وزیر علوم، تحقیقات و فناوری در سالی که گذشت، با وجود مشکلات ناشی از شیوع ویروس کرونا و چالش‌های برگزاری آموزش‌های الکترونیکی، خبرهای خوشی را به اطلاع جامعه به خصوص دانشگاهیان رساند.
به گزارش خبرنگار حوزه آموزش عالی گروه علمی فرهنگی هنری خبرگزاری صدا و سیما؛ سال ۹۹ همراه با سه ترم تحصیلی کرونایی و استثنایی به پایان رسید. در این یک سال که آموزش عالی متفاوت‌ترین و سخت‌ترین تجربه خود را در طول دهه‌های گذشته پشت سر گذاشته بود، اخبار مثبت و مهمی از سوی منصور غلامی، سکاندار فعلی وزارت علوم، تحقیقات و فناوری در رسانه‌ها منتشر شد که در ادامه به مهمترین خبر‌ها اشاره می‌شود.
تلاش پارک‌های علم و فناوری برای تهیه محصولات ضدعفونی کننده
وزیر علوم، تحقیقات و فناوری با قدردانی از سازمان یونسکو و همکاری سازمان بهداشت جهانی، تولید ملزومات بهداشتی از جمله ماسک و محصولات ضدعفونی‌کننده توسط برخی از پارک‌های علم و فناوری، تعطیلی دانشگاه‌ها، مراکز آموزشی و تحقیقاتی کشور از بدو شیوع ویروس در کشور، جایگزینی شیوه‌های نوین آموزش‌های مجازی و راه دور برای دانش‌آموزان و دانشجویان، ایجاد یک مدل و شبکه آموزشی سه وجهی بین فراگیران، مدرسان، خانواده‌ها، ماموریت موسسات تحقیقاتی کشور به ویژه پژوهشگاه‌های ملی مهندسی ژنتیک و زیست فناوری در تمرکز بیشتر تحقیقاتی روی کرونا را برخی از اقدامات به عمل آمده در راستای مدیریت و کنترل شیوع ویروس کرونا برشمرد.
آقای غلامی همچنین اعلام کرده بود که در خصوص مقابله با کرونا در شهرک علمی و تخصصی اصفهان ۳۰ شرکت، پارک علم و فناوری فارس ۲۶ شرکت، پارک علم و فناوری پردیس ۱۲ شرکت، پارک علم و فناوری تربیت مدرس ۹ شرکت، علم و صنعت ۹ شرکت و سازمان پژوهش‌های علمی و صنعتی ۸ شرکت در زمینه تولید تجهیزات فعالیت داشته اند.
افزایش سرعت شتاب علمی ایران
آقای غلامی در سالی که گذشت بار‌ها بر افزایش سرعت شتاب علمی بعد از پیروزی انقلاب اسلامی تاکید کرد و گفته بود که این امر با همت دانشگاهیان و روحیه جهادی جوانان این کشور، بسیار بالا بوده و نتایج بسیار خوبی داشته است.
شروع به موقع آموزش مجازی
وزیر علوم که به عنوان سکاندار آموزش عالی در سال ۹۹ نقطه تمرکز جامعه ایران در نحوه مدیریت آموزش‌های مجازی به علت شیوع ویروس کرونا بود، با تصمیم گیری درست و به موقع معاونان وزارتخانه متبوعش و دانشگاه ها، ریل گذاری صحیحی در گسترش آموزش الکترونیکی به جای آموزش‌های حضوری انجام داد.
آقای غلامی در این میان به غافلگیری برخی از کشور‌های پیشرفته در مواجهه با ویروس کرونا اشاره کرده و گفته بود که ایران آمادگی موارد تأمینی، بهداشتی و مدیریت صحیح و همراهی و هم‌گامی مردم، توانستیم آثار زیان‌بار این بیماری را به حداقل برسانیم.
وی اعلام کرده بود که در این راستا محیط‌های دانشگاهی خیلی زود تصمیم گرفتند با توجه به شیوع این بیماری در اجتماعات، دانشگاه‌ها تعطیل شوند و از همان هفته‌های اول تعطیلی، آموزش مجازی دروس در دانشگاه‌ها برقرار شد.
موافقت وزیر علوم با کمک دولت به دانشگاه‌های غیردولتی
دانشگاه‌های غیردولتی در سال ۹۹ به علت تعطیلی کلاس ها، دچار ضرر و زیان‌های مالی شدند. در کنار همه اقداماتی که پس از توقف آموزش‌های حضوری در سطح دانشگاه‌ها با هدایت وزارت علوم از جمله تغییر در مقررات آموزشی با هدف توسعه آموزش‌های الکترونیکی و مراوده با وزارت ارتباطات برای بهره‌مندی دانشگاه‌ها از ترافیک اینترنتی رایگان رخ داد، برخی اقدامات نیز مختص دانشگاه‌ها و موسسات آموزش عالی غیردولتی به انجام رسید.
برای نمونه با توجه به آنکه دانشگاه‌های غیردولتی بیش از دانشگاه‌های پرسابقه دولتی از شرایط اخیر و توقف فعالیت‌های حضوری در معرض آسیب هستند و به علت متکی بودن این دسته از دانشگاه‌ها به شهریه‌های دانشجویی، همچنین نبود حمایت‌های بودجه‌ای از سوی دولت، کوشش شد تا رایزنی‌های لازم برای بهره‌مندی این مراکز آموزشی از اعتبارات و تسهیلات حمایتی دولت به انجام رسید.
اطمینان خاطر از رعایت پروتکل‌های بهداشتی در کنکور‌های ۹۹
در سال ۹۹ کنکور‌های دکتری، کارشناسی ارشد و سراسری به عنوان مهمترین آزمون‌های کشور با حواشی زیادی از جمله نگرانی بابت رعایت نشدن پروتکل‌های بهداشتی همراه بود. اما منصور غلامی به عنوان وزیر علوم در طول روز‌های برگزاری این آزمون‌ها بار‌ها و بار‌ها به داوطلبان و خانواده‌های آنان این اطمینان خاطر را داد که آزمون‌ها حتماً در سایه پروتکل‌های بهداشتی برگزار شوند.
وی گفته بود: ما باید به داوطلبان آرامش دهیم تا با خیال راحت در آزمون شرکت کنند. نباید نگران سلامتی شان باشند چرا که پروتکل‌هایی برای این آزمون پیش بینی شده است و نهایت تلاش برای حفظ سلامتی آن‌ها به عمل می‌آید. ما باید به مردم آرامش دهیم و کنکور با خیال راحت برگزار می‌شود. نباید نگران سلامتی شان باشند چرا که پروتکل‌هایی برای این آزمون پیش بینی شده است و نهایت تلاش برای حفظ سلامتی آن‌ها به عمل می‌آید.
دانشگاه تعطیل نیست
در این یکسال و اندی که از حضوری نبودن کلاس‌های درس دانشگاه‌ها می‌گذرد، بار‌ها شائبه تعطیلی دانشگاه‌ها مطرح شد. اما منصور غلامی در این زمینه تاکید کرده بود که به هیچ وجه نباید این القاء در جامعه شکل گیرد که دانشگاه‌ها تعطیل هستند؛ دانشگاه‌ها به هیچ وجه تعطیل نیستند.
این مسوول وزارت علوم اعلام کرد بود: فقط کلاس‌های درس به صورت حضوری برگزار نمی‌شود و فعلاً آموزش‌های آنلاین و مجازی جایگزین آن شده است. سایر بخش‌های دانشگاه‌ها اعم از اداری، پژوهشی، آزمایشگاه‌ها و بخش دیگر فعال و مشغول ارائه خدمات هستند.
وی همچنین این خبر را هم داده بود: در صورتی که متخصصان امر از نظر مدیریت بیماری کرونا شرایط را برای حضور دانشجویان در محیط‌های دانشگاهی مناسب تشخیص دهند، دانشگاه‌ها آمادگی لازم را دارند تمام یا بخشی از فعالیت‌های خود را در آموزش دانشجویان به صورت حضوری انجام دهند.
آموزش عالی در سه سال گذشته موفق بود
وزیر علوم با اشاره به موفقیت آموزش عالی، تاکید کرده بود: آموزش عالی در تربیت کارشناس، وظیفه خود را به نحو احسن انجام داد و در حال حاضر، تمام مدیران و کارشناسان کشور از فارغ‌التحصیلان دانشگاه‌های کشور محسوب می‌شوند.
به گفته غلامی، در سه سال گذشته دوره موفقی برای آموزش عالی بود و در آینده نیز این سیر حرکت باید بدون تاخیر پیش برود. به دست آمدن دستاورد‌های عظیم در زمینه پژوهش و اخذ رتبه‌های مناسب پژوهشی در سطح جهان نیز حاصل دستاورد‌های دانشگاه‌هاست و اینکه در این شرایط تحریم توانسته‌ایم روی پای خود بایستیم، نیز ناشی از عملکرد دانشگاه‌ها و مراکز پژوهشی کشور است.
روند رو به مثبت کلاس‌های مجازی
وزیر علوم تحقیقات و فناوری در سالی که گذشت، روند کلی برگزاری کلاس‌های آموزش از راه دور دانشگاه‌ها را مثبت و رو به بهبود ارزیابی کرده و گفته بود که باید با رفع مشکلات موجود در برگزاری آموزش‌های الکترونیک روز به روز شاهد ارتقای کیفیت این آموزش‌ها باشیم. معاونت آموزشی وزارت علوم و بخش‌های مرتبط در دانشگاه‌ها با همکاری وزارت ارتباطات مشکلات موجود در برگزاری آموزش‌های الکترونیک را به سرعت رفع کرده تا روز به روز شاهد ارتقای کیفیت این آموزش‌ها باشیم.
جایگاه ایران در عرصه تولید علم جهان
وزیر علوم، تحقیقات و فناوری در سالی که گذشت، گفته بود: ایران یکی از کشور‌هایی است که در عرضه و تولید علم در جهان جایگاه ویژه‌ای دارد که این جایگاه حاصل ارتباط موثر و گسترده صنعت و دانشگاه و به روز کردن سیستم‌ها و فناوری‌ها با آخرین یافته‌های علمی جهان است. در حوزه جهش تولید و اقتصاد مقاومتی به داشته‌ها و ظرفیت‌های خودمان از لحاظ نیروی انسانی، منابع طبیعی و توانمندی‌های مدیریتی توجه داریم و در حال حاضر در تمام زمینه‌های تولیدی بازار داخلی خودمان به این فعالیت‌ها بیشتر نیاز دارد.
سهم زنان در حوزه تحقیق و توسعه
آقای منصور غلامی در سال ۹۹ خبرهای مثبتی از حضور بانوان در عرصه‌های علمی داد که در ادامه به برخی از این آمار اشاره می‌شود. به گفته وزیر علوم، بر اساس آمار یونسکو، وضعیت مشارکت و سهم بانوان ایرانی در حوزه تحقیق و توسعه در بخش آموزش عالی از ۲۷ درصد در سال ۲۰۰۰ میلادی به ۳۹.۶ درصد در سال ۲۰۱۷ رسیده است.
در تمام مقاطع تحصیلی سهم بانوان پذیرفته‌شده از ۵.۳ درصد در سال ۵۷ به بیش از ۵۰ درصد و در برخی سال‌ها حتی به بیش از ۶۰ درصد طی هفت سال اخیر رسیده است. همچنین از نظر کیفیت قبولی در آزمون‌های ورودی، بانوان ایرانی توانسته‌اند به جز رشته تحصیلی فنی و مهندسی در مقایسه با آقایان با حد نصاب ۲ برابر، رتبه اولی‌های کنکور را از آن خود کنند.
در مقطع تحصیلی دکتری تخصصی، سالانه بالغ بر چهار هزار و ۵۰۰ نفر از بانوان به این دوره‌ها راه یافتند و در سه سال گذشته به طور متوسط، تعداد پایان‌نامه‌های تحصیلات تکمیلی ثبت‌شده از سوی بانوان در ایرانداک معادل ۴۰ درصد از کل پایان‌نامه‌ها و رساله‌های ثبت‌شده در آن بانک اطلاعاتی است.
وی همچنین تاکید کرده است که در بین زنان، امانت داری، دقت و ظرافت در انجام امور در مقایسه با مردان بیشتر است و مدیران زن هم از نظر اثرگذاری کار‌ها را با نهایت تلاش و دقت انجام می‌دهند.
ادامه فعالیت غیرحضوری دانشگاه‌ها بعد از همه گیری جهانی کرونا
وزیر علوم، تحقیقات و فناوری بار‌ها تاکید کرده است که فعالیت‌های غیرحضوری دانشگاه‌ها پس از پاندمی کرونا نیز ادامه خواهد یافت. شرایط ناشی از پاندمی کرونا همه دانشگاه‌های کشور را در موقعیتی قرار داد که امکان حضور دانشجویان نبوده و نیست؛ مجموعه‌های دانشگاهی در این شرایط کاری را انجام داده‌اند که در شرایط عادی فکرش را هم نمی‌کردند.
آقای غلامی گفت: بسیاری از دانشگاه‌های کشور با بهره گیری از تجربیات آموزش‌های مجازی، این ظرفیت را دارند که توانمندی خود را نشان داده و پس از برطرف شدن این بیماری، بتوانند بخشی از فعالیت‌های شان را به صورت غیرحضوری و آموزش‌های غیرحضوری ارائه دهند.
بخشنامه‌ای برای سلامتی کارکنان
آقای منصور غلامی در سالی که گذشت با ابلاغ بخشنامه‌ای به رؤسای دانشگاه‌ها و مؤسسات آموزش عالی و پژوهشی و فناوری با یادآوری اینکه دانشجویان، اعضای هیأت علمی و کارکنان غیرهیأت علمی مؤسسات آموزش عالی، سرمایه‌های معنوی کشور هستند، اتخاذ تمهیدات لازم برای حفظ سلامتی آنان در شرایط استمرار شیوع ویروس کرونا را ضروری دانست.
وی در این بخشنامه، فراهم کردن امکانات و شرایط لازم برای رعایت دقیق پروتکل‌های بهداشتی مورد تأکید ستاد ملی مقابله با کرونا، برنامه‌ریزی لازم برای آموزش مجازی اعضای هیأت علمی و غیر هیأت علمی و ارائه دستورالعمل‌های بهداشتی از طریق مرکز بهداشت و امور پشتیبانی مؤسسه با رعایت شیوه نامه‌های مربوطه و انجام هماهنگی‌های لازم با دانشگاه‌های علوم پزشکی برای مساعدت در زمینۀ درمان کارکنان و دانشجویان مبتلا به کرونا را مورد تاکید قرار داد.