلول‌های تولید کننده کلاژن ما می‌شود حتی می‌تواند بر روی دی ان‌ای و ژنوم تاثیر بگذارد و باعث ضایعات پیش سرطانی بشود، چون در بخارات سیگار‌های الکترونیک ما حتی فلزات سنگین را هم داریم؛ مثل نیکل و کروم و مس ... و آن‌ها می‌توانند فلزاتی باشند که نه تنها سرطانزا هستند بلکه اگر شیمی درمانی شروع می‌شود در پاسخ به درمان شیمی درمانی هم حتی تاثیرگذار هستند.
مجری: وقتی این اتفاقات می‌افتد معمولا هم دیده می‌شود که مثلا تبلیغاتی می‌شود که مسواک‌های خاص، خمیردندان‌های خاص می‌تواند این عوارض را پیشگیری کند یا حتی درمان کند، آیا واقعا همین هست یا صرفا نظر شما این است که این سیگارت‌ها را هم کنار بگذاریم؟
دکتر حیدری: من یک نکته‌ای را جدا از بحثی که شما فرمودید بگویم. بیماری لثه یک بیماری خاموش است یعنی اکثر افرادی که به ما مراجعه می‌کنند درد ندارند یا افرادی هستند که خودشان می‌دانند که هرازچندگاهی شش ماه یک بار سالی یکبار باید به دندانپزشک مراجعه کنند و یا کسانی هستند که دندان هایشان لق شده و یا بر اثر خونریزی لثه می‌آیند، یعنی می‌گویند ما مسواک می‌زنیم، لثه مان خونریزی می‌کند یا بوی بد دهانمان. در افراد سیگاری معمولا بوی بد دهان را نداریم بخاطر این که آن بوی سیگار خودش آن را ساپرس می‌کند و از طرفی موادی که در نیکوتین وجود دارد باعث تنگی عروق می‌شوند، خونرسانی هم نداریم یعنی آن زنگ خطر بیماری‌هایی که خونریزی از دهان است و خونریزی از لثه هست را افرادی که سیگار الکترونیکی استفاده می‌کنند وجود ندارد و وقتی به ما مراجعه می‌کنند که کار از کار گذشته و دندان‌ها لق شده است. مسواک‌ها و خمیردندان‌هایی که توصیه می‌شود همه جنبه تبلیغاتی دارد یعنی جنبه‌ای که شاید بتواند رنگ دندان را تغییر بدهد، ولی روی ژنوم و ضایعه پیش سرطانی نمی‌تواند تاثیرگذار باشد قاعدتا.
مجری: سیگار‌های الکترونیکی روی لب‌ها هم تاثیر می‌گذارد شکل و رنگش را عوض کند؟
دکتر حیدری: دقیقا، چون نیکوتین وجود دارد، با مصرف طولانی تمام تاثیراتی که سیگار دارد در مدت طولانی تری سیگار الکترونیک هم دارد و آن بی ضرر بودنش الان رد شده هست و تمام ضایعات پیش سرطانی که در حفره دهان گفتم، این شامل (متوجه نشدم) هم می‌تواند باشد و از طرفی بعنوان نکته آخر روی دندان‌ها هم تاثیر دارد بخاطر این که باعث خشکی دهان می‌شود و می‌تواند تغییر میکروبی ایجاد کند که میکروب‌های پوسیدگی زا را ایجاد کند و پوسیدگی‌های دندانی را هم زیاد کند.