در مکتب نهج البلاغه
خطبه الزهراء
خطبه ۱۰۹ از کتاب ارزشمند نهج البلاغه را در این مطلب وب گردی دنبال کنید.
به گزارش وب گردی
خبرگزاری صداوسیما؛ در این مطلب وب گردی قصد داریم، خطبه شماره ۱۰۹ از کتاب ارزشمند نهج البلاغه با ترجمه محمد دشتی را مرور نماییم، ضمنا صوت خوانش خطبه و ترجمه آن ضمیمه شده است:
این خطبه با نام الزّهراء معروف است:
۱. وصف قدرت پروردگارهمه چیز برابر خدا خاشع، و همه چیز با یارى او، بر جاى مانده است. خدا بى نیاز کننده هر نیازمند و عزت بخش هر خوار و ذلیل، نیروى هر ناتوان و پناهگاه هر مصیبت زده است. هر کس سخن گوید مى شنود و هر که ساکت باشد اسرار درونش را مى داند، روزى زندگان بر اوست و هر که بمیرد به سوى او باز مى گردد. خدایا چشم‌ها تو را ندیده تا از تو خبر دهند، که پیش از توصیف کنندگان از موجودات، بوده اى. آفرینش براى ترس از وحشت تنهایى نبود و براى سودجویى آن‌ها را نیافریدى. کسى از قدرت تو نتواند بگریزد و هر کس را بگیرى از قدرت تو نتواند خارج گردد، گناهکاران از عظمت تو نکاهند و اطاعت کنندگان بر قدرت تو نیفزایند.آن کس که از قضاى تو به خشم آید نتواند فرمانت را برگرداند و هر کس که به فرمان تو پشت کند از تو بى نیاز نگردد. هر سرّى نزد تو آشکار و هر پنهانى نزد تو هویداست. تو خداى همیشه اى و بى پایان و تو پایان هر چیزى، که گریزى از آن نیست. وعده گاه همه، محضر توست و رهایى از تو جز به تو ممکن نیست و زمام هر جنبنده اى به دست تو است و به سوى تو بازگشت هر آفریده اى است. پاک و منزّهى اى خدا چقدر بزرگ و والاست قدر و عظمت تو و چه بزرگ است آنچه را که از خلقت تو مى نگرم و چه کوچک است هر بزرگى در برابر قدرت تو و چه با عظمت است آنچه را که از ملکوت تو مشاهده مى کنم و چه ناچیز است برابر آنچه که بر ما نهان است از سلطنت تو و چه فراگیر است در این جهان نعمت هاى تو و چه کوچک است نعمت هاى فراوان دنیا در برابر نعمتهاى آخرت.
۲. وصف فرشتگان
شگفت آور است آفرینش فرشتگان تو که گروهى از آن‌ها را در آسمان‌ها سکونت دادى و از زمین بالا برده اى. آن‌ها از همه آفریدگان نسبت به تو آگاه ترند و بیشتر از همه نسبت به تو بیمناکند و به تو نزدیک ترند. فرشتگانى که در پشت پدران قرار نگرفته و در رحم مادران پرورش نیافته اند و از آبى پست خلق نشده اند و ناراحتى و مشکلات زندگى آنان را پراکنده نساخته. آن‌ها با مقام و مرتبتى که دارند و از ارزشى که در نزد تو برخوردارند و آنگونه که تو را دوست دارند، فراوان تو را اطاعت مى کنند که اندک غفلتى در فرمان تو ندارند. اگر آنچه بر آنان پوشیده است بدانند، همه کارهاى خود را کوچک و ناچیز مى شمارند و بر خویش ایراد مى گیرند و مى دانند آنگونه که باید، تو را عبادت نکرده اند و آن چنان که سزاوار توست فرمانبردار نبودند.
۳. نعمتهاى خداوند و سوء استفاده‌ها
خدایا ستایش تو را سزاست، که آفریننده و معبودى و بندگان را به درستى آزمایش کردى. خانه آخرت را آفریدى و سفره رنگارنگ نعمت‌ها را گستراندى و در آن انواع نوشیدنى، خوردنى، همسران، میهمانداران، قصرها، نهرهاى روان، میوه‌ها و کشتزاران، قراردادى. سپس پیامبرى را فرستادى تا انسان‌ها را به آن خانه و نعمت‌ها دعوت کند. افسوس که مردم نه آن دعوت کننده را اجابت کردند، و نه به آنچه تو ترغیبشان کردى رغبت نشان دادند و نه به آنچه تو تشویقشان کردى مشتاق شدند. بر لاشه مردارى روى آوردند که با خوردن آن رسوا شدند و در دوستى آن همداستان گردیدند.
۴. خطر عشق و وابستگى هاى دروغین
هرکس به چیزى عشق ناروا ورزد، نابینایش مى کند و قلبش را بیمار کرده، با چشمى بیمار مى نگرد و با گوشى بیمار مى شنود. خواهش هاى نفس پرده عقلش را دریده، دوستى دنیا دلش را میرانده است، شیفته بى اختیار دنیا و برده آن است و برده کسانى است که چیزى از دنیا در دست دارند.
دنیا به هر طرف برگردد او نیز بر مى گردد و هرچه هشدارش دهند از خدا نمى ترسد. از هیچ پند دهنده اى شنوایى ندارد، با اینکه گرفتار آمدگان دنیا را مى نگرد که راه پس و پیش ندارند و در چنگال مرگ اسیرند. مى بیند که آن‌ها بلاهایى را که انتظار آن را نداشتند بر سرشان فرود آمد و دنیایى را که جاویدان مى پنداشتند از آن‌ها جدا شده و به آنچه در آخرت وعده داده شده بودند خواهند رسید و آنچه بر آنان فرود آید وصف ناشدنى است.
۵. وصف چگونگى مرگ و مردن
سختى جان کندن و حسرت از دست دادن دنیا، به دنیا پرستان هجوم آورد. بدن‌ها در سختى جان کندن سست شده و رنگ باختند، مرگ آرام آرام همه اندامشان را فرا گرفته، زبان را از سخن گفتن باز مى دارد و او در میان خانواده اش افتاده با چشم خود مى بیند و با گوش مى شنود و با عقل درست مى اندیشد که عمرش را در پى چه کارهایى تباه کرده و روزگارش را چگونه سپرى کرده به یاد ثروت هایى که جمع کرده مى افتد، همان ثروت هایى که در جمع آورى آن‌ها چشم بر هم گذاشته و از حلال و حرام و شبهه ناک گرد آورده و اکنون گناه جمع آورى آن همه بر دوش اوست که هنگام جدایى از آن‌ها فرا رسیده و براى وارثان باقى مانده است تا از آن بهرمند گردند و روزگار خود گذرانند. راحتى و خوشى آن براى دیگرى و کیفر آن بر دوش اوست و او در گرو این اموال است که دست خود را از پشیمانى مى گزد به خاطر واقعیّت هایى که هنگام مرگ مشاهده کرده است. در این حالت از آنچه که در زندگى دنیا به آن علاقمند بود بى اعتنا شده آرزو مى کند، اى کاش آن کس که در گذشته بر ثروت او رشک مى برد، این اموال را جمع کرده بود. اما مرگ هم چنان بر اعضاى بدن او چیره مى شود، تا آن که گوش او مانند زبانش از کار مى افتد، پس در میان خانواده اش افتاده نه مى تواند با زبان سخن بگوید و نه با گوش بشنود، پیوسته به صورت آنان نگاه مى کند، و حرکات زبانشان را مى نگرد، اما صداى کلمات آنان را نمى شنود، سپس چنگال مرگ تمام وجودش را فرا مى گیرد و چشم او نیز مانند گوشش از کار مى افتد و روح از بدن او خارج مى شود و چون مردارى در بین خانواده خویش بر زمین مى ماند که از نشستن در کنار او وحشت دارند و از او دور مى شوند. نه سوگواران را یارى مى کند و نه خواننده اى را پاسخ مى دهد، سپس او را به سوى منزلگاهش در درون زمین مى برند و به دست عملش مى سپارند و براى همیشه از دیدارش چشم مى پوشند.
۶. وصف رستاخیز و زنده شدن دوباره
تا آن زمان که پرونده این جهان بسته شود و خواست الهى فرا رسد و آخر آفریدگان به آغاز آن بپیوندد و فرمان خدا در آفرینش دوباره در رسد. آنگاه آسمان را به حرکت آورد و از هم بشکافد و زمین را به شدت بلرزاند و تکان سخت دهد، که کوه‌ها از جا کنده شده و در برابر هیبت و جلال پروردگارى بر یکدیگر کوبیده و متلاشى شده و با خاک یکسان گردد. سپس هر کس را که در زمین به خاک سپرده شده، در آورد و پس از فرسودگى تازه شان گرداند و پس از پراکنده شدن، همه را گرد آورد، سپس براى حسابرسى و روشن شدن اعمال از هم جدا سازد.
آن‌ها را به دو دسته تقسیم فرماید: به گروهى نعمت‌ها دهد و از گروه دیگر انتقام گیرد. اما فرمانبرداران را در جوار رحمت خود جاى دهد و در بهشت جاویدان قرار دهد، خانه اى که مسکن گزیدگان آن هرگز کوچ نکنند و حالات زندگى آنان تغییر نپذیرد، در آنجا دچار ترس و وحشت نشوند و بیمارى‌ها در آن‌ها نفوذ نخواهد کرد، خطراتى دامنگیرشان نمى شود و سفرى در پیش ندارند تا از منزلى به منزل دیگر کوچ کنند.
و امّا گنه کاران را در بدترین منزلگاه در آورد، و دست و پاى آن‌ها را با غل و زنجیر به گردنشان در آویزد، چنانکه سرهایشان به پا‌ها نزدیک گردد، جامه هاى آتشین بر بدنشان پوشاند و در عذابى که حرارت آتش آن بسیار شدید و بر روى آن‌ها بسته، و صداى شعله‌ها هراس انگیز است قرار دهد.
جایگاهى که هرگز از آن خارج نگردند و براى اسیران آن غرامتى نپذیرند و زنجیرهاى آن گسسته نمى شود، مدّتى براى عذاب آن تعیین نشده تا پایان پذیرد و نه سر آمدى تا فرا رسد.
۷. پارسایى پیامبر (صلّى اللّه علیه و آله و سلّم)
پیامبر (صلّى اللّه علیه و آله و سلّم) دنیا را کوچک شمرد و در چشم دیگران آن را ناچیز جلوه داد. آن را خوار مى شمرد و در نزد دیگران خوار و بى مقدار معرّفى فرمود و مى دانست که خداوند براى احترام به ارزش او دنیا را از او دور ساخت و آن را براى ناچیز بودنش به دیگران بخشید. پیامبر (صلّى اللّه علیه و آله و سلّم) از جان و دل به دنیا پشت کرد و یاد آن را در دلش میراند. دوست مى داشت که زینت هاى دنیا از چشم او دور نگهداشته شود، تا از آن لباس فاخرى تهیّه نسازد، یا اقامت در آن را آرزو نکند و براى تبلیغ احکامى که قطع کننده عذرهاست تلاش کرد و امّت اسلامى را با هشدارهاى لازم نصیحت کرد و با بشارت‌ها مردم را به سوى بهشت فراخواند و از آتش جهنّم پرهیز داد.
۷. ویژگیهاى اهل بیت علیهم السّلام
ما از درخت سرسبز رسالتیم، و از جایگاه رسالت و محل آمد و شد فرشتگان برخاستیم، ما معدنهاى دانش و چشمه سارهاى حکمت الهى هستیم. یاران و دوستان ما در انتظار رحمت پروردگارند و دشمنان و کینه توزان ما در انتظار کیفر و لعنت خداوند به سر مى برند.
۱۰۹- و من خطبة له (علیه السلام) فی بیان قدرة اللّه و انفراده بالعظمة و أمر البعث:
قدرة اللّه
کُلُّ شَیْءٍ خَاشِعٌ لَهُ وَ کُلُّ شَیْءٍ قَائِمٌ بِهِ غِنَى کُلِّ فَقِیرٍ وَ عِزُّ کُلِّ ذَلِیلٍ وَ قُوَّةُ کُلِّ ضَعِیفٍ وَ مَفْزَعُ کُلِّ مَلْهُوفٍ مَنْ تَکَلَّمَ سَمِعَ نُطْقَهُ وَ مَنْ سَکَتَ عَلِمَ سِرَّهُ وَ مَنْ عَاشَ فَعَلَیْهِ رِزْقُهُ وَ مَنْ مَاتَ فَإِلَیْهِ مُنْقَلَبُهُ لَمْ تَرَکَ الْعُیُونُ فَتُخْبِرَ عَنْکَ بَلْ کُنْتَ قَبْلَ الْوَاصِفِینَ مِنْ خَلْقِکَ لَمْ تَخْلُقِ الْخَلْقَ لِوَحْشَةٍ وَ لَا اسْتَعْمَلْتَهُمْ لِمَنْفَعَةٍ وَ لَا یَسْبِقُکَ مَنْ طَلَبْتَ وَ لَا یُفْلِتُکَ مَنْ أَخَذْتَ وَ لَا یَنْقُصُ سُلْطَانَکَ مَنْ عَصَاکَ وَ لَا یَزِیدُ فِی مُلْکِکَ مَنْ أَطَاعَکَ وَ لَا یَرُدُّ أَمْرَکَ مَنْ سَخِطَ قَضَاءَکَ وَ لَا یَسْتَغْنِی عَنْکَ مَنْ تَوَلَّى عَنْ أَمْرِکَ کُلُّ سِرٍّ عِنْدَکَ عَلَانِیَةٌ وَ کُلُّ غَیْبٍ عِنْدَکَ شَهَادَةٌ أَنْتَ الْأَبَدُ فَلَا أَمَدَ لَکَ وَ أَنْتَ الْمُنْتَهَى فَلَا مَحِیصَ عَنْکَ وَ أَنْتَ الْمَوْعِدُ فَلَا مَنْجَى مِنْکَ إِلَّا إِلَیْکَ بِیَدِکَ نَاصِیَةُ کُلِّ دَابَّةٍ وَ إِلَیْکَ مَصِیرُ کُلِّ نَسَمَةٍ سُبْحَانَکَ مَا أَعْظَمَ شَأْنَکَ سُبْحَانَکَ مَا أَعْظَمَ مَا نَرَى مِنْ خَلْقِکَ وَ مَا أَصْغَرَ کُلَّ عَظِیمَةٍ فِی جَنْبِ قُدْرَتِکَ وَ مَا أَهْوَلَ مَا نَرَى مِنْ مَلَکُوتِکَ وَ مَا أَحْقَرَ ذَلِکَ فِیمَا غَابَ عَنَّا مِنْ سُلْطَانِکَ وَ مَا أَسْبَغَ نِعَمَکَ فِی الدُّنْیَا وَ مَا أَصْغَرَهَا فِی نِعَمِ الْآخِرَةِ.
الملائکة الکرام
و منها: مِنْ مَلَائِکَةٍ أَسْکَنْتَهُمْ سَمَاوَاتِکَ وَ رَفَعْتَهُمْ عَنْ أَرْضِکَ هُمْ أَعْلَمُ خَلْقِکَ بِکَ وَ أَخْوَفُهُمْ لَکَ وَ أَقْرَبُهُمْ مِنْکَ لَمْ یَسْکُنُوا الْأَصْلَابَ وَ لَمْ یُضَمَّنُوا الْأَرْحَامَ وَ لَمْ یُخْلَقُوا مِنْ مَاءٍ مَهِینٍ وَ لَمْ یَتَشَعَّبْهُمْ رَیْبُ الْمَنُونِ وَ إِنَّهُمْ عَلَى مَکَانِهِمْ مِنْکَ وَ مَنْزِلَتِهِمْ عِنْدَکَ وَ اسْتِجْمَاعِ أَهْوَائِهِمْ فِیکَ وَ کَثْرَةِ طَاعَتِهِمْ لَکَ وَ قِلَّةِ غَفْلَتِهِمْ عَنْ أَمْرِکَ لَوْ عَایَنُوا کُنْهَ مَا خَفِیَ عَلَیْهِمْ مِنْکَ لَحَقَّرُوا أَعْمَالَهُمْ وَ لَزَرَوْا عَلَى أَنْفُسِهِمْ وَ لَعَرَفُوا أَنَّهُمْ لَمْ یَعْبُدُوکَ حَقَّ عِبَادَتِکَ وَ لَمْ یُطِیعُوکَ حَقَّ طَاعَتِکَ.
عصیان الخلق
سُبْحَانَکَ خَالِقاً وَ مَعْبُوداً بِحُسْنِ بَلَائِکَ عِنْدَ خَلْقِکَ خَلَقْتَ دَاراً وَ جَعَلْتَ فِیهَا مَأْدُبَةً مَشْرَباً وَ مَطْعَماً وَ أَزْوَاجاً وَ خَدَماً وَ قُصُوراً وَ أَنْهَاراً وَ زُرُوعاً وَ ثِمَاراً ثُمَّ أَرْسَلْتَ دَاعِیاً یَدْعُو إِلَیْهَا فَلَا الدَّاعِیَ أَجَابُوا وَ لَا فِیمَا رَغَّبْتَ رَغِبُوا وَ لَا إِلَى مَا شَوَّقْتَ إِلَیْهِ اشْتَاقُوا أَقْبَلُوا عَلَى جِیفَةٍ قَدِ افْتَضَحُوا بِأَکْلِهَا وَ اصْطَلَحُوا عَلَى حُبِّهَا وَ مَنْ عَشِقَ شَیْئاً أَعْشَى بَصَرَهُ وَ أَمْرَضَ قَلْبَهُ فَهُوَ یَنْظُرُ بِعَیْنٍ غَیْرِ صَحِیحَةٍ وَ یَسْمَعُ بِأُذُنٍ غَیْرِ سَمِیعَةٍ قَدْ خَرَقَتِ الشَّهَوَاتُ عَقْلَهُ وَ أَمَاتَتِ الدُّنْیَا قَلْبَهُ وَ وَلِهَتْ عَلَیْهَا نَفْسُهُ فَهُوَ عَبْدٌ لَهَا وَ لِمَنْ فِی یَدَیْهِ شَیْءٌ مِنْهَا حَیْثُمَا زَالَتْ زَالَ إِلَیْهَا وَ حَیْثُمَا أَقْبَلَتْ أَقْبَلَ عَلَیْهَا لَا یَنْزَجِرُ مِنَ اللَّهِ بِزَاجِرٍ وَ لَا یَتَّعِظُ مِنْهُ بِوَاعِظٍ وَ هُوَ یَرَى الْمَأْخُوذِینَ عَلَى الْغِرَّةِ حَیْثُ لَا إِقَالَةَ وَ لَا رَجْعَةَ کَیْفَ نَزَلَ بِهِمْ مَا کَانُوا یَجْهَلُونَ وَ جَاءَهُمْ مِنْ فِرَاقِ الدُّنْیَا مَا کَانُوا یَأْمَنُونَ وَ قَدِمُوا مِنَ الْآخِرَةِ عَلَى مَا کَانُوا یُوعَدُونَ فَغَیْرُ مَوْصُوفٍ مَا نَزَلَ بِهِمْ اجْتَمَعَتْ عَلَیْهِمْ سَکْرَةُ الْمَوْتِ وَ حَسْرَةُ الْفَوْتِ فَفَتَرَتْ لَهَا أَطْرَافُهُمْ وَ تَغَیَّرَتْ لَهَا أَلْوَانُهُمْ ثُمَّ ازْدَادَ الْمَوْتُ فِیهِمْ وُلُوجاً فَحِیلَ بَیْنَ أَحَدِهِمْ وَ بَیْنَ مَنْطِقِهِ وَ إِنَّهُ لَبَیْنَ أَهْلِهِ یَنْظُرُ بِبَصَرِهِ وَ یَسْمَعُ بِأُذُنِهِ عَلَى صِحَّةٍ مِنْ عَقْلِهِ وَ بَقَاءٍ مِنْ لُبِّهِ یُفَکِّرُ فِیمَ أَفْنَى عُمُرَهُ وَ فِیمَ أَذْهَبَ دَهْرَهُ وَ یَتَذَکَّرُ أَمْوَالًا جَمَعَهَا أَغْمَضَ فِی مَطَالِبِهَا وَ أَخَذَهَا مِنْ مُصَرَّحَاتِهَا وَ مُشْتَبِهَاتِهَا قَدْ لَزِمَتْهُ تَبِعَاتُ جَمْعِهَا وَ أَشْرَفَ عَلَى فِرَاقِهَا تَبْقَى لِمَنْ وَرَاءَهُ یَنْعَمُونَ فِیهَا وَ یَتَمَتَّعُونَ بِهَا فَیَکُونُ الْمَهْنَأُ لِغَیْرِهِ وَ الْعِبْءُ عَلَى ظَهْرِهِ وَ الْمَرْءُ قَدْ غَلِقَتْ رُهُونُهُ بِهَا فَهُوَ یَعَضُّ یَدَهُ نَدَامَةً عَلَى مَا أَصْحَرَ لَهُ عِنْدَ الْمَوْتِ مِنْ أَمْرِهِ وَ یَزْهَدُ فِیمَا کَانَ یَرْغَبُ فِیهِ أَیَّامَ عُمُرِهِ وَ یَتَمَنَّى أَنَّ الَّذِی کَانَ یَغْبِطُهُ بِهَا وَ یَحْسُدُهُ عَلَیْهَا قَدْ حَازَهَا دُونَهُ فَلَمْ یَزَلِ الْمَوْتُ یُبَالِغُ فِی جَسَدِهِ حَتَّى خَالَطَ لِسَانُهُ سَمْعَهُ فَصَارَ بَیْنَ أَهْلِهِ لَا یَنْطِقُ بِلِسَانِهِ وَ لَا یَسْمَعُ بِسَمْعِهِ یُرَدِّدُ طَرْفَهُ بِالنَّظَرِ فِی وُجُوهِهِمْ یَرَى حَرَکَاتِ أَلْسِنَتِهِمْ وَ لَا یَسْمَعُ رَجْعَ کَلَامِهِمْ ثُمَّ ازْدَادَ الْمَوْتُ الْتِیَاطاً بِهِ فَقُبِضَ بَصَرُهُ کَمَا قُبِضَ سَمْعُهُ وَ خَرَجَتِ الرُّوحُ مِنْ جَسَدِهِ فَصَارَ جِیفَةً بَیْنَ أَهْلِهِ قَدْ أَوْحَشُوا مِنْ جَانِبِهِ وَ تَبَاعَدُوا مِنْ قُرْبِهِ لَا یُسْعِدُ بَاکِیاً وَ لَا یُجِیبُ دَاعِیاً ثُمَّ حَمَلُوهُ إِلَى مَخَطٍّ فِی الْأَرْضِ فَأَسْلَمُوهُ فِیهِ إِلَى عَمَلِهِ وَ انْقَطَعُوا عَنْ زَوْرَتِهِ.
القیامة
حَتَّى إِذَا بَلَغَ الْکِتَابُ أَجَلَهُ وَ الْأَمْرُ مَقَادِیرَهُ وَ أُلْحِقَ آخِرُ الْخَلْقِ بِأَوَّلِهِ وَ جَاءَ مِنْ أَمْرِ اللَّهِ مَا یُرِیدُهُ مِنْ تَجْدِیدِ خَلْقِهِ أَمَادَ السَّمَاءَ وَ فَطَرَهَا وَ أَرَجَّ الْأَرْضَ وَ أَرْجَفَهَا وَ قَلَعَ جِبَالَهَا وَ نَسَفَهَا وَ دَکَّ بَعْضُهَا بَعْضاً مِنْ هَیْبَةِ جَلَالَتِهِ وَ مَخُوفِ سَطْوَتِهِ وَ أَخْرَجَ مَنْ فِیهَا فَجَدَّدَهُمْ بَعْدَ إِخْلَاقِهِمْ وَ جَمَعَهُمْ بَعْدَ تَفَرُّقِهِمْ ثُمَّ مَیَّزَهُمْ لِمَا یُرِیدُهُ مِنْ مَسْأَلَتِهِمْ عَنْ خَفَایَا الْأَعْمَالِ وَ خَبَایَا الْأَفْعَالِ وَ جَعَلَهُمْ فَرِیقَیْنِ أَنْعَمَ عَلَى هَؤُلَاءِ وَ انْتَقَمَ مِنْ هَؤُلَاءِ فَأَمَّا أَهْلُ الطَّاعَةِ فَأَثَابَهُمْ بِجِوَارِهِ وَ خَلَّدَهُمْ فِی دَارِهِ حَیْثُ لَا یَظْعَنُ النُّزَّالُ وَ لَا تَتَغَیَّرُ بِهِمُ الْحَالُ وَ لَا تَنُوبُهُمُ الْأَفْزَاعُ وَ لَا تَنَالُهُمُ الْأَسْقَامُ وَ لَا تَعْرِضُ لَهُمُ الْأَخْطَارُ وَ لَا تُشْخِصُهُمُ الْأَسْفَارُ وَ أَمَّا أَهْلُ الْمَعْصِیَةِ فَأَنْزَلَهُمْ شَرَّ دَارٍ وَ غَلَّ الْأَیْدِیَ إِلَى الْأَعْنَاقِ وَ قَرَنَ النَّوَاصِیَ بِالْأَقْدَامِ وَ أَلْبَسَهُمْ سَرَابِیلَ الْقَطِرَانِ وَ مُقَطَّعَاتِ النِّیرَانِ فِی عَذَابٍ قَدِ اشْتَدَّ حَرُّهُ وَ بَابٍ قَدْ أُطْبِقَ عَلَى أَهْلِهِ فِی نَارٍ لَهَا کَلَبٌ وَ لَجَبٌ وَ لَهَبٌ سَاطِعٌ وَ قَصِیفٌ هَائِلٌ لَا یَظْعَنُ مُقِیمُهَا وَ لَا یُفَادَى أَسِیرُهَا وَ لَا تُفْصَمُ کُبُولُهَا لَا مُدَّةَ لِلدَّارِ فَتَفْنَى وَ لَا أَجَلَ لِلْقَوْمِ فَیُقْضَى.
زهد النبی
و منها فی ذکر النبی (صلى الله علیه وآله): قَدْ حَقَّرَ الدُّنْیَا وَ صَغَّرَهَا وَ أَهْوَنَ بِهَا وَ هَوَّنَهَا وَ عَلِمَ أَنَّ اللَّهَ زَوَاهَا عَنْهُ اخْتِیَاراً وَ بَسَطَهَا لِغَیْرِهِ احْتِقَاراً فَأَعْرَضَ عَنِ الدُّنْیَا بِقَلْبِهِ وَ أَمَاتَ ذِکْرَهَا عَنْ نَفْسِهِ وَ أَحَبَّ أَنْ تَغِیبَ زِینَتُهَا عَنْ عَیْنِهِ لِکَیْلَا یَتَّخِذَ مِنْهَا رِیَاشاً أَوْ یَرْجُوَ فِیهَا مَقَاماً بَلَّغَ عَنْ رَبِّهِ مُعْذِراً وَ نَصَحَ لِأُمَّتِهِ مُنْذِراً وَ دَعَا إِلَى الْجَنَّةِ مُبَشِّراً وَ خَوَّفَ مِنَ النَّارِ مُحَذِّراً.
أهل البیت
نَحْنُ شَجَرَةُ النُّبُوَّةِ وَ مَحَطُّ الرِّسَالَةِ وَ مُخْتَلَفُ الْمَلَائِکَةِ وَ مَعَادِنُ الْعِلْمِ وَ یَنَابِیعُ الْحُکْمِ نَاصِرُنَا وَ مُحِبُّنَا یَنْتَظِرُ الرَّحْمَةَ وَ عَدُوُّنَا وَ مُبْغِضُنَا یَنْتَظِرُ السَّطْوَةَ.