با خواص درمانی بارهنگ و فواید آن برای سلامتی بیشتر آشنا شوید.
به گزارش خبرگزاری صدا و سیمای مرکز اراک؛ گیاه بارهنگ در جا‌های مختلفی می‌روید و انواع مختلفی دارد، معمولاً از دانه‌های این گیاه استفاده می‌شود.
از این گیاه برای ناراحتی‌های تنفسی استفاده می‌شود و یکی از گیاه‌های لعاب دار و دارای ماده سافورین است.
دانه‌های آن را در آب خیس می‌کنند. این گیاه عوارض جانبی ندارد. از برگ این گیاه به وفور استفاده می‌شود و برگ آن خاصیت ضد عفونی کننده دارد و همچنین دانه این گیاه هم خاصیت ضد عفونی کننده و خلط آوری خوبی برای دستگاه تنفسی دارد
خواص درمانی گیاه بارهنگ
بارهنگ، اثر قابض و نرم کنندگی دارد و به عنوان تب‌بر، تصفیه کننده‌ی خون، آرام‌کننده و رافع تحریکات مجاری تنفسی و ادراری مطرح است.
خاصیت دارویی و درمانی بارهنگ از دیدگاه طب سنتی برای سلامت بدن
بارهنگ در رفع ناراحتی‌های آسم آمفیزم، اسهال‌های ساده و صفراوی، خون‌ریزی‌های دستگاه گوارش، ورم مخاط دهان، درد دندان و حتی درد گوش، مۆثر استبرگ‌های تازه‌ی بارهنگ، خواص ضدباکتریایی قوی دارد؛ به همین جهت، برای التیام زخم‌ها، جراحت‌ها و سطوح ملتهب و آزرده‌ی بدن مورد استفاده قرار می‌گیرد. مالیدن له شده‌ی برگ تازه و تمیز بارهنگ بر روی زخم‌ها ضمن این که آن‌ها را از چرکی شدن محافظت می‌کند، باعث التیام آن‌ها نیز می‌شود همچنین کاربرد این گیاه برای زخم‌های کهنه و چرکی شدید نیز سبب باز شدن سر زخم و خروج چرک و در نهایت، بهبود زخم می‌شودبرای قطع خون‌ریزی و رفع درد ناخن (عقربک)، ناراحتی‌های پوستی و جوش‌های صورت و نیز فروکش کردن ورم صورت ناشی از آبسه (پیله) دندان، توصیه شده است. تخم بارهنگ، قابض، محرک، تب‌بر، معرق، مدر و معالج اسهال خونی است، همچنین آن را برای رفع اختلالات کلیوی و معالجه‌ی کولیک، مالاریا، سرفه، آسم برونشیتی و قطع خون‌ریزی و معالجه‌ی امراض مثانه و سوزاک، توصیه کرده‌اندپانسمان زخم‌ها با پخته برگ تازه بارهنگ نیز در بهبود آن‌ها اثر تسریع‌کنندگی دارد.
جوشانده برگ بارهنگ همراه با گُل‌های اکلیل الملک (یونجه باغی زرد) و گل گندم، به صورت مایع شستشوی چشم، در رفع ورم ملتحمه بسیار موثر است،
برای تهیه‌ی این محلول، ۱۰ گرم برگ بارهنگ را به همراه مقدار کمی از دو گُل یادشده در ۱۵۰ گرم آب جوش، دم می‌کنندبرای درمان بیماری‌های ریوی، برگ تمیز و شسته شده‌ی بارهنگ را روی پارچه‌ی تمیزی پهن می‌کنند تا خشک شود سپس آن را خرد می‌کنند و شیره آن را می‌گیرند و هم‌وزن آن، عسل اضافه کرده به مدت ۲۰ دقیقه، دم می‌کنند.
مصرف این دم‌کرده برای بیماری‌های ریوی بسیار مفید است.
از مخلوط ۱۰ درصد پودر برگ بارهنگ با وازلین، پمادی به دست می‌آید که مالیدن آن روی زخم‌های چرکین و دردناک، سبب بهبود آن‌ها می‌شود و به سرعت، چرک را می‌خشکاندکمپرس برگ‌های تازه و خردشده‌ی بارهنگ برای فرونشاندن ورم‌ها، نقاط ضرب‌دیده و کوفتگی‌ها و التیام زخم‌های عفونی، سوختگی‌های ناشی از آتش و جای نیش حشرات، مفید است. خوردن یا تنقیه‌ی عصاره تخم یا لعاب بارهنگ برای التیام زخم‌های روده‌ای و قطع خون‌ریزی بواسیر، سودمند است همچنین تخم بارهنگ برای رفع خون‌روی‌ها و زخم‌های ریوی و وجود خون در اخلاط بدن، سل، تنگی نفس، بیماری‌های کبدی، زردی و برگشت غذا از معده به مری (ریفلکس)، مفید است جوشانده تخم بارهنگ در رفع التهابات دستگاه ادراری به ویژه در صورت وجود خون در ادرار، مۆثر است و نیز غرغره عصاره بارهنگ در بهبود ورم لوزه‌ها و خون‌ریزی لثه، موثر است.
خواص دمنوش بارهنگ و تاثیر فوق العاده آن بر روی سلامت دستگاه گوارش
مضمضه کردن دم کرده ریشه یا آب برگ بارهنگ برای کاهش ورم مخاط دهان و تسکین درد دندان، توصیه می‌شود.برای تهیه جوشانده ریشه یا برگ بارهنگ، 80 تا 100 گرم تمیز شده آن را در یک لیتر آب می‌جوشانند و پس از صاف کردن، روزی 3 تا 4 فنجان میل می‌کنندیکی از کاربردهای مهم تخم بارهنگ، استفاده آن در داروی ترکیبی چهار تخم لعابی است، چهار تخم لعابی یکی از داروهای ترکیبی متداول در طب سنتی بوده که در اکثر خانه‌ها وجود دارد. این دارو به عنوان برطرف‌کننده سرفه‌های خشک سردردآور و خشکی و خارش گلو، نرم‌کننده سینه و رفع کننده گرفتگی صدا و به طور کلی برای بهبود انواع سرفه‌ها و به خصوص سیاه‌سرفه مورد استفاده قرار می‌گیرددر تهیه این دارو، از تخم بارهنگ، قدومه، به‌دانه و تخم مرو (مروره یا کنو) یا به جای آن،تخم شربتی یا بالنگ و همراه با اندکی انزروت و صمغ عربی بهره می‌بردند.
معمولاً این مخلوط را در آب جوشیده ولرم، خیس می‌کنند که این امر باعث ایجاد ماده ژله مانندی می‌شود که خوردن آن در وعده‌های منظم موجب از بین رفتن التهابات گلو و سرفه‌های شدید می‌شود. این دارو، اثراتی مفیدتر از شربت‌های اکسپکتورانت و دیفن هیدرامین و مانند آن‌ها دارد.
بر روی 2 تا 4 گرم برگ خرد یا پودر شده، یک لیوان آب سرد ریخته و تا حد جوشیدن، حرارت دهید و بعد از آن حرارت را خاموش کنید. سپس 10 دقیقه صبر کرده و محصول را صاف و میل کنید.فرآوردههای گیاهی برگ بارهنگ، بیشتر به صورت تی بگ حدود یک گرمی عرضه می شود و داروهای گیاهی تهیه شده از برگ، به صورت قطره یا شربت، به عنوان ضد سرفه و خلط آور در بازارهای جهان، در دسترس هستند.منابع مختلف، مصرف روزانه بین 5 تا 15 گرم دانه را توصیه کرده اند. دانه ها را داخل نصف استکان آب ریخته، مخلوط کرده و میل نمایید.
برگ و دانه در حد مصرف دارویی، همراه با عارضه نیستند.
نکات ضروری در مصرف بارهنگ
1- در هنگام مصرف بارهنگ، باید مایعات به مقدار زیاد نوشید تا موسیلاژ روی سطح دانه ها، به خوبی بتوانند آب جذب کنند و متورم شوند و از متراکم شدن در معده و روده جلوگیری شود.
2- مصرف بارهنگ در زمان حاملگی و شیردهی توصیه نمی شود؛ چون روغن دانه که شباهتی به روغن خردل دارد، باعث تحریک رحم شده و با حالت مسهلی که ایجاد می کند، ممکن است مشکل ساز شود.
3- ممکن است روغن مذکور دانه باعث آلرژی، التهاب و درماتیت در بعضی افراد حساس شود.
4- ممکن است دانه‌های بارهنگ موجود در بازار ایران مربوط به گونه دیگری از بارهنگ به نام Major Plantago (یا بارهنگ کبیر با نامهای مترادف Exaltata Plantago و یا Cemata Plantago)، مربوط باشداین گونه بارهنگ دارای برگ های پهن و بزرگ است که بر روی سطح زمین قرار گرفته اند. در پهنگ این برگ ها 3 تا 11 رگبرگ سراسری در طول برگ به خوبی نمایان است. گل ها به صورت سنبله درازی بر روی محوری که از وسط برگ ها می روید ظاهر شده که سپس به میوه و دانه هایی که بر روی همین محور قرار دارند تبدیل می شوند.
5- طبق کتاب " گیاهان دارویی سنتی ایران " آقای غلامرضا امین، مخلوطی از دانه های بارهنگ، قدومه، تخم مرو و به دانه به نام "چهارتخمه" تهیه می شود که در طب عوام، به عنوان نرم کننده سینه و برطرف کننده سرفه و خارش های گلو، مصرف می شود.