مهمترین نکات برای نگهداری خودرو در فصل سرما
با عبور از اواسط فصل پاییز، کمکم به روزهای سرد سال نزدیک میشویم. برای این که در این دوران کمترین دردسر و اذیت را متحمل شویم، بهتر است پیش از سرد شدن هوا تدابیری برای آمادهسازی خودرو به منظور استفاده در فصل سرما بیندیشیم.
اطمینان از عملکرد ترموستات
ترموستات، قطعهای مکانیکی و حساس به دماست که در مسیر آب خنککننده خودرو قرار میگیرد و با توجه به دمایی که برایش تعیین شده، با رسیدن دمای آب به آن عدد، مسیر آب رادیاتور را باز میکند تا دمای پیشرانه خودرو از حد مجاز عبور نکند. وقتی خودرو را استارت میزنید، ترموستات بسته است تا دمای موتور به عدد ایدهآل برسد. سپس با افزایش دمای آب مسیر خنککننده موتور، فنر ترموستات آزاد شده و مسیر را برای گردش آب باز میکند. وجود ترموستات برای ثبات دمای پیشرانه ضروری است. هرچند برخی مکانیکهای قدیمی بر این عقیده هستند که در تابستان باید ترموستات را باز کرد که موتور جوش نیاورد، مساله اینجاست که همان طور که دمای بالا برای موتور ضرر دارد، دمای پایین هم موجب مستهلکشدن قطعات پیشرانه و عواقبی مثل روغن سوزی، افزایش مصرف سوخت و... میشود. با این حال گاهی در فصل گرما برای تجاوز نکردن دمای موتور از حد مجاز، مکانیکها ترموستات را با نمونهای دما پایینتر تعویض میکنند؛ لذا برای این که موتور شما در فصل سرما، سرد کار نکند و بخاری هم گرمایش خوبی داشته باشد، پیشنهاد میکنیم حتما از وجود ترموستات با دمای استاندارد (چیزی که کارخانه نصب کرده) و سلامت کارکرد آن مطمئن شوید.
بررسی دورهای رادیاتور موتور و بخاری
اگر ازجمله افرادی هستید که برای خودرو از آب مقطر یا آب مخصوص رادیاتور استفاده میکنید، معمولا کمتر پیش میآید رادیاتور موتور یا رادیاتور بخاری خودرویتان دچار مشکلاتی مثل گرفتگی در مجاری و... شود، اما اگر از هر نوع آبی (آب شیر شهری و...) برای پر کردن رادیاتور استفاده میکنید، لازم است هر از گاه مسیر رادیاتورها و لولههای اتصالی را بررسی کنید. در واقع باید گفت این فرآیند بررسی، بهتر است به صورت دورهای در بین تمام خودروها صورت بگیرد. زیرا خنکشدن صحیح و اصولی موتور، تاثیر بسزایی در کارکرد پیشرانه و عمر آن خواهد داشت. با این حال بهتر است پیش از شروع فصل سرما، از محلولهای رادیاتور شور استفاده کنید و پس از گذشت دوره مخصوص شستوشوی مسیر آب، محتوای سیستم خنککننده موتور را تخلیه کرده و مجددا پر کنید. اگر مسیر رادیاتور شما گرفتگیهای فراوان داشته باشد، موضوع با محلول شستوشو برطرف نمیشود و باید رادیاتورها را باز کنید. رادیاتور موتور اصولا با روش سیخ زدن در مجاری (توسط رادیاتورساز با سیخ مخصوص) و شستوشوی پیاپی مسیر رادیاتور (با پمپاژ آب در داخل رادیاتور) و... تمیز خواهد شد، اما به علت بهرهگیری رادیاتور بخاری از ساختاری متفاوت، اصولا با پمپاژ پرفشار آب و... مشکل حل میشود.
بررسی وضع مایع خنککننده
بحث روی مایع خنککنندهای که در داخل مسیر رادیاتور و بلوک سیلندر استفاده میشود، از چیزی که به نظر میرسد وسیعتر است. در واقع بسیاری از افراد به دلیل ناآگاهی از مسائل آن، ضررهای مالی زیادی را متحمل میشوند، اما برای این که مسیر رادیاتور سلامت کامل داشته باشد باید به چند نکته توجه کنید. اول این که بهتر است برای مایع خنککننده موتور از آب رادیاتور مخصوص یا آب مقطر (که اصولا در خشکشوییها یافت میشود) استفاده کنید. در واقع آب لولهکشی شهری در اکثر مواقع حاوی املاحی است که موجب بروز رسوب در مسیر رادیاتور خواهد شد و در نتیجه سیستم خنک کننده خودرو کارکرد خود را از دست میدهد، اما در فصل سرما توجه داشته باشید که حتما از محلول ضدیخ در آب رادیاتور استفاده کنید. زیرا حجم آب هنگام یخ زدن افزایش مییابد و این موضوع میتواند به ترکیدن بلوک سیلندر خودرو و نشتی در رادیاتور، لولهها و اتصالات منجر شود. البته ضدیخ چه در زمستان و چه در فصول گرم سال یکی از نیازهای مبرم خودرو به شمار میرود و در کنترل دمای مایع خنککننده سیستم موتور اثر بسزایی دارد. همچنین در برخی موارد دیده شده که بعضی افراد بیاطلاع برای رفع برخی از نشتیهای سیستم رادیاتور خودرو از مواد غیراستانداردی مثل زردچوبه (!) استفاده میکنند که این موضوع شاید موجب رفع نشتی موقت مسیر شود، اما در نهایت مسیر اصلی گردش آب را میبندد و سیستم را دچار اختلال میکند.
توجه به باد چرخها
همان طور که میدانید، حجم باد داخل تایر با توجه به تغییر فصل، کم و زیاد میشود. برای این که باد تایرهای خودروی شما همیشه در وضع مناسبی قرار داشته باشد، باید تنظیم باد خودرو را به صورت دورهای انجام دهید. پس پیش از هر چیز توصیه اکید ما این است که باد تایر خودرو را متناسب با فصل سرما تنظیم کنید.
کنترل وضع تایرها
تایرهای نامرغوب که جنس خشکتری نسبت به لاستیکهای معتبر دارند، با سرد شدن هوا ممکن است خشکی شان تشدید شده و در نتیجه سواری خودرو سختتر از قبل شود. پس در فصل سرما، تاریخ تولید تایر و مرغوبیت آن را بررسی کنید. همچنین با توجه به این که با ورود به نیمه دوم سال، بارندگیها افزایش پیدا کرده و فراگیر میشوند، برای داشتن چسبندگی مناسب به سطح جاده باید از تایرهایی با آج استاندارد و مناسب استفاده کنید. در واقع پیشنهاد میشود در خرید تایر، به دنبال محصولات چهار فصل بروید و همچنین پیش از رسیدن آج تایر به کمتر از ۴۰ درصد، به فکر تعویض آن بیفتید. زیرا در صورت صاف شدن سطح تایر، ترمزگیری خودرو بسیار ضعیفتر شده و همچنین پایداری آن بر سر پیچها نیز کاهش پیدا میکند.
سلامت باتری
هرچند در فصل سرما، کارکرد صحیح تکتک ادوات مرتبط با این فصل برای داشتن رانندگی ایمن و خوب لازم است، اما سلامت باتری از مهمترین مسائلی است که باید رعایت کنید تا دستتان در پوست گردو نماند. در واقع با ضعیف شدن باتری خودرو، استارت زدن خودرو در فصل سرما با مشکل مواجه میشود و همچنین ممکن است باتری توان کافی برای استارت سرصبح (که موتور کاملا سرد است) را نداشته باشد. به بیان دیگر باتری خودرو اصولا بین سه تا چهار سال عمر مفید دارد و در صورت گذر از این مدت زمان، ممکن است با مشکل مواجه شود. در واقع در باتریهای اسیدی باید سطح اسید را همواره مدنظر داشته باشید و در باتریهای اتمی نیز نشانگر سلامت باتری بسیار حائزاهمیت است، اما مساله اینجاست که ممکن است یک باتری با عمری بالای چهار سال زمانی که موتور گرم است (و گرمایش به باتری هم میرسد) خوب استارت بزند، اما ضعف اصلی را در زمان سرمای کامل نشان دهد. پس برای این که از دردسر روشن کردن خودرو رهایی پیدا کنید، سلامت باتری را مدنظر داشته باشید.
آمادهسازی ادوات فصل سرما
تاکنون امکانات مختلفی برای آسایش راننده و سرنشینان در فصل سرما اختراع شده که ازجمله مهمترین و فراگیرترین آنها میتوان به بخاری، برف پاک کن، مه شکن و... اشاره کرد. پیشتر به راهکارهایی برای داشتن یک بخاری بهتر و گرمتر اشاره کرده بودیم، اما برای این که در فصل سرما و بارندگی با مشکل مواجه نشوید، باید به چند مورد توجه داشته باشید. نخست این که برفپاککن خودرو (بخصوص در خودروهای تولید داخل) باید تقریبا هر یک تا سه سال تعویض شود. زیرا تیغههای برفپاککن به خاطر قرارگیری زیر تابش مستقیم خورشید و شرایط متفاوت آب و هوایی خشک خواهند شد و از این رو برای داشتن شیشهای تمیزتر به تیغه سالم نیاز خواهید داشت. البته این موضوع در شرایط نوری شب اهمیت بیشتری پیدا خواهد کرد. همچنین کارکرد صحیح فن دمنده بخاری و تمیزبودن فیلتر داخل کابین یکی دیگر از مهمترین مسائلی است که در راهاندازی خودرو برای فصل سرما باید به آن توجه کنید.
بررسی درزبندیها
با افزایش عمر خودرو (بخصوص در تولیدات داخلی)، درزبندیهای کابین مستهلک میشوند. برای مثال لاستیکهای دور در خشک میشوند و غیر از به صدا افتادن درها، هنگام عبور از دستانداز، موجب نفوذ هوای سرد به داخل کابین شده و همچنین در صورت بروز بارندگی شدید، امکان نفوذ قطرات آب به داخل کابین افزایش پیدا میکند. همچنین آبگیرهای بیرونی شیشهها و درزگیر شیشههای جلو و عقب نیز بخاطر لاستیکی بودن جنسشان و با قرارگیری زیر تابش مستقیم آفتاب، خاصیت آببند خود را از دست میدهند. پس پیش از شروع فصل سرما، این بخشهای به ظاهر ساده را بررسی کنید تا طی بارندگیها و در فصول غیرگرم سال، کابین راحتتری داشته باشید.
کنترل روغن موتور
یکی از عواملی که اثر بسیار زیادی در کارکرد صحیح پیشرانه خودرو دارد، استفاده از روغنموتور مرغوب و متناسب با مکانیک خودرو است که البته پیشنهاد میشود با تغییر فصل، تغییری هم در نوع روغن مورد استفاده ایجاد کنید. در واقع روغن موتور خودرو را میتوان مثل خونی در رگهای پیشرانه دانست که دارای دو مشخصه کیفی بسیار مهم است. نخست عددی که به عنوان گرانروی یا ویسکوزیته (در علم مکانیک تحت عنوان لزجت معنی میشود) شناخته میشود، به میزان غلیظ یا رقیقبودن (مقاومت سیال در برابر لغزیدن و جاری شدن) روغن گفته میشود که برای مثال با اعدادی مثل ۳۰ ـ ۵، ۴۰ ـ ۱۰، ۵۰ ـ ۲۰ و... شناخته میشود. هرچه عدد بازه سمت راست بیشتر باشد، روغن غلیظتر بوده و در خودروها برای استفاده در فصول گرم مناسبتر است. برای مثال روغن ۴۰ ـ ۱۰ از ۵۰ ـ ۲۰ رقیقتر است. پس توصیه میشود در خودروهای قدیمیتر، در فصل سرما از روغن رقیقتر (مثل ۴۰ ـ ۱۰) استفاده کنید. همچنین شاخصه بعدی روغن، میزان کیفیت آن است که با حروفی مثل SN، SL، SM و... شناسایی میشوند که البته هر نوع روغن، بسته به فناوری پیشرانه خودرو استفاده میشود.
مهمترین وسایلی که باید همراه داشته باشید
جدا از بحث تغییرات و بررسیهایی که باید پیش از ورود به فصل سرما روی خودرو اعمال کنید، برای آسودگی در فصل سرما (بخصوص هنگام سفر) لازم است برخی وسایل را همیشه همراه داشته باشید. نخستین مورد زنجیر چرخ است که جدای از کاربرد بسیار حساس و الزامی آن هنگام بارش برف، در صورت همراه نداشتن در فصل سرما مجبور به پرداخت جریمه نقدی خواهید بود. همچنین داشتن یک جعبه ابزار کامل با آچارهای مخصوص خودرویتان، از کلیدیترین نکات برای پیشگیری از بروز مشکل در شرایط بحرانی (جادههای دورافتاده و...) است. داشتن دستکش کار برای جا زدن زنجیر چرخ، چراغ قوه، پتوی مسافرتی و... نیز ازجمله وسایل دیگری است که باید هنگام سفر در فصل سرما همراه داشته باشید.