روش افزایش مهارت‌های شناختی کودکان

به گزارش گروه وب‌گردی خبرگزاری صدا و سیما، مغز کودک به محیطی نیاز دارد که بتواند محرک‌های لازم برای رشد را برایش فراهم کند. کودک از طریق کار‌ها و فعالیت‌های روزانه و کنجکاوی خود را برای کشف محیط ارضا می‌کند. بچه‌ها کنجکاوی زیادی دارند که به آن‌ها برای شناخت دنیا کمک می‌کند.

والدین وظیفه دارند محیطی سالم و جذاب برای کودک فراهم کنند که او بتواند مهارت‌های شناختی اش را رشد دهد. از آنجایی که بچه‌ها با بازی کردن یاد می‌گیرند، والدین می‌توانند با بازی‌ها و اسباب بازی‌های مختلف، مهارت‌های ذهنی و شناختی کودک را تقویت کنند.

راه‌های تقویت مهارت‌های شناختی کودکان
مهارت‌های شناختی، فعالیت‌های اصلی مغز کودک است که به او امکان تفکر، استدلال، یادگیری، حرف زدن و استفاده از حافظه اش را می‌دهد. در ادامه راه‌های تقویت این مهارت‌ها در کودکان را بررسی می‌کنیم.

محیط صمیمی و پر از عشق بر رشد شناختی کودک تاثیر می‌گذارد.
محیطی که کودک توجه لازم فیزیکی و کلامی دریافت کند، بهترین محیط برای تقویت مهارت‌های هیجانی کودک است و ارتباط عاطفی قوی بین فرزند و والدین ایجاد می‌کند. چنین محیطی، اعتماد به نفس کودک را افزایش می‌دهد و باعث می‌شود کودک به جای هدر دادن وقت برای جلب تایید و عشق و تحسین، وقتش را صرف کشف محیط و رشد شناختی اش بکند. همچنین با بوسیدن، بغل کردن و در حالت کلی لمس کودک با محبت و عشق، کودک یاد می‌گیرد احساساتش را بروز بدهد و از زبان بدن برای ارتباط گرفتن با دیگران استفاده کند.

ورزش کردن باعث رشد فکری و ذهنی کودک می‌شود.
ورزش برای رشد مغز و تفکر شناختی بسیار مهم است. از طریق ورزش و فعالیت بدنی، اکسیژن بیشتری به مغز می‌رسد که باعث رشد مغز می‌شود. علاوه بر این، با تقویت مهارت‌های حرکتی کودک، ارتباط عصبی بین نورون‌های مغز بهتر می‌شود و در نتیجه پاسخ‌های عصبی مغز سریع‌تر می‌شود. رفتن به پارک و طبیعت یکی از راه‌هایی است که کمک می‌کند کودک هوای تازه و اکسیژن بیشتری دریافت کند و محیط برای فعالیت فیزیکی او آماده باشد. شنا یکی از ورزش‌هایی است که تمام ماهیچه‌های بدن در آن درگیر می‌شوند و می‌تواند کمک زیادی به کودک بکند.

خواب خوب شبانه، تاثیر مثبتی بر توانایی‌های شناختی کودکان دارد.
خواب باعث می‌شود مغز استراحت کند و به اصطلاح دوباره شارژ شود. وقتی می‌خوابیم، مغز اطلاعاتی را که در طول روز جمع کرده است، پردازش می‌کند. کودکان به ۸ تا ۱۰ ساعت خواب شبانه خوب و با کیفیت نیاز داند تا انرژی از دست رفته در طول روز را جبران کنند. والدین باید از زمان قبل از ساعت خواب، برای یادآوری دوباره اتفاقات مثبت و خوب آن روز و ابراز محبت کلامی و بدنی استفاده کنند. این کار باعث تقویت خلاقیت و قوه تخیل کودک می‌شود.

غذای سالم به بهبود عملکرد شناختی کمک می‌کند.
کودک برای رشد مغز به غذای سالم و کافی نیاز دارد. والدین باید رژیم غذایی متناسب، متنوع و سالم برای کودک فراهم کنند که مواد غذایی سالم و تازه، گوشت و مواد لبنی داشته باشد. غذا‌های پر پروتئین برای رشد مغز و وزن گرفتن آن ضروری هستند. همچنین روغن امگا ۳ که در ماهی، آجیل‌ها و تخم مرغ وجود دارد، به تمرکز بهتر، یادگیری بیشتر و تفکر منطقی کمک می‌کند.

سرگرمی عامل کلیدی رشد شناختی کودک است.
بچه‌ها از طریق بازی درباره دنیای اطرافشان اطلاعات کسب می‌کنند و یاد می‌گیرند. والدین باید اسباب بازی‌های مختلف در اختیار کودک قرار دهند و بازی‌های مختلف به او یاد بدهند تا به رشد شناختی فرزندشان مثل زبان، تمرکز، خلاقیت، تفکر منطقی و انتزاعی و همچنین مهارت‌های حرکتی مثل هماهنگی چشم و دست کمک کنند.

بازی‌های فکری و بازی‌هایی که به حافظه مربوط می‌شوند، باعث تقویت حافظه کوتاه مدت و طولانی مدت کودک می‌شوند. مثلا بازی‌هایی مثل پانتومیم یا جورچین یا پازل باعث تقویت مهارت‌های دیداری، شنیداری و حرکتی کودک می‌شوند.
بازی‌های ریاضی و بازی با کلمات مثل سودوکو و جدول برای کودکان، به تقویت تفکر منطقی، شناسایی الگو‌ها و مهارت‌های زبانی فرزندتان کمک می‌کنند. همچنین این بازی‌های ساده باعث افزایش دایره لغات کودک می‌شوند.
مطالعه یکی از فعالیت‌هایی است که باعث تقویت و رشد مهارت‌های شناختی کودک می‌شود. بچه‌ها از طریق داستان و قصه قدرت تخیل و تجسم شان را افزایش می‌دهند. همچنین کتاب خواندن باعث تقویت مهارت‌های زبانی کودک می‌شود؛ بنابراین برای فرزندتان کتاب‌هایی متناسب با سنش تهیه کنید و در اختیارش قرار دهید. بهتر است ابتدا کتاب‌هایی را انتخاب کنید که پر از رنگ و تصاویر باشند تا توجه کودک جلب شود. کم کم خودش یاد می‌گیرد تا کتاب‌های مورد علاقه اش را انتخاب کند. کتاب خواندن به دلیل درگیرکردن قوه تخیل کودک، بهتر از فیلم و انیمیشن است.
موسیقی نیز یکی از راه‌های فوق العاده برای رشد مهارت‌های شناختی کودک است. گوش دادن به موسیقی می‌تواند استرس کودک را کم کند و فضای محیط را آرام‌تر کند تا مغز کودک بتواند در آرامش رشد کند. همچنین نواختن ساز‌هایی مانند درام، کیبورد و پیانو به هماهنگی مغز و دست و رشد مغز کودک کمک زیادی می‌کند.
بازی‌های کامپیوتری متناسب کودکان نیز از جمله ابزار‌هایی هستن که به لطف تکنولوژی در اختیار ما قرار دارند و می‌توان از آن‌ها برای رشد مهارت‌های شناختی کودک استفاده کرد. مثلا بازی‌های ریاضی و کلمه‌ای آنلاین از جمله بازی‌هایی است که علاوه بر سرگرمی، آموزشی هم هستند و به صورت خانوادگی می‌توان بازی کرد. همچنین، چون خیلی از بازی‌ها زمانی هستند، باعث می‌شوند کودک یاد بگیرد سریع‌تر فکر کند و تصمیم بگیرد و واکنش سریع تری نشان دهد.

خلاصه و جمع بندی
یادتان باشد که بچه‌ها منبع توانایی‌های زیادی هستند که نیازمند توجه و رشد است. با فراهم کردن محیط جذاب و محرک برای کودک، می‌توانید به رشد شناختی کودک کمک کنید و او را برای ورود به دنیای واقعی آماده کنید.