روزه و روزه داری نه تنها به خاطر تأمین سلامت و صحت بدن آدمی حائز اهمیت می‌باشد، بلکه موجب تأمین سلامتی روح و جان نیز هست.
به گزارش سرویس وب گردی خبرگزاری صدا و سیما، عده تقریبا زیادی از مردم فکر می‌کنند که روزه گرفتن باعث ضرر به بدن می‌شود. در اینجا یک سوال پیش می‌آید که چرا خدا باید کاری برای ما تعیین کند که ضرر داشته باشد؟ باید بدانیم که هیچ کاری در اسلام نیست که برای ما ضرر داشته باشد باشد و اگر هم باشد ما توان درک آن را نداریم.
روزه گرفتن فواید بسیاری را برای سلامتی، درمان و زیبایی به همراه دارد؛ از فواید روزه گرفتن می‌توان به استراحت دستگاه گوارش، کاهش قند خون، کمک به کاهش وزن و پاکسازی پوست اشاره کرد.
سم زدایی بدن با روزه
در تحقیقات یک پزشک آمریکایی که اثرات روزه گرفتن را بررسی کرده است آمده که روزه برای درمان ۲۹ مورد از بیماری‌های صعب العلاج، تجویز می‌شود.
درمان بیماری‌هایی مانند سرطان خون، بیماری‌های عصبی، یبوست مزمن، ناراحتی مثانه، گرفتگی مجاری خون، فشار خون بالا، بیماری‌های معده و روده، امراض چشمی، افسردگی، ضعف جنسی و ورم کیسه صفراء گرفتن روزه سم زدایی بدن با روزه تجویز می‌شود.
دلیل بروز بیشتر بیماری‌ها ناشی از تخمیر یافتن غذا در روده‌ها است که روزه سبب اصلاح آن و درمان بیماری‌ها می‌شود؛ با حذف سموم ذخیره شده در بدن، دستگاه گوارش و سایر اعضای بدن که در هضم و جذب مواد غذایی نقش دارند در این ماه استراحت کرده تا پس از روزه داری به فعالیت‌های گذشته خود بازگردند.
کاهش وزن
روزه داری راه حل بی‌نظیری برای کاهش وزن است، ولی به شرط آن که درست انجام شود. اگر این کار را درست انجام ندهید، به جای کاهش وزن، به اضافه وزن دچار خواهید شد.
در طول روزه گرفتن، وقتی در خلال روز از خوردن غذا‌های حاوی قند محروم هستید، بدن از ذخیره چربی به عنوان منبع انرژی استفاده خواهد کرد. چربی استفاده نشده به افزایش وزن منجر خواهد شد، اما در طول روزه گرفتن، چنین چربی استفاده نشده‌ای وجود ندارد، چون تمام ذخیره چربی به انرژی لازم روزانه تبدیل خواهد شد.
نوسازی بافت‌های بدن با کمک روزه‌داری
روزه داری با ایجاد گرسنگی، پروتئین‌ها و مواد چربی اندام‌ها را بسیج می‌کند که تمام مواد خالص خود را برای نگهداری تعادل محیط داخلی و قلب قربانی کنند و با ایجاد تشنگی، آب بافت‌ها را می‌گیرد و بدین ترتیب روزه تمام بافت‌های بدن را می‌شوید و آن‌ها را نوسازی می‌کند.
بالا بردن هورمون رشد
هورمون رشد انسان برای ورزش کاران بسیار مفید است، زیرا زمان بهبود را سرعت می‌بخشد و به ساخت سریع‌تر ماهیچه کمک می‌کند.
کسانی که روزه گرفتن در برنامه ریزی دارند برای افزایش هورمون رشد آماده باشند. روزه گرفتن باعث می‌شود بدن شما به جای ماهیچه، چربی ذخیره شده را بسوزاند این به شما این امکان را می‌دهد که آنچه را که انجام می‌دهید را نگه دارید و حتی به شما کمک می‌کند آن‌ها را بسازید.
روزه سطح کلسترول را پایین می‌آورد
توانایی بدن در کنترل کاهش وزن بر کاهش سطح کلسترول تاثیر خواهد گذاشت. دو نوع کلسترول وجود دارد؛ کلسترول بد (LDL) و کلسترول خوب (HDL). بعضی از مطالعات صورت گرفته حاکی از آن هستند که در طول روزه داری سطح کلسترول بد به طرز چشمگیری کاهش پیدا می‌کند، که این خوب است، در حالی که روزه گرفتن هیچ تاثیری بر سطح کلسترول خوب نمی‌گذارد.
عملکرد مغز را بهبود می‌بخشد
مطالعات بسیاری نشان داده‌اند که روزه گرفتن می‌تواند تولید پروتئین خاصی را که برای عملکرد مغز مفید است و با عنوان فاکتور نورون‌زایی مشتق‌شده از مغز یا BDNF شناخته می‌شود این نوع پروتئین سلول‌های بنیادی مغز را تحریک می‌کند تا کارکردی بهینه داشته باشند. به همین دلیل است که در حین روزه گرفتن، به جای احساس کسالت و عدم تمرکز، هشیارتر خواهید بود، چون مغزتان به نحو بسیار بهتری عمل می‌کند.
روزه داری موجب ترک عادات بد
رمضان زمان مناسبی برای ترک عادات بد است، چون باید کل روز را روزه بگیریم مانند سیگار کشیدن و غذا‌های شیرین نباید در طی ماه رمضان خورده شود ترک عادت در زمانی که در یک گروه انجام می‌شود و یافتن آن در طی ماه رمضان بسیار آسان‌تر است توانایی روزه گرفتن برای کمک به ما برای کاهش عادات بد قابل توجه است. روزه گرفتن بهبود رژیم غذایی سالم را بهبود می‌بخشد.
تقویت سیستم ایمنی بدن
در مطالعه‌ای بر روی حیوانات مشخص شد، وقتی حیوانات بیمار باشند، غریزه‌شان به آن‌ها می‌گوید بر استراحت و دست کشیدن از خوردن تمرکز کنند. این در مورد انسان‌ها نیز صادق است، چون در حین روزه داری، به سیستم داخلی‌تان مدتی استراحت می‌دهید تا این که بدنتان بتواند بر مبارزه با عفونت‌ها متمرکز شود. مقدار رادیکال‌های آزاد نیز در حین روزه گرفتن کاهش پیدا می‌کند.
روزه دستگاه گوارش را تقویت می‌کند
چینی‌ها همیشه تاکید دارند که مرکز و کانون بدن انسان در شکم اوست. به لحاظ علمی، معده منبع همه چیز است و به همین خاطر است که سخت‌ترین و بیشترین کار را در بدن انجام می‌دهد. در طول روزه داری، به این عضوتان کمی استراحت می‌دهید تا بتواند تجدید قوا کند، سم زدایی کند یا حتی خودش را پاکسازی کند و وقتی دوباره معده‌تان بخواهد فعالیت را از سر بگیرد، با نیرویی تازه این کار را خواهد کرد.
پاکسازی پوست
آیا می‌خواهید پوست سالم‌تر و درخشان‌تری داشته باشید که هیچ اثری از جوش و چین و چروک روی آن نباشد؟ روزه داری را امتحان کنید و از تمام فایده‌هایی که برای پوست دارد بهره‌مند شوید. در حین روزه گرفتن، بدنتان فرصت این را خواهد داشت که خودش را از مواد سمی پاکسازی کند و همزمان فرایند بازسازی سلول‌ها را بهبود ببخشد در عین این که فرایند دژنراسیون سلول‌ها را کندتر می‌کند.
کاهش استرس
روزه‌داری اضطراب، استرس و افسردگی را کاهش داده و همچنین از نظر اجتماعی با ایجاد آرامش، محبت و ارتباطات را بهبود می‌بخشد. برخلاف تصورات مردم، افراد روزه‌دار نسبت به بقیه حوصله بیشتری دارند.
بهبود عملکرد مغز
هنگامی که فرد سالمی بیش از حد غذا مصرف می‌کند، نوعی اختلالات در مغز ایجاد می‌شود. با روزه داری، در مغز بعضی تغییرات شیمیایی رخ می‌دهد که به سلامت مغز تاثیر می‌گذارد. پروتئین‌هایی که به هنگام ورزش کردن در مغز تولید می‌شود پروتئین‌های نوروتروفیک است، که آن‌ها با روزه داری در ماه رمضان نیز در مغز تولید می‌شود و مدار‌های عصبی فعال می‌شود.
رشد و فعال شدن آن‌ها به تشکیل سیناپس‌های مغز کمک می‌کند. هم چنین باعث تولید کتون‌ها که یک منبع انرژی برای عصب است می‌شود و در توانایی ارتباط با دیگران و صبر و حوصله تاثیر مثبت می‌گذارد و از ابتلا به بیماری‌های آلزایمر و پارکینسون جلوگیری می‌کند.
کاهش قند خون
روزه گرفتن میزان تجزیه گلوکز را افزایش می‌دهد تا بدن بتواند انرژی بگیرد بنابراین تولید انسولین را کاهش می‌دهد و لوزالمعده استراحت می‌کند گلیکوژن برای تسهیل تجزیه گلوکز تولید می‌شود در نتیجه روزه، کاهش قند خون است که به ویژه برای بیماران دیابتی مفید است.
اعتقاد بر این است که روزه از جهات مختلفی برای بدن مفید است، از جمله از جهت تأثیری که در تقویت سیستم ایمنی بدن دارد. احتمالاً اجداد باستانی ما هم از فواید روزه گرفتن آگاه بودند: علاوه بر مسلمانان که در ماه رمضان روزه می‌گیرند، مسیحیان و یهودیان هم در مقاطعی از سال این عمل را به جای می‌آورند.
همچنین شواهد و مدارکی وجود دارد که نشان می‌دهد مصریان باستان برای زدودن بدن از مشکلات جسمی و بیماری‌ها روزه‌های طولانی مدت می‌گرفتند.
تحقیقات اخیر نشان داده روزه گرفتن با کاهش میزان التهاب که می‌تواند در سلول‌های سرتاسر بدن رخ دهد، می‌تواند آثار مثبتی بر سیستم ایمنی بدن داشته باشد.
اعتقاد بر این است که روزه بدن را وارد یک «حالت صرفه جویی در انرژی» می‌کند که بر اثر کاهش دریافت مواد مغذی دریافتی رخ می‌دهد. بدن در تلاش برای ذخیره‌ی انرژی، بسیاری از سلول‌های ایمنی قدیمی یا آسیب دیده‌ی خود را دوباره به کار می‌اندازد، مسأله‌ای که بعداً باعت تولید سلول‌های ایمنی جدید و سالم‌تر در بدن با پایان دوره‌ی روزه می‌شود.
این سلول‌های جدید از سرعت و تأثیر گذاری بیشتری در مقابله با عفونت‌ها برخوردارند، بنابراین سیستم ایمنی بدن به طور کلی تقویت می‌شود.
نکته کلیدی‌ای که روزه ماه رمضان را از رژیم‌های غذایی‌ای که از طریق روزه متناوب به کاهش وزن کمک می‌کنند مجزا می‌کند، پرهیز از نوشیدن آب است. این مسئله ممکن تأثیر زیادی داشته باشد.
گرچه تحقیقی نشان داده گرفتن روزه آب به مدت طولانی یعنی بیش از ۱۲ تا ۲۴ ساعت می‌تواند اثری نسبتاً مضر بر سیستم ایمنی بدن داشته باشد، مسئله‌ای که ریسک ابتلا به هر نوع عفونتی را اندکی بالا می‌برد، اما این تحقیق در عین حال نشان داده سیستم ایمنی بدن بعد از خوردن و آشامیدن دوباره، خیلی زود می‌تواند به وضعیت مناسب خود بازگردد.
این تحقیقات به طور خاص درباره روزه ماه رمضان نبودند، اما تحقیقات مختلفی نشان داده روزه ماه رمضان همان فواید دیگر انواع روزه برای سلامتی بدن را دارد. اما باید توجه داشته باشید که تنها در صورتی از این فواید برخوردار خواهید شد که رژیم غذایی سالمی در فاصله بین روزه هایتان داشته باشید. همه ما می‌دانیم در زمان باز کردن روزه میل زیادی به پرخوری با مواد غذایی سرخ شده وجود دارد که این مسئله قطعاً کمکی به سیستم ایمنی بدن نخواهد کرد.
روزه‌ها بر حسب مکان زندگی فرد در دنیا و اینکه ماه رمضان در چه زمانی از سال باشد، متفاوت هستند، اما مدارک و شواهد نشان می‌دهد پرهیز از خوردن و آشامیدن به مدت حداکثر ۱۲ ساعت می‌تواند یک تأثیر مثبت کلی بر سیستم ایمنی بدن داشته باشد.