طرح گاپ ترکیه را که ایده آن از سال ۱۹۳۰ مطرح شد، می‌توان علت اصلی خشکی مناطق غرب آسیا دانست. سرزمین‌های خشکی که بنا به اظهارات کارشناسان منشا اصلی گرد و غبار داخل ایران هستند.
به گزارش گروه وب گردی خبرگزاری صدا و سيما، بالاترین حد شاخص آلودگی هوا (AQI) ۵۰۰ است. عددی که برخی استان‌های کشورمان در روز جمعه آن را تجربه کردند.
بر همین اساس، تهران روز گذشته آلوده‌ترین پایتخت جهان شد. شاخص آلودگی هوا در مناظق ۱، ۲، ۷، ۸، ۹، ۱۳، ۱۸، ۱۹ و ۲۲ تهران عدد ۵۰۰ را نشان می‌داد.
محدوده ۳۰۱ تا ۵۰۰ به منزله وضعیت خطرناک برای همه گروه‌های سنّی است.
امّا دلیل ماجرا چیست؟
یک کانون جدید ریزگرد در مرز عراق با سوریه در حال شکل گیری است. «محمد اصغری» کارشناس سازمان هواشناسی در این زمينه گفت: براساس تصاویر ماهواره‌ای منشأ این گردوخاک در کشور عراق است.
امّا جواب چرایی تشکیل کانون گرد و خاک در عراق و سوریه را در ترکیه باید یافت. «سیاست سدسازی گسترده ترکیه» عامل اصلی خشک شدن تالاب‌ها و نخلستان‌های عراق است.
«ویسل اروغلو» وزیر آب و جنگلداری ترکیه در سال ۱۳۹۶ اعلام کرد که تعداد ۷۲۷ سد تاکنون در ترکیه ساخته‌شده است و با تکمیل سدهای در دست ساخت، تعداد آن‌ها در پنج سال آینده (سال ۱۴۰۲) به ۲ برابر خواهد رسید.
سلاح زیست محیطی ترکیه علیه کشورهای غرب آسیا!
«اردوغان» رئیس جمهور ترکیه روز شنبه ۱۵ آبان ۱۴۰۰ سد «ایلی سو» را تحت عنوان رسمی «ilisu baraji» افتتاح کرد. «ایلی سو» دومین سد بزرگ ترکیه بعد از سد «آتاترک» است.
ظرفیت «ایلی سو» ۳ برابر «کرخه» به عنوان بزرگترین سد ایران است. ظرفیت سد آتاتورک (بزرگترین سد ترکیه و قاره اروپا) نیز به اندازه مجموع تمام سدهای ایران است!
سد «آتاترک» بر روی فرات و سد «ایلی سو» بر روی دجله بسته شده است. سد «آتاترک» ۷۵ درصد آب فرات را ذخیره می‌کند و سد «ایلی سو» نیز مانع ورود قریب به ۶۰ درصد منابع آبی به عراق می‌شود.
«ایلی سو» یکی از ۲۲ سدّی است که ترکیه ذیل طرح «آناتولی جنوب شرقی» با نام اختصاری گاپ (GAP) ساخت. «گاپ» بزرگترین و پرهزینه‌ترین طرح تاریخ جمهوری ترکیه است.
ایده این طرح نخستين بار در سال ۱۹۳۰ و دوران آتاترک مطرح شد، ولی عملیاتی شدن آن به نیمه دوم قرن بيستم بازمی‌گردد.
طبق طرح «گاپ» ۱۴ سد بر روی فرات و ۸ سد بر روی دجله ساخته می‌شود.
این طرح به مثابه یک سلاح زیست محیطی مهلک علیه کشورهای غرب آسیاست. در صورتی که طرح «گاپ» به سرانجام برسد، عراق، سوریه و در نهایت بخش‌هایی از تالار «هورالعظیم» خوزستان خشک خواهد شد.
مدیر گروه مطالعات آب مرکز پژوهش‌های مجلس در این زمینه گفت: با اجرای کامل طرح گاپ، ترکیه عملاً کنترل آب‌های بالادست منطقه‌ای را در اختیار می‌گیرد و می‌تواند از این اهرم به منظور اهداف سیاسی خود استفاده کند.
«سارا اردو» مدرس دانشگاه افزود: سد آتاترک از جمله سدهای گاپ در ترکیه اصلی‌ترین عامل خشک شدن زمین‌های عراق است.
این کارشناس مسائل محیط زیست گفت: به عبارتی آب رودخانه‌های دجله و فرات به واسطه سد سازی‌های ترکیه کم شده و دشت بین النهرین رطوبت خود را از دست داده و به منبعی برای تولید گرد و غبار تبدیل شده است.